Scan Roel Snijder. Amerika correspondent Jan Postma
Ik zit in een van mijn favoriete eettenten van Amerika. Waffle House is meer dan een gewone keten van ‘diners’, het is een Amerikaans fenomeen. Vaak langs de snelweg en altijd een beetje verlopen. Veel, vet en vreselijk ongezond.
De barkruk kraakt als ik ga zitten. Het menu plakt als ik het beetpak. Het tl-licht is net iets te fel. In het hoekje zit aangeschoten uitgaanspubliek. Naast me maakt een pakketbezorger goedkeurende geluiden boven zijn omelet. Hij vertelt de serveerster over zijn laatste scheiding. De eerste slok van mijn koffie is slap, geheel in lijn met wat nog steeds gewoonte is in veel Amerikaanse diners. Wat het aan smaak te kort komt wordt gecompenseerd met hoeveelheid.
Mijn buurman houdt zijn mok omhoog alsof hij proost. ,,To the bitter taste of regret.” Ik moet grinniken om zijn zwartgalligheid. Die bittere smaak valt wel mee met zo’n slappe bak. En bovendien: spijt? Ik zit in een van mijn favoriete eettenten van Amerika. Waffle House is meer dan een gewone keten van diners, het is een Amerikaans fenomeen.
Terwijl de auto’s voorbijrazen staat hier de tijd even stil
Wie wel eens in het zuiden van Amerika is geweest kent de gele gloed van de letters van de Waffle House. Er zijn er bijna 2000 verspreid over 25 staten. Vaak langs de snelweg en altijd een beetje verlopen. De meeste vestingen zijn 24 uur per dag open. Het is daardoor een plek waar de dag de nacht ontmoet. Hier maakt het niet uit of dit vette ontbijt de start of de afsluiting is. Terwijl de auto’s voorbijrazen staat hier de tijd even stil.
Ik weet niet wat die magie van een Waffle House precies is. Op het eerste gezicht stelt het niet veel voor. Het interieur is afgetrapt, het ruikt er vet en de persoon naast je is niet altijd nuchter. Maar toch geeft het me een warm gevoel. Waffle House is alsof je langsgaat gaat bij vrienden die je zo goed kent dat ze het huis niet voor je opruimen en ze gewoon blijven rondlopen in hun badjas. Ze zijn gewoon zichzelf en daardoor kun jij ook jezelf zijn. Dat zorgt ervoor dat de drempel voor een Waffle House zo laag is dat echt iedereen er makkelijk binnen stapt.
Eigen cultuur, met eigen gewoonten en taal
De eerste bestelling is even wennen. Waffle House heeft zijn eigen cultuur, met zijn eigen gewoonten en taal. Want wat is in hemelsnaam ‘scattered, smothered, and covered’? Of Chunked, topped en al die andere opties. De Serveerster sleept je erdoorheen: ,,Go ahead honey!”
Of ze zucht om zoveel onkunde en rolt met haar ogen. Dat kan ook. Maak geen ruzie met ze. Omdat Waffle Houses ‘s nachts open zijn en vaak niet in de beste buurten staan, is elke serveerster ook een niets ontziende uitsmijter. Berucht zijn de filmpjes waarin die zorgzame dames vliegende stoelen ontwijken om vervelende klanten de tent uit te zetten. Waffle House is niet voor watjes.
Dat weet ook de Amerikaanse overheid. Bij orkanen, overstromingen en andere natuurrampen kijken zij naar de Waffle House index. Daarop staan de vestigingen die nog open zijn in een rampgebied. Het is Waffle House-beleid om altijd zo lang mogelijk te blijven draaien. Bij een overstroming in North Carolina zag ik hoe boten in tuinen waren gekwakt en huizen doormidden waren gescheurd, maar dat de Waffle House gewoon vol zat. De koffie was er warm dankzij noodgeneratoren en speciaal ingevlogen personeel. In het Witte Huis weten ze dus ook: Waffle House dicht? Dan is er écht iets mis.
Hier geldt ketchup als groente en is bacon een onmisbaar element in de schijf van vijf
Buiten wordt het geraas van de snelweg luider. Ook de rest van Amerika wordt wakker. Mijn ‘scattered, smothered and covered’ wordt voorgezet. ,,Here you go hon.” Een omelet met extra knisperige hashbrowns ‘scattered’, met uien ‘smothered’ en ‘covered’ met kaas. Veel, vet en vreselijk ongezond. Ook dat hoort bij het Amerikaanse Zuiden, waar ketchup oprecht wordt meegeteld als groente, en bacon een onmisbaar element is in de schijf van vijf. Nee voor de vitamines hoef je hier niet te komen.
Toch is de Waffle House een plek om te koesteren. Hier praten Amerikanen van verschillende politieke kleur en uit alle lagen van de samenleving nog met elkaar. Democraat of Republikein, geslaagd of mislukt, het maakt niet uit. Dit is neutrale grond in een land dat verder zo diep verdeeld is.
‘We’re al just raindrops on a windscreen, right?’
Terwijl ik wegdroom bij die grote Amerikaanse vergezichten probeert mijn buurman me bij een gesprek met de serveerster te betrekken. ,,We’re al just raindrops on a windscreen, right!”
Hij kijkt me verwachtingsvol aan. Geen idee waar hij het over heeft, maar het is mooi gezegd. Sommige dingen overkomen je gewoon. Doe je niets aan. We zijn soms zo weerloos als regendruppels op een voorruit. Maar voor nu schuilen we even in de Waffle House.
DVHN en LC publiceren iedere week een column van Onze Vrouw/ Man, een van de acht mediacorrespondenten uit een ander continent.
Jan Postma (Hurdegaryp, 1983) is correspondent in Washington voor BNR Nieuwsradio en andere media. Hij studeerde Amerikanistiek en journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
