De vijf Whisky vrienden: V.l.n.r.: Peter Spoelstra, Paul Papo, Thijs Dijkstra, Mas Boom en Roelof Douwstra. Beeld: Whisky Dollard
Van graankorrel tot distilleren, rijpen en natuurlijk consumeren: deze vijf vrienden zijn gek op whisky. Groningen moet de whiskyhoofdstad van Nederland worden. Met dank aan de Graanrepubliek. ,,We hebben al 148 vaten in opslag.”
Na een mislukt avontuur in Bad Nieuweschans beproeven whiskykenners Paul Papo (retail, horeca), Mas Boom (ex-uitgever), Thijs Dijkstra (drankenspecialist), Peter Spoelstra (pompinstallaties) en Roelof Douwstra (ICT en management) van De Graanrepubliek definitief hun geluk in de stad Groningen. Het is niet gelukt om het met de eigenaren van de Oude Remise eens te worden over een terugkeer naar Bad Nieuweschans.
De vijf hebben het faillissement van de coöperatie die met veel bravoure in de grensplaats begon, achter zich gelaten. ,,We zijn daar meegegaan in de romantiek. Met een grote groep gepassioneerde liefhebbers wilden we iets moois opbouwen”, zegt Douwstra. De zaak ging op de fles vanwege de hoge kosten en het gebrek aan inkomsten. De erfenis is het beheer van 148 vaten whisky toebehorend aan tientallen eigenaren.
Stokerij in voormalige tabaksfabriek
Het is de passie voor whisky die de vijf verenigt en drijft tot een volgende stap. Voor een vliegende herstart hebben ze het oog laten vallen op het Niemeyer-complex in de stad. In de voormalige tabaksfabriek willen ze een stokerij opzetten. Met MWPO, de nieuwe eigenaar van het complex, worden gesprekken gevoerd. Het merk De Graanrepubliek is gekocht uit de failliete boedel. Het moet een keurmerk zijn dat iedereen die een kwaliteitsproduct maakt van Oost-Groningse bodem mag voeren.
De ‘whisky-ambassadeurs’ hebben naar eigen zeggen „een dikke vette streep” onder het bankroet gezet. „Het concept, kortgezegd van graankorrel tot borrel, omarmen we nog steeds. Het verleden is begraven, nu telt de toekomst.” Hoe en wat, daarover willen ze het hebben in De Graansilo in stad-Groningen.
Whisky made in Groningen
Het is de thuisbasis van de groep. Op de terrastafel staat koffie, thee en water. Het gesprek gaat over whisky Made in Groningen. Douwstra werpt zich op als spreekstalmeester met aan zijn zijde Peter Spoelstra en Thijs Dijkstra. De kofferbak van Spoelstra ligt vol met mout, afkomstig van Gronings graan. Op zijn shirt staat in gele letters Dollard Whisky. Het is duidelijk, marketing speelt een belangrijke rol.
De vaten met Dollard Whisky liggen opgeslagen in de stad Groningen. Foto: Duncan Wijting
Naast De Graanrepubliek is Dollard Drinks een tweede merknaam dat het kwintet van de curator heeft gekocht. ,,Zodat niet iedereen zo maar aan de haal kan gaan met die naam. Op dit keurmerk moeten we uiterst zuinig zijn. Er mag geen wildgroei ontstaan met de naam.” Blij zijn ze dat veel van de mensen die lid waren van de coöporatie en whisky hadden gekocht en in bewaring hadden gesteld niet zijn afgehaakt.
,,Voor zeker 80 procent van de mensen geldt dat ze emotioneel verbonden zijn aan whisky. Het is het verhaal achter het distilleren, het product, de smaak, de geur.” Douwstra’s ogen twinkelen.
Zelfs over de kwaliteit van whiskyvaten spreekt het drietal als over een nieuwe liefde. Spaans hout schijnt bijzonder goed te zijn voor ontwikkeling van smaak en kleur, vertellen ze. Wat dat betreft vinden ze het jammer dat ze de vaten van ver moeten halen. Uit Spanje, Schotland en waar dan ook. ,,Het is een ambacht om vaten te maken. Vroeger had je nog zogenaamde kuiperijen in ons land. Het is jammer genoeg een uitstervend ambacht.”
De Dollard whisky in opslag Beeld: Dollard Whisky
Douwstra is tegenwoordig voorzitter van het jaarlijkse whiskyfestival in de stad-Groningen (WFNN). Een vrijwilligersgroep die whisky promoot. Jaarlijks bezoeken duizenden mensen het festival. Een beetje liefhebber betaalt grif voor een exclusieve smaak. Flessen gaan soms voor duizenden euro’s per stuk naar de klant.
De groep is in gesprek met graanhandelaar Thea Buseman uit Scheemda. In haar zien ze de ideale schakel tussen de boer die Gronings graan zaait en oogst, waarvan uiteindelijk na een lang proces het eindproduct whisky wordt gemaakt. ,,Veel van de boeren die lid waren van de coöperatie geloven nog steeds in het concept. We hebben contact met hen. Ze willen nog altijd graan leveren.”
Ketel nog in Oude Remise
Dat distilleren besteden ze uit aan een vakman. Lange tijd waren ze in overleg met Hooghoudt, de Groningse jeneverstoker. ,,We waren geïnteresseerd in de kleine ketel — 500 liter — die nog in de Oude Remise staat. Die kunnen we goed gebruiken. Het is jammer dat de ketel al sinds vorig jaar niet in gebruik meer is. Slecht, want koper kan roesten. En wat dacht je van kalkaanslag?”
Maandenlang waren ze in onderhandeling met Hooghoudt, maar na een ‘ja en akkoord’ volgde weer een ‘nee, toch maar niet’. ,,En telkens werd een ander argument aangevoerd. Natuurlijk gaat het uiteindelijk om de tarieven”, zegt Douwstra.
De ketels blijken overigens in handen van de familie Hooghoudt en niet van het familiebedrijf, dat recent verkocht is aan een Franse partij. De familie Waalkens, één van de eigenaren van de Oude Remise, bevestigt dat met de groep whiskystokers nog wel is gesproken over een toekomst in Bad Nieuweschans. Ook dat overleg leverde niets op. ,,We zien een toekomst in de stad en blijven verbonden aan de regio” aldus Douwstra.
De 500 liter ketel die nog in de Oude Remise staat. Foto: DvhN
Whisky-school na de zomer van start
Thijs Dijkstra heeft er zin in. In het nieuwe schoolseizoen, direct na de zomervakantie gaat hij whisky-cursussen geven aan mensen die meer wil weten het ontstaan van whisky, de diverse smaken en geuren.
Dijkstra had zestien jaar een slijterij in Vlagtwedde tot hij begin 2024 zijn bedrijf verkocht en in dienst trad bij de coöperatie Boeren en Makers van De Graanrepubliek. Dijkstra werd in 2013 tijdens het het Internationaal Whiskyfestival Den Haag uitgeroepen tot whiskyslijter van het jaar.
De liefde voor whisky ontwikkelde hij tijdens zijn studie aan de Hotelschool. Hij liep daarvoor stage in een hotel in Brighton. Daar maakte hij kennis met whisky. Met allerlei soorten, met de achtergrond en geschiedenis van die drank.
Die liefde en kennis nam hij mee naar Nederland waar hij niet koos voor een leven als hotelier, maar in Vlagtwedde met zijn vader een slijterij opende. Hij ontmoette daar andere liefhebbers met wie hij Cairdeas oprichtte. Een club van whiskyvrienden. Cairdeas is een Keltisch woord en betekent vriendschap.
In Schotland bezocht hij veel distilleerderijen. Zijn favoriete soort noemde hij ooit Tobermory. Die wordt gestookt op het eiland Mull. Door zijn werk voor De Graanrepubliek stond hij mede aan de wieg van Dollard Whisky.
De vijf vrienden
De groep van vijf bestaat uit Paul Papo, Peter Spoelstra, Mas Boom en Roelof Douwstra en Thijs Dijkstra. Ze hebben het merk Dollard voor de productie van whisky voor iets meer dan 16.000 euro gekocht. Ook de handelsnaam/merknaam De Graanrepubliek hebben ze in bezit gekregen.
Paul Papo is mede-eigenaar van de Maripaan Groep. Deze bestaat in ieder geval uit achttien Jumbo-vestigingen, meerdere horecaconcepten en vastgoedobjecten en een eigen biermerk. Zo is hij eigenaar van de Graansilo, een horecapand in stad-Groningen en graansilo bier.
Mas Boom komt uit een familie van uitgevers, bekend onder de naam koninklijke Boom uitgevers uit Meppel. Hij was lid van de raad van commissarissen van zorgbedrijf Oranjeborg bv te Meppel. Hij bekleedde diverse bestuursfuncties van onder andere de brancheorganisaties Nederlandse Vereniging van Personeelsbeleid Noord Nederland en Jong Management VNO NCW. Boom is tevens kamerheer van de koning in Drenthe.
Roelof Douwstra heeft zijn sporen verdiend in de IT sector. Met vier partners startte hij organisatie-adviesbedrijf voor IT Quint Wellington Redwood. Dit bedrijf groeide uit tot een internationaal adviesbureau met vestigingen op verschillende continenten. Na ruim 30 jaar heeft hij in 2021 zijn deel verkocht aan een nieuwe internationale partner die nu bekend staat onder de naam Eraneos. In de tussentijd is hij adviseur van verschillende directies binnen en buiten de IT-sector.
Peter Spoelstra is ondernemer in het Westerkwartier. Hij heeft ervaring als adviseur op het gebied van pompinstallaties (transport van rioolwater, regenwater en oppervlaktewater).
Thijs Dijkstra had zestien jaar een slijterij in Vlagtwedde tot hij begin 2024 zijn bedrijf verkocht en in dienst trad bij de coöperatie Boeren en Makers van De Graanrepubliek. In 2013 was hij whiskyslijter van het jaar.
