DVHN-journalist en commentaarschrijver Laura Popken. Foto: Marcel Jurian de Jong
Tbs wordt vaker opgelegd, onder meer aan ‘verwarde personen’. Het maakt de gevolgen van de bezuinigingen in de ggz pijnlijk duidelijk.
Niet minder dan zes tbs-patiënten uit de Mesdagkliniek in Groningen namen de afgelopen tijd de benen tijdens hun verlof. Dat is volgens bestuurder Harry Beintema een relatief klein aantal, gezien er volgens hem jaarlijks 224 bewoners van de kliniek met verlof gaan. Toch laat ieder bericht over een ontsnapte tbs’er de samenleving beven. Als er maar niets ergs gebeurt...
Verwarde personen
Dat gebeurde gelukkig niet, maar het zet de maatregel wel opnieuw op de agenda. Want de druk op de klinieken is hoog, maar zij kunnen de toename niet aan. Toch is de roep om meer tbs tegenwoordig groot, en rechters voegen zich daarnaar. De moord op Anne Faber in 2017 is daarin een belangrijk keerpunt geweest. Ook staan er tegenwoordig meer ‘verwarde personen’ voor het hekje. Zij plegen vaker dan anderen ernstige misdrijven.
Dat is een groot risico voor de samenleving, en het maakt pijnlijk duidelijk wat de gevolgen zijn van de bezuinigingen op de ggz. Als tbs wordt opgelegd, is het kwaad al geschied. Dan is er een slachtoffer gemaakt, al dan niet dodelijk. En er is een veroordeelde die moet leven met het besef dat hij een misdrijf heeft gepleegd. Zou hij zoveel ellende hebben veroorzaakt als hij eerder de juiste psychische hulp had gekregen?
Tbs is te laat
Misschien wel, misschien niet. Ernstige misdrijven zullen helaas nooit helemaal verdwijnen en tbs zal altijd nodig blijven. Dat is op zichzelf niet erg; het is een bewezen effectieve maatregel die we moeten behouden zodat veroordeelden, indien verantwoord, een tweede kans kunnen krijgen. Maar als mensen pas hulp krijgen als hen tbs boven het hoofd hangt, is het te laat.
De bezuinigingen op de ggz en de daardoor toegenomen wachtlijsten, zijn een beleidskeuze geweest die zich steeds meer gaat wreken. Mensen merken het in hun eigen omgeving; een buurman die noodgedwongen zelfstandig woont en de gaskraan van zijn woning opendraait of een verward familielid dat langzaam van de regen in de drup beland.
Wie de samenleving veiliger wil maken, moet niet zwaarder straffen maar eerder passende hulp bieden. Mensen worden vaak niet zomaar ‘verward’. Zij hebben hulp nodig, voordat ze dingen doen die ze zelf misschien ook niet willen.
