Stadionverbod en toch met drugs op de tribune. Hoe FC Groningen-hooligans het verpesten voor de rest in de Euroborg

Harold uit Assen (zijn achternaam is bekend bij de redactie) weet drie kaartjes te bemachtigen voor de Derby van het Noorden: op de eerste rij, ter hoogte van de middenlijn. De sfeer in de Euroborg is gemoedelijk als hij met zijn vrouw en zoontje van 12 jaar de stoeltjes opzoekt. Vlak voor het eerste fluitsignaal komen vier mannen naast het gezin zitten. Zwarte kleding, zonnebril op.

Binnen een paar minuten weet Harold dat het mis is. ,,Ze zetten het hek voor ons, dat de tribune van het veld scheidt, vol halve liters bier en stuurden selfies. Zo van: we zijn toch binnengekomen. Zeker twee hebben een stadionverbod, bleek uit hun gesprekken.’’

Harold ziet de mannen openlijk drugs gebruiken. ,,Ze snoven een wit poedertje van een sleutel. Na een minuut of 20 gingen ze staan schreeuwen. Je zag ze gewoon veranderen. Mijn zoontje was geschokt’’, aldus de Assenaar.

Het gezin probeert er niet al te veel op te letten, maar prettig is het allerminst. Harold durft niets van het gedrag te zeggen, omdat hij niet weet hoe de mannen zullen reageren. ,,Voor je het weet, slaat de vlam in de pan.’’

John de Jonge, voorzitter van de supportersvereniging van FC Groningen, herkent het probleem. Hij stelt dat de voetbalwet niet goed wordt gehandhaafd, waardoor hooligans met een stadionverbod tóch naar wedstrijden kunnen.

Volgens De Jonge zijn de omgangsvormen onder supporters bovendien veranderd. ,,Als je vroeger als jongere nieuw op de tribune kwam, kreeg je normen en waarden aangeleerd. Je ziet het ook op andere plekken in de samenleving: we corrigeren elkaar niet meer. Je kunt het van supporters onderling ook niet altijd verwachten. Het is niet veilig om te doen.’’

De voorzitter van de supportersvereniging vindt het moeilijk te verklaren waarom het juist bij FC Groningen zo vaak misgaat dit seizoen. ,,Maar natuurlijk spelen de resultaten een rol. Het is enorm frustrerend. Het overgrote deel van de supporters is goedwillend, maar na zulke gebeurtenissen ben je even uitgepraat.’’

Een gedrocht van een club. Zo omschrijft analist Kees Kwakman het FC Groningen van dit seizoen voor de camera’s van ESPN. De oud-speler van de Trots van het Noorden somt op: trainer ontslagen, technisch directeur vertrokken, een veldbestorming en– het laatste dieptepunt – linksback Jetro Willems die een klap krijgt van een supporter.

Die reeks komt het imago van de FC niet ten goede, bevestigt sporteconoom Ruud Koning van de Rijksuniversiteit Groningen. Daarnaast kunnen de gebeurtenissen negatieve invloed hebben op sponsoring. Koning: ,,Denk aan sponsors die zakenrelaties meenemen. Dat doe je liever naar een gezellig stadion dan naar een plek waar de spanning om te snijden is, in negatieve zin.’’

Volgens de econoom veroorzaken de incidenten ‘een gevoel van onveiligheid in het stadion’. ,,De verkoop van seizoenkaarten staat voor de deur. Supporters zullen twijfelen of ze moeten verlengen.’’

Boetes raken de club direct in de portemonnee. FC Groningen ontvangt er in het huidige en vorige seizoen vier van voetbalbond KNVB: drie voor het afsteken van vuurwerk en één voor het gooien van voorwerpen op het veld. Totale kostenpost: 40.000 euro.

De club hangt een wedstrijd zonder (een deel van het) publiek boven het hoofd. FC Groningen krijgt die voorwaardelijke straf nadat supporters vuurwerk afsteken bij het thuisduel met Fortuna Sittard. Daarom zet de directie vuurwerkhonden in voor de thuiswedstrijd tegen SC Heerenveen. Dat heeft effect, al gaat het op een andere manier toch nog mis tijdens de Derby van het Noorden.

Werknemers van FC Groningen vangen die dag letterlijk de klappen op: naast Jetro Willems doen nog vier medewerkers aangifte van mishandeling en bedreiging. Vijf supporters die tijdens het thuisduel met SC Cambuur het veld op stormen, maken zich ook schuldig aan lichte mishandeling.

Als het tijdens wedstrijden misgaat in de Euroborg, is buiten volop beweging te zien. De Mobiele Eenheid staat paraat en de hoofdingang van het stadion wordt geblokkeerd met politiewagens.

Op die plek is het vaker onrustig: supporters staan daar na nederlagen tegen SV Spakenburg en SC Cambuur om hun onvrede te uiten. Bezoekers die het stadion normaal gesproken via de hoofdingang verlaten, moeten na die wedstrijden binnen blijven of vertrekken via een sluiproute.

De onrust bij FC Groningen kost de politie veel extra mankracht. De eenheid Noord-Nederland (Groningen, Drenthe en Friesland) ziet dat de politie-inzet rond voetbalwedstrijden na 25 speelronden is verdubbeld ten opzichte van een seizoen eerder. Daarbij moet worden aangetekend dat vorig seizoen vanaf half november tot eind januari geen publiek welkom was vanwege coronamaatregelen.

De politie spreekt van een ‘onevenredige verdeling’ van manuren tussen voetbalwedstrijden en andere taken. ,,Je kunt agenten maar één keer inzetten’’, zegt woordvoerder Ramona Venema. ,,Dus we moeten kiezen: als agenten naar voetbalwedstrijden moeten, kunnen ze niet in de wijk zijn of assistentie verlenen bij noodhulp. We kunnen het ons niet veroorloven om elke keer zo massaal aanwezig te moeten zijn om een voetbalwedstrijd te faciliteren.’’

Voor De Jonge zijn collectieve straffen, zoals een wedstrijd in een leeg stadion, een gruwel. De supportersvereniging pleit voor een dadergerichte aanpak, zoals is gebeurd met de hooligans die zich misdroegen tijdens FC Groningen-SC Heerenveen. Die moeten voor de rechter verschijnen.

Om mensen met een stadionverbod buiten de deur te houden, zou FC Groningen kunnen overgaan op identiteitscontrole bij de toegangspoortjes. Te tijdrovend, denkt De Jonge. ,,Ik heb niet de illusie dat we hooliganisme volledig kunnen uitbannen. Maar we hebben een van de strengste voetbalwetten ter wereld. Die moet tot uitvoer worden gebracht, mét meldplicht. Zo kunnen mensen met een stadionverbod onmogelijk bij wedstrijden zijn. Die meldplicht kan ook digitaal.’’

De politie hoopt dat de inzet rond wedstrijden omlaag kan. Daarbij is hulp nodig van voetbalclubs, legt woordvoerder Venema uit. ,,Denk bijvoorbeeld aan vuurwerkhonden die door de club zijn ingezet bij FC Groningen-SC Heerenveen. Of erop toezien dat mensen geen gezichtsbedekkende kleding dragen. En het gedrag van supporters zelf speelt een rol. We willen er met elkaar uit komen, zodat de situatie kan normaliseren.’’

Volgens sporteconoom Koning is het belangrijk dat FC Groningen een veilig stadionbezoek garandeert. ,,Al denk ik dat sportieve resultaten op het veld in belangrijke mate de teneur bij de club bepalen. Dat geldt ook voor de uiteindelijke economische gevolgen. Blijft FC Groningen in de eredivisie? Daar zal veel van afhangen.’’