De wereld staat op zijn kop, en ik heb het niet geweten. De afgelopen weken leefde ik in de aanloop naar de première van het theaterstuk Madame Butterfly in een bubbel.
De wereld staat op zijn kop, en ik heb het niet geweten. De afgelopen weken leefde ik in de aanloop naar de première van het theaterstuk Madame Butterfly in een bubbel. Met een enorm groot team maakten we weken van zo’n 80 uur, ver van huis op hotel. De telefoon werd alleen gebruikt voor zijn wekkerfunctie, maar bleef verder achter op het nachtkastje. Mijn collega riep tussendoor ergens: „Wat gebeurt er eigenlijk in de wereld?”
In deze opvoering van Madame Butterfly rekenen we af met (Aziatische) stereotyperingen. Het oorspronkelijke werk van Puccini gaat de versnipperraar in. De beroemde opera die de blauwdruk is geweest voor tal van dienstbare, nederige, zwijgende vrouwelijke Aziatische rollen die in de eeuw erna zijn teruggekomen, in Miss Saigon en Memoires of a Geisha. Puccini is zelf nooit in Japan geweest, maar baseerde zijn opera op een westerse fantasie. Diepgewortelde ideeën over wat voor vrouwen dat nou zijn, die Aziatische. Voor iemand zonder Aziatische wortels is het misschien moeilijk in te beelden hoe schadelijk dit is, een leven lang vechten om gezien te worden als iets wat je niet bent.
Achter de schermen lossen we verhit problemen op met een kapotte microfoonzender, onze hoofdrolspeler die zich tot bloedens toe snijdt, koorts. Doorspelen dan maar, want theater gebeurt in het hier en nu. Alles wat we doen voelt van levensbelang. Na het applaus, met het premièrezweet nog op de rug, keek ik voorzichtig weer naar het nieuws.
De wereld is verbijsterd geweest over het schouwspel in het Witte huis, de openlijke vernedering van Trump richting Zelensky. Het niveau van pestgedrag op de kleuterschool. Maar dit gaat niet over van wie de bal is of wie op de schommel mag, dit gaat over mensenlevens, over het afwenden van een nieuwe wereldoorlog, over vrijheid, veiligheid.
Trump die het in zijn hoofd haalt Groenland te willen hebben alsof het een potje Risk is en doodleuk de Deense premier belt om dat te melden. Palestina moet een luxe vakantieoord worden, zonder Palestijnen. Trump die een streep zet door ontwikkelingshulp. Trump die opdracht geeft tot het ontslaan van transgender militairen uit het Amerikaanse leger. Heel ernstig. Nou, dan valt het misschien wel mee, zou je kunnen zeggen, representatie-problemen.
Ik schrik wakker in een wereld waarin ik niets kan veranderen. En toch zijn het bloed, het zweet en de tranen op die paar vierkante meters op het toneel echt en wezenlijk. Misschien is dat maar een klein stukje. Maar het is het enige stukje waarop ik avond aan avond in het hier en nu iets kan doen. Waar ik adem kan scheppen, bewustwording, verlichting. En misschien mede een wereld kan creëren waardoor we er over een eeuw beter voor staan dan nu.
