Doden loslopende katten echt 18 miljoen vogels per jaar? Deze kattenkenners geloven er niets van

Begin over katten en vogelmoord en het huis is algauw te klein. „Het onderwerp ligt gevoelig, maar er valt veel winst te behalen. Niet alleen voor de vogels, maar ook voor de katten”, zegt onderzoeker en kattengedragsdeskundige Esther Bouma van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Want de Felis catus mag dan een eigenheimer zijn, er valt best iets aan zijn jachtgedrag te doen.

In 2019 leefden er 2,7 miljoen katten in Nederland, inmiddels zijn het er 3,16 miljoen. Bijna een kwart van de huishoudingen heeft een of meer katten en ongeveer de helft daarvan heeft toegang tot buiten.

Esther Bouma: „Ik denk het niet. Katten zijn solitair levende jagers, maar ook prooidieren waardoor ze nooit zwakte zullen tonen. Dat maakt dat mensen ze niet altijd goed kunnen lezen. En exploreren en jagen zit katten in het bloed.”

„Je hebt huiskatten, zwerfkatten, verwilderde katten en schuurkatten. Huiskatten zijn voor hun voedsel afhankelijk van de mens. Hun jachtsucces hangt af van hun jachtbehoefte, hun vaardigheid, hun leefgebied en de momenten waarop ze naar buiten mogen. Als je een paar keer per dag een paar minuten met een speelhengel met een huiskat speelt, en als je je kat eiwitrijke voeding geeft, zal de jachtbehoefte afnemen. Ook kun je ze een kraag omdoen, waardoor ze beter zichtbaar zijn voor vogels.’’

„Zwervers zitten tussen tam en wild in. Vaak zijn ze voor een deel nog afhankelijk van de mens en hun predatiesucces wisselt. Als het goede jagers zijn, zullen ze verwilderen en dat moet je zien te voorkomen.”

„Daar zijn we heel bij mee. Maar we zijn ook voorstander van een sterilisatie- en castratieplicht en die staat hier nog niet op de politieke agenda. In België is de plicht er al wel. Een niet gechipte kat mag daar worden gevangen en gecastreerd.”

„Niet meer van Marktplaats en ook niet meer van een boerenerf of manege. Wij vinden dat je naar het asiel moet gaan of naar een geregistreerde fokker van niet-raskatten. En we pleiten ook voor een btw-verlaging op dierenartskosten.”

„Dat klopt. Verwilderde katten zijn afhankelijk van de jacht en schuurkatten wonen in schuren bij boerderijen of maneges. Ze worden gehouden als muizenvangers, worden niet of beperkt bijgevoerd en krijgen weinig medische zorg. Vaak ook zijn ze niet gecastreerd of gesteriliseerd, waardoor ze veel nestjes krijgen. De kittens die vervolgens geboren worden, leren goed jagen doordat prooien voor dit soort katten van levensbelang zijn.”

„Wij vinden dat schuurkatten én verwilderde katten gevangen, gecastreerd, teruggeplaatst en verzorgd moeten worden. Als je ze terugbrengt, voorkom je dat hun territorium door nieuwe ongecastreerde katten wordt ingenomen. En als je ze voert, blijven ze dichter bij de manege of de boerderij. Ze vangen dan nog steeds muizen en ratten, maar hun jachtterrein wordt wel kleiner en daar profiteert de natuur van.”

„Het gaat inderdaad vaak om grote aantallen katten. Verschillende stichtingen bieden geregeld gratis vang- en castratie-acties aan, maar lang niet alle eigenaren willen meedoen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat ze de aanwas van jonge katten nodig hebben voor de muizenbestrijding. Maar in de asielen zitten genoeg verwilderde katten die geen huiskat meer kunnen worden. Als je die opneemt, is iedereen geholpen.’’

„De discussie is gepolariseerd en boeren liggen al erg onder vuur. Maar eigenlijk is het vreemd dat we niks doen aan het probleem van de schuurkatten en wel geld uitgeven aan weidevogelsubsidies.”

„Ik vind afschieten ontzettend dieronvriendelijk. Waarom kiezen we niet voor een andere, betere oplossing? Poezen die een nest hebben, jagen meer. Waarom zou je ze niet steriliseren? En waarom zou je de aanwas van zieke, slecht gesocialiseerde kittens met veel jachtlust, die vaak door particulieren worden gekocht, niet stoppen? Stel je het leven eens voor van een poes die drie nestjes per jaar krijgt. Of het leven van een ongecastreerde verwilderde kater, die uitzwermt en continu moet vechten voor zijn territorium.”

„Of het bestaan van die leuke boerderijkatjes die bij hun nieuwe baasjes in de stad soms 24 uur per dag binnen moeten blijven. Door hun jachtdrift raken ze ondergestimuleerd met misplaatst prooivangstgedrag tot gevolg. Dan hangt er, als je ’s nachts op blote voeten naar de wc gaat, ineens een kat in je benen. En dat is niet zo erg als het nog een kitten is, maar een kat van vier kilo voel je wel.”

„Het is belangrijk dat katten in de eerste weken van hun leven wennen aan mensen en alle prikkels die daarbij horen. Kittens die geboren worden in een schuur of in het veld, doen geen ervaring op met stofzuigers, de televisie of drukke kinderen. Als je een kat binnen wilt houden, kun je beter een kitten nemen van een poes die is opgegroeid in een huiselijke omgeving en weinig prooivangbehoefte heeft.”