Bekend maakt bemind: muziekindustrie verdient volop aan overleden sterren

De muziekindustrie heet niet voor niets zo. Er wordt geproduceerd om te verkopen en om geld te verdienen. Het promoten van nieuw talent brengt hoge kosten met zich mee, terwijl werk van gevestigde namen veel gemakkelijker te slijten valt. Want bekend maakt bemind. En over de doden niets dan goeds.

Toch kun je bij dat laatste vraagtekens zetten. Dat artiesten bepaald werk niet bij leven uitbrachten, kan verschillende oorzaken hebben. Soms was het omdat nummers nog niet af waren. Vaak ook omdat ze bij een eerdere selectie voor een album buiten de boot vielen. Waarschijnlijk niet zonder reden.

„Meestal zie je een ontwikkeling in de carrière van een artiest”, stelt radiomaker Hans Schiffers, te horen op NPO Radio 5 als presentator van Arbeidsvitaminen. „Neem Michael Jackson: zijn album Thriller uit 1982 was natuurlijk een hoogtepunt, maar daarna werd het toch minder. Je kunt er ook van uitgaan dat een platenmaatschappij van een artiest op het toppunt van zijn of haar populariteit alles eruit heeft proberen te halen wat erin zat.”

 

„Er zullen altijd fans zijn die álles wat hun favoriete artiest heeft gedaan, willen horen. Dus ook alles wat er na diens overlijden wordt uitgebracht”, zegt Schiffers. „Maar het grote publiek kent denk ik het beste werk van zo’n muzikant al wel. Wat postuum verschijnt, zal daar weinig aan toevoegen.”

 

Bij jong overleden artiesten als Amy Winehouse en Avici geldt dat waarschijnlijk minder. Beiden stierven veel te jong en op het toppunt van hun roem, van beiden werd na hun dood nog een album uitgebracht dat onderstreepte hoe groot hun talent is.

Aan de andere kant kan er achter een postume muziekrelease ook echt een plan van de maker zelf zitten. Zo liet Prince naar eigen zeggen heel bewust zijn welgevulde kluis na aan zijn kinderen. Volgens geruchten gaat het daarbij om talloze onuitgebrachte albums, ruim vijftig nooit vertoonde muziekvideo’s en nog veel meer losse nummers en ideeën. Die kluis is nu voor de vierde keer geopend. Saillant detail: kinderen had His Royal Badness tot zover bekend niet.

De aanhoudende populariteit van ’oudere’ muziek en de makers ervan, is volgens Hans Schiffers trouwens niet alleen een kwestie van nostalgie. „Ik geloof oprecht dat de ontwikkeling die de rock ’n’ roll en de popmuziek in de jaren 60, 70 en 80 hebben doorgemaakt, juweeltjes heeft voortgebracht en onverwoestbare nummers heeft opgeleverd. Muziek die je kunt blijven draaien. Zelfs voor een jongere generatie.”

Het opnieuw uitbrengen van zulke bekende nummers in een ’nieuw’ jasje, bijvoorbeeld op basis van een live-opname, is al jaren gemeengoed. Duetten met overleden sterren zijn echter van recenter datum. Vijf jaar na zijn dood hoorden we Michael Jackson nogmaals zijn nummer Never felt so good uit 1983 zingen, maar dit keer met Justin Timberlake. Lisa Marie Presley was in 2019 op een album te horen samen met haar vader Elvis, die in 1977 overleed. En ook André Hazes zong postuum nog een moppie met Ali B., Gerard Joling én met zijn eigen zoon.

 

Dat laatste gebeurde zelfs in beeld en voor een afgeladen concertzaal. In 2019 zongen Hazes junior en senior samen Kleine jongen: de eerste in levenden lijve, de tweede als hologram. Die ontwikkeling, negen jaar geleden ingezet met een projectie van de overleden rapper Tupac Shakur, zet nu door.

Vanaf eind oktober krijgt Whitney Houston dan ook postuum een show in hotel Harrah’s in Las Vegas: met een hologram van de in 2012 overleden ster, haar eigen opgenomen stemgeluid en een liveband. Het bedrijf dat achter het ’optreden’ zit, heeft iets soortgelijks in gedachten met Amy Winehouse.

Grote vraag blijft wie er voor zo’n holografisch optreden een kaartje koopt. Radiomaker Hans Schiffers in elke geval niet, reageert hij desgevraagd. „Ik dénk er niet aan. Lijkt me echt vreselijk. Ook omdat ik bang ben dat het voor mij afbreuk zou doen aan iemands muzikale erfenis.”