Zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde. Foto: Persbureau Meter
Misdragingen op zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde veroorzaakten in 2022 grote opschudding. Er moet wat gebeuren om wantoestanden te voorkomen.
Zwaar gehandicapte cliënten werden op een Groningse zorgboerderij stelselmatig en op het sadistische af mishandeld. Uit een rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bleek vorig jaar dat cliënten zowel lichamelijk als geestelijk werden gepijnigd of gestraft als ze iets deden wat het zorgpersoneel niet beviel.
Ze werden uitgelachen, beledigd en vernederd, schrijft de inspectie. Donderdag dient op de rechtbank in Groningen een voorbereidende zitting over de strafzaak. Enkele verdachten moeten zich in juni verantwoorden. De zitting van deze week gaat over de onderzoekswensen van de verdediging.
Buiten de rechtszaal draait het vooral om de vraag hoe je wantoestanden zo veel mogelijk kunt voorkomen. Alom is gewezen op de beperkte slagkracht bij toelating en toezicht van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de Nederlandse Arbeidsinspectie en de onderbezette Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Eigenlijk komt het erop neer dat iedereen zonder achtergrond in de zorg een zorgboerderij kan beginnen. De vrije markt nodigt hiertoe uit.
Terecht is er de vraag hoe het komt dat lichamelijke en geestelijke mishandelingen zo lang bij Aurora Borealis konden bestaan. Het probleem is dat zorgaanbieders die zonder de benodigde ervaring zware zorg moeten verlenen, niet of nauwelijks de kans lopen te worden gecorrigeerd als ze uit de bocht vliegen. Zonder de blik van buiten kan in deze gevallen een cultuur ontstaan waarin de zorg gaandeweg de rit steeds verder ontspoort.
Volgens de Federatie Landbouw en Zorg, die de belangen van 920 zorgboerderijen behartigt, kunnen vooral zorgboerderijen met alleen familieleden in dienst riskant zijn. Het zou de drempel om te klagen kunnen verhogen. Cliënten en hun dierbaren zijn bang dat ze de hele familie tegen zich in het harnas jagen, aldus de federatie, die benadrukt dat de meeste zorgboerderijen het goed doen.
Gelet op de personeelskrapte bij de inspectie zou het toch goed zijn als zorgboerderijen zich om te beginnen kwetsbaar durven opstellen en meer open staan voor een kritische blik van deskundige buitenstaanders. Dat kan de sector zelf organiseren en regelen. Het is belangrijk en cruciaal dat je als zorgaanbieder tot de orde wordt geroepen, een spiegel voorgehouden krijgt. Kortom, ‘vreemde ogen’ kunnen slechte zorg blootleggen.
