Het was op zijn zachtst gezegd een raar gesprek. Ik had de man tegenover me net uitgelegd wat ik had gezien bij de bestorming van het Capitool in Washington. Maar hij geloofde me niet. Ik vertelde hoe ik op die 6de januari vanaf de trappen van het gebouw zag hoe mannen met Trump-petten ramen insloegen en deuren openwrikten. Hoe de politie werd aangevallen en uitgescholden voor landverrader, en hoe mensen per brancard werden afgevoerd.
Het was nogal gewelddadig, zo vertelde ik hem. Maar hij wilde er niets van weten. Dat geweld was overdreven door de media, zei hij, en kwam sowieso door linkse betogers en undercover FBI-agenten. Hij droeg een T-shirt met daarop ‘Ashli Babbitt was een held’. Babbitt werd die dag in het Capitool doodgeschoten door een agent. Waarom was ze een held? ,,Omdat ze het land wilde redden. Ze gaf haar leven voor onze vrijheid. Net zoals de mannen die jullie daar in Europa hebben bevrijd op D-Day.”
‘Jij zit ook in de zak van die communistische Democraten’
Het was niet de eerste keer die dag dat ik even moest slikken. We spraken elkaar tijdens een bijeenkomst voor conservatieven, de Conservative Political Action Conference (CPAC), vlakbij Washington. In het zaaltje achter ons vertelde een panel ‘het ware verhaal van 6 januari’. Over hoe zij als Trump-supporters die dag het slachtoffer waren geworden van een complot van Democraten, FBI en natuurlijk de media. ,,Jij moet natuurlijk ook net doen alsof Trump-supporters dit deden. Jij zit ook in de zak van die communistische Democraten.” Er was geen kruid tegen gewassen. Hij haalde zijn nieuws van Facebook, internetfora en natuurlijk Fox News. Wat ik had gezien, dat geloofde hij niet.
Hij is bepaald niet de enige. In fanatieke Trump-kringen is er een compleet andere versie van 6 januari ontstaan. Het zijn verhalen uit een parallel universum. Eentje waar de bestorming een schoolreisje was, Trump de rechtmatige president is, en iedereen samenspant tegen hem. Trump ging op die dag dan niet mee met zijn supporters naar het Capitool, maar in het herschrijven van de geschiedenis gaat hij voorop in de strijd. De bestorming van het Capitool is een belangrijk onderdeel van zijn verkiezingscampagne.
Ze moesten hun partijen vanachter de tralies inzingen via hun telefoon
Recent nam de ex-president een lied op met een koor van 6 januari-gevangenen. Het koor zingt het Amerikaans volkslied en Trump draagt daartussen de pledge of allegiance (een belofte van trouw aan de [Amerikaanse] vlag en daarmee aan het land) voor. De gevangenen klinken nogal schel. Dat komt omdat ze hun partijen vanachter de tralies moesten inzingen via hun telefoon. Er zit ook een videoclip bij. Daarin worden beelden van de bestormers afgewisseld met de Amerikaanse vlag en Trump. De boodschap: die bestorming was een daad van vaderlandsliefde. Wij zaten goed, de overheid zat fout.
In de weken na het gesprek op de CPAC (de jaarlijkse politieke bijeenkomst van conservatieven in de VS) peil ik bij andere Republikeinen wat zij geloven dat er op 6 januari is gebeurd. Niet elke Republikein is tenslotte ook een fanatieke Trump-supporter. Op het platteland van de zuidelijke, conservatieve staat Georgia moesten ze vooral lachen om dat 6s januari-lied. Ik was in Plains, het geboortedorp en thuis van voormalig president Jimmy Carter. Ook dit was een parallel universum, maar dan van een Amerika van veertig jaar terug. ,,Hier praten Republikeinen en Democraten nog gewoon met elkaar”, vertelde een inwoner me. ,,Dat moet ook wel, want iedereen kent elkaar, en bijna iedereen is familie.”
Plains is lekker overzichtelijk. Zoals zoveel zuidelijke Amerikaanse dorpen heeft het een hoofdstraat, niet te veel inwoners (553) en een hoop kerken (11). Een praatje vinden ze hier prima, maar als ik over Trump begin krijg ik toch moeilijke blikken. ,,Hij moet eens ophouden over 6 januari”, zegt een gepensioneerde boer. Hij knijpt zijn ogen samen. ,,Wat er ook precies gebeurd is die dag, we moeten verder.” En dat hoor ik van meer mensen hier. Of ze geloven dat er die dag een bestorming was? Daar hebben ze het liever niet over. Ze willen door.
‘Het alternatief is Joe Biden, nog veel erger’
Als ik net buiten Plains een Trump-stemmer de videoclip van Trump met het 6 januari-koor laat zien, kan hij een lach niet onderdrukken. Dit gaat hem te ver. Die complottheorieën over de FBI die de bestorming uitlokten, daar gelooft hij niet in. En Trumps rol die dag is meer dan duidelijk. ,,Dat was on-Amerikaans, en dat kan absoluut niet nog een keer.’’
Ik spits mijn oren. Zo hard had niemand zich nog tegen Trump uitgesproken. Kan hij dan de volgende keer nog wel op hem stemmen? Hij geeft me een net iets te harde klap op mijn schouder. ,,Natuurlijk wel. Het alternatief is Joe Biden, en dat is nog veel erger.”
Onze V/M
DVHN en LC publiceren iedere week een column van Onze Vrouw/ Man, een van de acht mediacorrespondenten uit een ander continent.
Jan Postma (Hurdegaryp, 1983) is correspondent in Washington voor De Telegraaf en deze krant en BNR Nieuwsradio.
Hij studeerde Amerikanistiek en journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
