Buitenschoolse bijles verbieden is anderen uitsluiten en zelfs strijdig met de rechtsstaat | opinie

De Onderwijsinspectie betreurt dat de ongelijkheid toeneemt. Als het verbieden van bijles bijdraagt aan het verkleinen van ongelijkheid, dan moeten we dat toch doen? Dat is wat wordt verondersteld en dat moeten we dan toch accepteren?

Wie wordt niet geraakt door de schrijnende gevallen van ongelijkheid en door grote contrasten tussen rijkdom en armoede en de consequenties daarvan? De achterblijvers kunnen daar toch zelf niets aan doen? Waarom kunnen we ons niet verenigen om vastbesloten een einde te maken aan ongelijkheid?

De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Milton Friedman (1912-2006) zei: „Een samenleving die gelijkheid boven vrijheid stelt, zal geen van beide krijgen.”

„Het gebruik maken van dwang om gelijkheid te bewerkstelligen zal vrijheid vernietigen. De dwang die het doel moet heiligen, zal eindigen in de handen van degenen die het gebruiken voor eigen belang.”

Daar zijn inderdaad legio voorbeelden van, in bloed geschreven in de twintigste eeuw. Het verbieden van bijles betekent dwang zoals we dat kennen in het communisme. Het heeft nooit en nergens gewerkt.

Een groep – namelijk degenen die van bijles gebruik wensen te maken – wordt met dwang van kansen buitengesloten. Ongelijke behandeling is discriminatie en strijdig met artikel 1 van de Grondwet: ’gelijke gevallen, gelijk behandelen’.

Het dwangmatig introduceren van gelijkheid is dus strijdig met de rechtsstaat, zijnde de basis voor onze vrijheid. Het nastreven van sociale rechtvaardigheid ten koste van alles, wordt dan gevaarlijk destructief voor de rechten die onze vrije maatschappij bepalen en beschermen.

Cruciaal is hier niet enkel dat de apostels van politiek opgelegde gelijkheid een bepaalde maakbare wereld willen creëren, maar dat ze ook blind zijn voor wat hun pogingen doet met de reële wereld om hen heen. Pogingen om bestaande ongelijkheden op te heffen introduceert nieuwe ongelijkheden en kosten, zoals voor degenen die worden buitengesloten van kansen die bijles biedt, naast de kosten op landelijk niveau dat niet alle mogelijkheden van de betreffende leerlingen worden benut.

De morele superioriteit en het morele exhibitionisme van de visionairs maakt het heroverwegen ervan in dit licht helaas minder waarschijnlijk. Ze doen het zelfs voorkomen dat degenen die niet aan gelijkheid willen meewerken niet enkel een verkeerde visie hebben, maar in feite zondig zijn.

Dit is het algemene kenmerk van degenen die de wereld willen redden, hetzij van kapitalisme, oorlog, klimaatverandering, gender of welke crisis van de dag zich voordoet, inclusief het opheffen van ongelijkheid, onder andere door het verbieden van bijles. Zo kan wetgeving ten prooi vallen aan de luimen van de visionairs die menen het zo goed voor te hebben met de wereld.

Het reguliere onderwijs blijft achter bij het gewenste kwaliteitsniveau. De algemene klacht is dat leerlingen hun diploma niet waard zijn omdat ze de meest basale vaardigheden niet bezitten. En dit is al een proces van vele jaren. Het is de overheid aan te rekenen. Onderwijs is niet bedoeld als Grote Kansen Egalisator. Onderwijs heeft tot doel om de ontwikkelingsmogelijkheden, die voor ieder kind ongelijk zijn, optimaal te ontplooien. Het draait om emancipatie. Als dat met bijles gepaard gaat, so be it.

Bijles verbetert schoolprestaties, het werkt leerachterstanden weg en verhoogt het zelfvertrouwen. Handen af van bijles.