Afrekenen via pin was donderdagavond enkele uren niet mogelijk. Dergelijke lange betalingsonderbrekingen komen slechts zelden voor.
De pinstoring van donderdagavond kwam op een ongelukkig moment: in veel steden was het koopavond en heel wat Nederlanders liepen toen net in de supermarkt voor boodschappen. Gelukkig komen langdurige onderbrekingen zelden voor en zijn er steeds meer alternatieve betaalmethoden op de markt.
Wat was er precies aan de hand?
Een pinbetaling legt een ingewikkelde route af tussen de bank van de winkel of supermarkt en die van de klant. Dat verkeer wordt in goede banen geleid door transactieverwerkers. In Nederland is er een aantal van dit soort dienstverleners actief, zoals CCV, Worldline, Adyen, Buckaroo en CM. Zij staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank.
Donderdagavond tussen 18.00 en 21.00 uur kampte een van hen met een storing, waardoor een derde van de pinbetalingen stillag. Om welke verwerker het gaat, wordt niet bekend gemaakt. Wat de oorzaak van het probleem was, wordt nog onderzocht.
Komt zo’n storing vaak voor?
Nee, weet Berend-Jan Beugel, woordvoerder van de Betaalvereniging Nederland. „De vorige onderbreking was in augustus vorig jaar en duurde zo’n 40 minuten. In de jaren ervoor gebeurde het ook, maar werden de problemen binnen een uur wel opgelost. De laatste grote storing was in 2011 en duurde langer dan een dag. Het systeem werkt 99,89 procent van de tijd vlekkeloos.”
Volgens Eus Peters, directeur van de Raad Nederlandse Detailhandel, hebben winkels er in de afgelopen jaren van alles aan gedaan om hun betalingssystemen te wapenen tegen dit soort problemen. „Om niet getroffen te worden door telecomstoringen, zijn er ondernemers die niet alle kassa’s met dezelfde internetprovider laten werken. Ook hebben zij mobiele pinautomaten achter de hand. Als er dan een onderbreking is op de vaste lijn, maken deze terminals contact via 5G.”
Wat zijn de gevolgen van zo’n storing?
„Om 18.00 uur zijn veel winkels net dicht”, zegt Eus Peters. „Maar in de supermarkten was het natuurlijk wel druk, en in de horeca. Hoe groot de schade precies is, weten we niet, maar het is zeker dat er ondernemers zijn die minder hebben verdiend donderdagavond. Of de schade wordt vergoed hangt af van het contract tussen de transactieverwerker en de bank, maar het is sowieso lastig.”
Is de ’flappentap’ geen oplossing?
Veel supermarkten hebben een Geldmaat vlakbij. Maar cash is geen structurele oplossing. Aan het einde van de dag zijn de automaten al wat leger, en er zijn er steeds minder, omdat het kostbaar is om ze te bevoorraden. Bij pinstoringen zijn ’flappentappen’ binnen een paar uur leeg.
Wat kunnen winkeliers nog meer doen?
Het is mogelijk om een contract af te sluiten met iDeal en de klant via een QR-code te laten afrekenen, zegt Berend-Jan Beugel van de Betaalvereniging. „Maar dat zien we nu nog niet vaak.”
Een andere optie is het zogenaamde ’uitgesteld betalen’, dat ook in vliegtuigen wordt gebruikt. De betaling wordt dan verstuurd zodra er weer verbinding is. Daar zitten wel risico’s aan, omdat de pinautomaat offline niet kan checken of de klant wel genoeg saldo heeft. In België wordt dit systeem in geval van nood al gebruikt, in Nederland wordt hier nog aan gewerkt.
Peters wijst ook op de mogelijkheden van de digitale euro, een nieuwe, elektronische vorm van cash geld. „Een soort chipknip, maar dan op je telefoon, waarmee je ook offline kunt betalen.” Vooralsnog is dit toekomstmuziek.
