De vloer van mijn sportschool glimt harder dan mijn voorhoofd na twintig minuten op de loopband. En ik weet nu: dat is geen goed teken. Dat glimmen van die vloer, dat komt ergens vandaan. Dat is ten koste van iemands rug gegaan.
Hippe sportscholen schieten als paddenstoelen uit de grond. We willen niet alleen een strakker lijf, maar een totaalbeleving: lichtshow bij het squatten, dampende beats bij de lunges, smoothie met spirulina na afloop. En dat allemaal in een spatschone ruimte. Geen kruimel op de trap, geen zweetspoor op het matje. Schoon is onderdeel van de luxe. Maar luxe, zo blijkt, wordt zelden eerlijk geboend.
Vorige week bracht Het Parool wanpraktijken bij de sportschoolketen Saints & Stars aan het licht. Filipijnse en Indonesische schoonmakers werkten er onder helse omstandigheden. Paspoorten afgepakt. Vijftien mensen in een woning. Tot zeventien uur per dag dweilen, zonder pauze. In de groepsapp: als er ook maar één klacht van een klant kwam, kreeg niemand uitbetaald. Gevangenschap in een land waar ze niemand kennen.
Dit is moderne slavernij. Midden in Amsterdam. En het werkt niet ondanks ons systeem, het werkt dankzij. De schone sportschool is een theater. Wat blinkt, moet blijven blinken. En wie daarvoor krom moet liggen, blijft buiten beeld.
En dan de influencers. Hun gezichten op trams, in instagramvideo’s met gouden dumbbells en witte handdoeken. Nu ‘geschokt’ en ‘teleurgesteld’. Ze trokken zich massaal terug. Maar hun terugtrekken kreeg méér aandacht dan de slachtoffers zelf. Ze speelden de hoofdrol in een verhaal dat niet over hen ging. Ik vraag me af: waarom kregen zij het podium? Omdat we liever horen over spijt dan over uitbuiting. Omdat een influencer huilend in haar stories menselijker voelt dan een ongedocumenteerde schoonmaker die bang is voor uitzetting. De een herkent men, de ander niet.
Ik sport ook in zulke ketens. Ik ben ook iemand die klaagt als ik in andermans zweet moet ‘ploeteren’. Ik ben ook iemand die zich nooit heeft afgevraagd wie het schoonmaakt. Wat me dwarszit, is dit: ik heb het altijd geweten. Niet in details, maar in gevoel. Je voelt het aan alles. De perfectie klopt niet. Dat niveau van glans vraagt offers. We doen alleen alsof het magie is. Maar het is gewoon macht.
Saints & Stars heeft vier vestigingen in Amsterdam, en een uitstraling alsof je er verlicht naar buiten wandelt. Maar achter die glans blijkt het een plek waar iets goed mis is. Ik train om controle te krijgen over mijn eigen lijf, maar heb niet ‘geweten’ hoe die controle bij anderen keihard wordt afgenomen. Het zweet mag gezien worden in die prachtige spiegels die er hangen, het onrecht liever niet. Ja, we zijn aan het sporten, maar verder moreel nogal uit vorm.
