Beste Elon Musk, omdat jij ongevraagd een mail naar miljoenen ambtenaren in de Verenigde Staten stuurde, waarin jij van hen eiste in vijf punten op te sommen wat hun belangrijkste werkzaamheden van de week waren geweest, om ze, wanneer die in jouw ogen niet belangwekkend genoeg waren, te kunnen ontslaan, voelde ik mij geroepen jou ongevraagd te antwoorden.
Ik ben geen Amerikaans ambtenaar, ik ben een Nederlandse dichter, maar ik denk dat je van mijn vijf belangrijkste werkzaamheden toch iets zou kunnen leren. Hier komen ze:
1) Ik ben in de felle zon over de Afsluitdijk gereden.
2) Ik ben naar de kapper geweest. Ze zei: ‘Ik ben zo goed in vergeten. Je hoeft mij maar iets te vertellen en ik weet het niet meer.’
3) Ik heb gele tulpen meegenomen voor mijn verkering. Ik heb er acht in één grote vaas, één in een oliekannetje en één in een oud colaflesje gestopt.
4) Ik heb in de regen op de fiets loeihard Slaap kindje slaap gefloten.
5) Ik heb deze column, en het gaat niet om de column, geschreven met mijn zoon op mijn borst.
Beste Elon, ik hoop dat je zelf hebt kunnen distilleren welke les je van bovenstaande punten kon opsteken, maar aangezien dat bij jou allerminst zeker is, spel ik het ook nog even letterlijk voor je uit: wat in de één zijn ogen nutteloos is, is voor de ander het belangrijkste van de dag.
Een gezonde overheid begrijpt dat
Een maatschappij, een samenleving, is een breed uitwaaierend mozaïek van alle dingen die alle mensen samen de moeite waard vinden. Een gezonde overheid begrijpt dat in dat mozaïek, in die diversiteit de kracht en vitaliteit van een samenleving schuilt. Dat je uiteindelijk alle soorten belangrijkheden nodig hebt om te zorgen dat de maatschappij niet alleen werkt, maar ook mooi en leefbaar blijft, voor iedereen. Juist ook de belangrijkheden die zich moeilijk laten kwantificeren, in lijstjes vangen. Juist ook de belangrijkheden waar een overheid zelf helemaal niets van begrijpt.
Een gezonde overheid begrijpt dat, een ongezonde overheid negeert dat. Probeert haar eigen idee van belangrijkheid aan al haar burgers op te leggen, met boetes, met geweld, met dreigen met ontslag. Zo’n overheid ziet niet in dat ze met zulk streven de samenleving misschien wel efficiënter maakt, maar ook een stuk minder mooi, een stuk minder leuk.
En mensen moeten het samenleven leuk blijven vinden om in het idee van een samenleving te blijven geloven, er hun best voor te blijven doen. Wanneer dat geloof verdwijnt valt de maatschappij uiteen in los zand. En de gure wind blaast haar uiteen.
Stel je voor dat op een dag de marsmannetjes komen
Maar ik ben bang, Elon, dat jij dit niet begrijpt. Dus wil ik het anders aan je uitleggen. Stel je voor dat op een dag de marsmannetjes komen. Ze hebben lichtjaren gereisd, met een zeer geavanceerd ruimteschip, waar zij miljoenen jaren al hun hersenkracht op hebben gericht. Ze komen iets bij ons halen, iets wat zij nog niet kennen, als we het ze niet geven blazen ze de aarde op. Denk je dan dat zij, die zo mijlenver op ons voorliepen dat zij wel naar ons maar wij niet naar hen konden vliegen, bij ons iets willen leren over efficiëntie of effectiviteit? Of denk je dat ze meer geïnteresseerd zijn in de luiheid, speelsheid en vreemdheid die ons mensen zo ontzettend mensen maakt?
