De coronaprik. Hij is er nog steeds. Foto: Rob Engelaar
Hoesters, kuchers en niezers. In de trein, het klaslokaal, of bij de bakker om de hoek: overal duiken ze alweer op. Het is oktober, de nazomer dooft langzaam uit en de herfst gluurt al guur om het hoekje: het griepseizoen is geopend.
Vandaag is het de Nationale Immunisatie Dag. In het Haaglanden Medisch Centrum in Den Haag wordt deze dag volop geprikt tegen griep en corona en wordt er ook een symposium gehouden voor zorgpersoneel over het belang van inenting. Een initiatief van de Nederlandse Influenza Stichting (NIS).
Een nieuwe naam
„Vroeger hadden we het over de Nationale Griepprik Dag, maar nu is het de Nationale Immunisatie Dag”, legt Ted van Essen van de NIS uit. „Toen was de griepprik de enige vaccinatie die ouderen kregen aangeboden. Tegenwoordig worden dat er steeds meer.”
De Nationale Immunisatie Dag is in het leven geroepen om aandacht te vragen voor het belang van vaccineren. Landelijk ligt de vaccinatiegraad van ziekenhuispersoneel rond de 25 procent. In ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten ligt dat met 26 procent net iets boven het gemiddelde. In het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) blijft de vaccinatiegraad met 20 procent verder achter.
Nederland is het enige land in Europa waar de griepprik en coronaprik niet tegelijkertijd worden gegeven. De griepprik wordt door huisartsen verzorgd, terwijl de coronaprik bij de GGD wordt gehaald. Bij de invoering van het coronavaccin is bewust gekozen om deze prikken apart te houden.
Inefficiënt, zou je denken. Maar Mirjan Talsma van de Friese Huisartsenvereniging ziet dat anders. „In theorie lijkt het simpel: of je nou één prik of twee geeft, dat maakt niet uit. Maar in de praktijk is het een enorme organisatie. Wij, als huisartsen, hebben al zoveel op ons bordje. Daarom is hiervoor gekozen.”
Toch begrijpt ze het verzoek. „Vanuit het perspectief van de patiënt zou je denken: doe het erbij. Maar als ik kijk naar het takenpakket van de huisarts, dan is dit een juiste keuze.”
Haalbaar verzoek
Ook Van Essen begrijpt de vraag waarom de prikken niet tegelijkertijd kunnen worden aangeboden. Volgens hem zou het best mogelijk moeten zijn om een gezamenlijk moment met de huisarts en GGD te organiseren. „Een van de doelen van deze immunisatiedag is ook om dat ter discussie te stellen. Als je wilt dat meer mensen zich laten vaccineren, moet je het ze wel gemakkelijk maken.”
Een ander doel is het verbeteren van de vaccinatiegraad onder zorgverleners. Zij lopen meer risico op besmetting omdat ze continu met zieke mensen werken. „Maar ze kunnen ook patiënten besmetten, die daar – omdat ze kwetsbaar zijn – ernstig ziek van worden.”
Dezelfde argumenten
Waarom laten zorgverleners zich dan niet vaker vaccineren? „Het zijn nét gewone mensen”, stelt Van Essen „Zij noemen dezelfde redenen als anderen om zich wel of niet te willen vaccineren.” Argumenten als: ik krijg nooit griep, ik krijg er vervelende bijwerkingen van of het werkt niet. „Allemaal argumenten die niet kloppen, maar van zorgverleners zou je mogen verwachten dat ze beter weten.”
Ook de toenemende vaccinatiemoeheid lijkt een probleem. Volgens Van Essen komt dat aan de ene kant door desinformatie en aan de andere kant doordat mensen soms niet meer in aanraking komen met ziektes waartegen ze worden gevaccineerd, zoals bij mazelen. „Het is lastig om uit te leggen dat je vaccineert om te voorkomen dat een ziekte terugkeert.”
Verspreiding van desinformatie
Van Essen vindt het verspreiden van desinformatie zorgelijk. „Griep is niet uit te roeien, het is een luchtwegvirus dat voortdurend verandert. Het vaccin werkt nooit voor 100 procent, maar dat is ook niet het doel. Het gaat erom dat mensen niet doodziek worden.”
Uit de nieuwste cijfers van NIVEL blijkt dat het percentage risicopersonen dat zich vorig jaar heeft laten vaccineren, van 57 procent naar 55 procent is gedaald. Zonde, vindt Van Essen. „Mensen vinden het vaak niet erg als hun leven iets korter duurt, zolang hun kwaliteit van leven maar goed blijft. Maar een griepje kan bij kwetsbare mensen die kwaliteit flink onderuit halen.”
