Waarom is het uitdelen van tenten aan ‘vreemdelingen’ strafbaar gemaakt? Niet het uitdelen, maar het afpakken van tenten zou verboden moeten worden | opinie
Asielzoekers bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Foto: ANP/Vincent Jannink
Volgens Roos Ykema is het welzijn, de gezondheid en zelfs het leven van de vluchteling of migrant inzet geworden van een politiek spel. De veiligheidsregio kiest er met het verbod op tenten en het criminaliseren van hulpverleners volgens haar voor deze mensen nog meer te laten lijden.
Vanaf 1 oktober is het verbod op tenten in Ter Apel verlengd, toegevoegd is het criminaliseren van de hulpverleners die tenten uitdelen. De voorzitter van Veiligheidsregio Groningen Koen Schuiling kondigde deze nieuwe noodverordening af.
Die tenten zijn nog steeds van levensbelang. Afgelopen maandag stonden we bijvoorbeeld in de stromende regen met een baby, een kleuter, kleine kinderen en zieken. Naar binnen mochten ze niet. We hadden poncho’s en vuilniszakken bij ons, maar echt droog hielden we de mensen met een partytent en gespannen zeil, waarmee we arrestatie riskeerden.
Na drie uur wachten mochten de mensen naar binnen, waarschijnlijk naar de sporthal die bekend staat om de kou en de viezigheid. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd publiceerde er vorige week een vernietigend rapport over, waaruit duidelijk werd dat baby’s er nog steeds niet veilig zijn. Maar buiten staan zonder enige vorm van beschutting is nog gevaarlijker.
Systematisch falen
De veiligheidsregio stelt in de noodverordening dat ‘de situatie door het toenemende aantal tenten verslechtert, waardoor op dit moment een onhoudbare situatie rondom het aanmeldcentrum is ontstaan’. Maar die verslechterde, onhoudbare situatie, die is voor de volle honderd procent toe te schrijven aan het gebrek aan opvangplekken. Het is aan de autoriteiten zelf om dat te regelen, maar zij falen hierin systematisch. De tenten bieden geen menswaardig alternatief, maar wel een absoluut minimum van warmte en beschutting.
Verder wordt er in de noodverordening gesteld dat ‘Het aanbieden en gebruik van tentjes een oplossing van de asielcrisis in meer structurelere zin van het woord in de weg staat’. Waarom een noodoplossing structurele oplossingen in de weg staat blijft onduidelijk. In de huidige situatie is er zowel acute noodhulp nodig (bijvoorbeeld in de vorm van een tent) als een structurele oplossing – meer azc’s en meer goedkope woningen. Maar het lukt de autoriteiten niet dat voor elkaar te krijgen, en dus blijven die tenten nodig. De veiligheidsregio suggereert hiermee dat mensen nat, koud en onderkoeld laten raken wel bijdraagt aan een structurele oplossing.
Saillant detail is de strafbaarstelling van het uitdelen van de tenten aan ‘vreemdelingen’. Wij werden al meerdere keren met arrestatie bedreigd door handhavers en politie. Criminalisatie van hulpverleners is afgekeken uit het buitenland: onder andere in Italië, Griekenland en Polen werden hulpverleners vastgezet, bijvoorbeeld voor het redden van drenkelingen. In Ter Apel volstaat het geven van een tentje in de regen.
Veiligheid niet de grondslag
De grondslag voor de nieuwe verordening is uiteraard niet de veiligheid van de asielzoeker. Dat was ook niet de reden achter de arrestatie van hulpverleners op zee, of het in beslag nemen van tenten zoals dat al jaren gebeurt in Calais en Parijs. Dan had de veiligheidsregio de betrokken autoriteiten aangeklaagd, niet ons. Het doel is om een aanzuigende werking te voorkomen, die heilige graal van ons asiel- en migratiebeleid.
Daarbij wordt willens en wetens het welzijn van de asielzoekers opgeofferd. Liever mensen nat laten regenen en onderkoeld laten raken, zodat ze misschien weggaan en het leed van deze mensen als politiek drukmiddel gebruikt kan worden, dan hen fatsoenlijk te behandelen. Liever de hulpverleners criminaliseren dan de verantwoordelijke bestuurders. In het geval van de drenkelingen laten autoriteiten mensen liever verdrinken dan ze aan wal te laten. Het Europese grensbeleid, en dus ook het Nederlandse, is gericht op afschrikken tot iedere prijs.
Het welzijn, de gezondheid en zelfs het leven van de vluchteling of migrant is de inzet geworden van een politiek spel. De veiligheidsregio kiest ervoor deze mensen nog meer te laten lijden, en laat daarmee zien dat de levens van deze mensen er wat hen betreft niet toe doen. Schuiling laat er geen twijfel over bestaan: black lives don’t matter in Ter Apel.
Roos Ykema is voorzitter van MiGreat. MiGreat biedt noodhulp in de vorm van voedsel, kleding, dekens en tenten aan mensen die buiten de hekken van aanmeldcentrum Ter Apel staan. Met Doorbraak en PILP dienden zij woensdag 6 oktober een klacht in bij de gemeente en de politie over het in beslag nemen van tenten.