Frans Timmermans en Habtamu de Hoop afgelopen vrijdag in De Lawei in Drachten. Foto: Jilmer Postma
Frans Timmermans kondigde vrijdag in Drachten officieel aan dat hij lijsttrekker wil zijn van GroenLinks-PvdA bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 29 oktober. ,,Ik poets asielproblemen niet weg, maar je moet ze wel in verhouding zien.”
Bij binnenkomst in De Lawei krijgen Frans Timmermans en zijn fractiegenoot Habtamu de Hoop uit Wommels koffie met kruidcake (Drachtster turf) aangeboden. Het doet de Limburgse voorman van GroenLinks-PvdA denken aan een liedje van Martine Bijl.
Want m’n moeder komt uit Drachten en m’n vader uit Maastreech Ik ben een Friese kruidkoek maar gekneed uit Limburgs deeg
Timmermans en De Hoop gaan vrijdag met onder anderen Lawei-directeur Elly van der Goot en jonge theatermakers in gesprek over het belang van cultuur en de komst van de Lelylijn. Daarna togen ze naar Nieuwehorne om met jonge mensen te praten over woningnood en netcongestie.
Het zijn bezoekjes die al gepland stonden en eigenlijk bedoeld zijn als voorbereiding op het partijcongres op 21 juni. Maar door de val van het kabinet krijgen ze een andere dimensie, zoals Timmermans het zegt. Hij en De Hoop staan in campagnestand.
In een mail wordt aan leden van GroenLinks en de PvdA gevraagd of ze voor een gezamenlijke kandidatenlijst en voor een nieuwe fusiepartij in 2026 zijn. Die vragen zouden eigenlijk op het congres zelf worden gesteld. Waarom zo’n haast?
Timmermans: „Er is een groot gevoel van urgentie bij leden van beide partijen. ‘Schiet nou eens op’, zeggen ze tegen me. Het voordeel van deze online-stemming is dat het straks op het congres niet meer gaat over wat we intern te verhapstukken hebben. We kunnen ons richten op de mensen in het land. Hoe zetten we Nederland weer op de rails, wat moeten we als linkse volksbeweging doen om van de verkiezingen op 29 oktober een succes te maken. Daar gaat het om.”
De Hoop: „Ik ben er zeker van dat we een goede uitslag kunnen neerzetten, omdat er in dit land een sociale meerderheid is die graag wil waar wij voor staan.”
Er is binnen de PvdA weerstand tegen een fusie omdat de eigen waarden zouden worden verloochend. Bij partijprominent Lutz Jacobi bijvoorbeeld, maar ook bij mensen als Hans Spekman en Ad Melkert. Hoe nemen jullie die weerstand weg?
Timmermans: „Ik ben met mijn PvdA-achtergrond bij een bijeenkomst van Rood Vooruit (een kritische club binnen de PvdA, red.) geweest om uit te leggen waarom ik vurig geloof in een nieuwe linkse volksbeweging. Ik heb niet iedereen kunnen overtuigen. Maar in onze partijen beslissen de leden en ik geloof dat de meerderheid voor een samengaan is.”
„Je kunt niet duurzaam zijn als je niet sociaal bent, je kunt niet sociaal zijn als je niet aan de toekomst en dus over het klimaat en de natuur nadenkt. Duurzaamheid en sociaal zijn vormen geen tegenstelling, maar gaan samen. Ik weet zeker dat ook de critici uiteindelijk zien dat een nieuwe partij het beste is. Zo ging het ook na 1946, toen de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij opging in de PvdA. Dat gingen sommigen ook te ver.”
„Er wordt van ons eenheid gevraagd op links, om zo sterk mogelijk tegenwicht te bieden aan het rechtse blok. Hoe groter de uitdaging buiten is, hoe kleiner de verschillen binnen worden ervaren.”
In de loop der jaren is de PvdA veel praktisch opgeleiden als kiezers kwijtgeraakt omdat ze zich niet meer vertegenwoordigd voelen door de partij. Velen van hen zoeken hun heil tegenwoordig bij de PVV. Denken jullie dat ze ooit nog ‘terug te halen’ zijn?
De Hoop: „De verkiezingen bieden een nieuwe kans om de mensen te laten zien dat de politiek wel degelijk kan leveren, dat wij als partij kunnen leveren. We hebben een goed verhaal over klimaat, bestaanszekerheid, over betaalbaar wonen. Het is aan ons om mensen daar van te overtuigen, dat ze vertrouwen in ons krijgen. Vergeet niet dat we in Friesland nog een goede positie hebben. Eén ding is zeker: een partij als de PVV doet grote beloftes, maar levert niet.”
Frans Timmermans en Habtamu de Hoop in gesprek over cultuur en de Lelylijn. Jilmer Postma
Timmermans: „Extreme partijen leggen de schuld altijd bij ‘de ander’. Dat werkt verlammend. Ik ben meer voor het concreet aanpakken van reële problemen die mensen ervaren. Ja, daar hoort ook het asielvraagstuk bij. We aarzelen niet om over migratie te spreken. Ik poets asielproblemen niet weg, maar je moet ze wel in verhouding zien. De problemen rond arbeidsmigratie zijn groter.”
Hoe gaat de nieuwe partij eigenlijk heten?
Timmermans: „Daar wordt nu over nagedacht. Een nieuwe naam zal er pas zijn na maart, na de gemeenteraadsverkiezingen. Belangrijker is volgens mij dat bij beide huidige partijen heel veel mensen zijn die samen vooruit willen.”
