Groter leger is geen garantie op vrede, een alternatieve strategie blijft noodzakelijk | DVHN commentaar

Hoewel op de daadkracht en efficiency van het kabinet-Schoof veel is aan te merken, zijn er ook bewindslieden met grote ambities. Staatssecretaris Gijs Tuinman (BBB) bijvoorbeeld. Maandag presenteerde hij opmerkelijke plannen om de Nederlandse krijgsmacht op termijn van 70.000 naar 200.000 mensen uit te breiden.

De plannen komen neer op ‘een systeem van vrijwillige deelname, dat geleidelijk elementen van verplichting kan bevatten’. Tuinman wil onder meer jongeren een training van een half jaar bieden in ruil voor studiepunten en een passende vergoeding. Veel wordt verwacht van programma dat meer reservisten moet opleveren.

Over de noodzaak van de forse uitbreiding lijkt iedereen het eens. Vooral kenners van geopolitiek wijzen op de snel veranderende werkelijkheid in het algemeen en toegenomen Russische agressie in het bijzonder. Nu militaire steun vanuit de Verenigde Staten onzeker is geworden, zeggen zij, moet Nederland in een permanente staat van paraatheid worden gebracht.

Vooropgesteld dat iedereen die zich wil inzetten voor de bescherming van vrijheid en democratie waardering verdient, zijn bij deze ontwikkelingen ook kanttekeningen te plaatsen. Een daarvan is wat de werving gaat betekenen voor de arbeidsmarkt. Als jongeren worden verleid de wapens op te pakken, komen er straks minder handen aan het bed en onderwijzers in de klas. Vermoedelijk gevolg: nog meer arbeidsmigratie.

Andere kanttekening is dat de plannen een nadrukkelijke keuze zijn voor een offensief. Het is allemaal logisch en verklaarbaar, tegelijkertijd wordt daarmee wel heel makkelijk meegegaan in een wedloop waar vooral de wapenindustrie beter van wordt.

Wat lijkt te ontbreken is een strategie gericht op meer diplomatie en geweldloze oplossingen. In tijden van oorlog wordt zoiets al snel afgedaan als naïef en slap, als ondermijnend en zelfs desastreus voor het machtsspel. Maar waar oorlog meer problemen veroorzaakt dan oplost en ze eerder vergroot dan verkleind, kan antimilitarisme wellicht als alternatief dienen – ook dat mag gezegd. Om John Lennon te parafraseren: geef vrede in ieder geval een kans.