‘Drenthe is wel een beetje blues'

Op de stoffige, hete plantages in de zuidelijke staten van Amerika overleefden slaven de dagen door te zingen. Soms met een harmonica, maar meestal zonder muzikale begeleiding. Veel donkere slaven konden prima viool spelen, maar mochten alleen voor hun blanke eigenaren optreden. De liederen, die heel anders klonken dan de rechttoe, rechtaan muziek uit Europa, zaten vol improvisatie. Ze zongen de dagelijkse frustratie van zich af. Toen in 1865 de slavernij werd afgeschaft in Amerika werden de liederen persoonlijker en gingen steeds vaker over de harde werkelijkheid van het dagelijks leven. Blues was geboren.

Vrijdagavond begint de 29e editie van de Asser Bluesdagen. Drie lagen lang overspoelen bands de Drentse hoofdstad en treden op in talloze kroegen. Het festival trekt veel publiek dat het bluesgevoel willen ervaren. Maar wat is de kracht van blues en dat gevoel nu eigenlijk?

,,Blues moet uit je gevoel komen, het is gevoelsmuziek. Je hebt heel veel verschillende soorten blues. Je kunt zelfs een goede smartlap soms blues noemen, als er genoeg gevoel in zit'', vertelt Bas Kleine van de band Bas Kleine & His Harmaniacs. De donkere Amerikanen die de eerste bluesmuziek maakten hadden een zwaar leven. Hun liederen waren als een dagboek van hun leven en gingen over gevangenis, armoede, drank, reizen en seks. Vaak was de toon neerslachtig. Dat is flink veranderd. ,,In een ver verleden lagen de muzikanten vaak in de goot en zongen ze daarover. Maar inmiddels heeft blues ook zeker een vrolijke kant'', weet Olaf de Groote, gitarist bij Easterfield uit Barger-Oosterveld.

Bert Hoezen, zanger en gitarist bij Blues Avenue uit Assen, denkt dat blues juist niet neerslachtig is. ,,Juist het tegenovergestelde van treurnis! Bluesmuzikanten probeerden te ontsnappen uit het harde dagelijkse leven. Als je de verhalen hoort over bluesoptredens uit het zuiden van Amerika dan werd de tent op de kop gezet door zo'n band.''

Begin twintigste eeuw werd blues rap populairder. Muziekschrijver W.C. Handy zette de Memphis Blues (1912) en St. Louis Blues (1914) op papier. In datzelfde jaar werd de eerste instrumentele blues op plaat gezet. In 1920 nam Mamie Smith de eerste vocale bluesplaat op. In de jaren veertig verandert de elektrische gitaar ook de bluesmuziek. In Chicago, Detroit en de zuidelijke staten traden latere legendes als Robert Johnson, Muddy Waters, John Lee Hooker, Willie Dixon en Howlin'Wolf op. ,,Howlin'Wolf was voor zijn tijd een gigantische reus. Hij was 2 meter groot, woog 150 kilo en hij had een stem als een scheermes. Hij heeft geweldige muziek gemaakt'', vertelt Hoezen. Bas Kleine noemt juist Muddy Waters als held. ,,Hij heeft blues naar een heel ander level getrokken, zijn muziek was behoorlijk elektrisch. Blues werd in die periode heftiger dan daarvoor.'' Robert Johnsen wordt ondanks zijn vroege overlijden (hij werd 27) gezien als een van de grootste bluesartiesten ooit.

Drenthe maakte via Harry Muskee kennis met blues en de combinatie bleek al gauw een succes. Ook Egbert Meyers, BJ Hegen en Daniël Lohues maken bluesmuziek. Drenthe telt meerdere succesvolle bluesfestivals. Hoe komt het dat Drenthe zoveel bluesfans telt? ,,Drenthe is wel een klein beetje blues, we kunnen ons identificeren met bluesmuziek. In Drenthe was vroeger nogal wat ellende'', vertelt Hoezen. Veenarbeiders, de Koloniën van Weldadigheid en de soms troosteloosheid van het landschap: Drenthe lijkt misschien wel het meest op het uitgestrekte zuiden van Amerika. Hoezen: ,,In ons collectieve geheugen zit het idee dat wij moeten knokken voor ons recht. Dat past bij blues.''

De Asser Bluesdagen worden vrijdagmiddag geopend in de Statenzaal van het Drents Museum met een kort optreden door Bertus Borgers (oud-bandlid van onder andere Golden Earring). Op zaterdag is er vanaf 14.00 uur livemuziek op de muziekafdeling van Vanderveen. Zaterdagavond is de officiële Bluesnight met optredens in verschillende cafés in Assen. In totaal komen dertig acts naar de Drentse hoofdstad. Zondag is er nog een After Blues met The Nimmo Brothers in muziekcafé De Witte Bal. De Asser Bluesdagen is samen met het Blues Festival Hoogeveen een van de grootste van Drenthe. Meer informatie en prijzen op www.bluesassen.nl.

Ook eens blues luisteren? Drie muzikanten die optreden tijdens de Asser Bluesdagen geven tips.

,,Een album van Muddy Waters, die maakte echt geweldige platen.'' Het toonaangevende muziekblad Rolling Stone tipt The Anthology van Waters. Deze plaat staat op plaats 38 in de lijst De 500 beste platen ooit.

,,Ik ben groot fan van John Mayer en dan niet zijn popwerk, maar hij maakt ook supermooie bluesmuziek. Ik kies voor zijn plaat Where The Light Is.''

,,Als je een goed beeld wil krijgen van bluesmuziek in de jaren vijftig dan kun je een verzamelalbum kopen van Chess Records uit Chicago. Daar zaten artiesten bij als Muddy Waters. Dan heb je een goede mix van die tijd.''