De landbouw in de Oostpolder, tussen de Eemshaven en het dorp Oudeschip, moet wijken voor industrie. Foto: Jaspar Moulijn
Een boer geeft niet graag zijn land op. Ook niet voor een goede prijs. Bij de Eemshaven is er voor de pakweg vijftien boeren die grond bezitten in de Oostpolder geen ontkomen aan: hun landbouwgrond wordt bestemd voor bedrijven.
LTO Noord regiobestuurder Lammert Westerhuis laat er geen twijfel over bestaan: de voorgestelde vrijwillige verkoop is een farce.
Hij heeft het al zo vaak gezien. ,,Het voorkeursrecht is al gevestigd. De boeren in deze polder moeten hun land in geval van verkoop eerst aanbieden aan de provincie. Die legt ook vast een prijs neer waar je lekker van wordt.’’
Boer hecht meer aan historie dan aan geld
Dat is hooguit mooi voor de enkeling die al nadacht over stoppen. ,,Een boer wil in principe helemaal niet verkopen voor geld. Zeker niet met kinderen die het bedrijf over willen nemen. Je wilt de historie die je hebt opgebouwd met je voorouders niet kwijt voor geld.’’
Toch is nee zeggen geen optie. ,,Op den duur wordt de bestemming gewijzigd. Als je niet meewerkt volgt onteigening.‘’
De gevolgen zijn groot. Stel je hebt een bedrijf met 100 hectare waarvan 50 in de polder. Hoe moet je dan verder? ,,Je bedrijf is niet ingericht op 50 hectare.’’ Wat als al je grond in de polder ligt? Waar vind je een nieuwe plek?
Plan heeft prijsopdrijvend effect
De prijzen voor landbouwgrond stijgen ongetwijfeld. Westerhuis: ,,In de hele regio, want deze boeren zoeken een nieuwe plek. En grond is schaars. Het is een enorm geregel, uitzoeken, onderhandelen. Zonder dat je er om hebt gevraagd. En dan moet je ook nog eens de plek verlaten waar je zo’n beetje je hele leven hebt gewoond en gewerkt.’’
Voor het bedrijventerrein is een kleine 600 hectare nodig, 400 voor bedrijfskavels, de rest voor infrastructuur en bosschages. Meer dan 560 hectare moet worden aangekocht bij zo’n 15 akkerbouwboeren. Hun bezit varieert van enkele tientallen hectares tot over de honderd.
Meest vruchtbare grond
Net als bij de dorpelingen valt het nieuws over de uitbreiding van de Eemshaven ook de grondeigenaren rauw op het dak. Ze reageren terughoudend, liever zelfs helemaal niet. ,,Het is mijn eigendom en dat wil ik zo houden’’, fulmineert een van hen. Een ander verzucht: ,,Hier is geen boer bij gebaat.’’ De grond in de polder behoort volgens de boeren tot de meest vruchtbare grond in Nederland.
Jan Slob (73) en zijn vrouw hadden de dag na de bekendmaking dinsdag een forse kater. Hun dochter wil het bedrijf overnemen. Ze wonen als enigen in de polder zelf. Al meer dan vijftig jaar samen, op de boerderij van haar ouders. Uitgerekend zij waren niet uitgenodigd voor de informatiebijeenkomst. Vergeten door gemeente Het Hogeland en de provincie. Maar de tamtam ging snel.
Het kan niet uit om weg te gaan
De maatschap heeft 100 hectare rond de boerderij, mooi aaneengesloten dankzij ruilverkaveling. ,,We hebben paden en drainage aangelegd, het dak van de boerderij vervangen. Het kan niet uit om weg te gaan’’, zegt Jan Slob. Maar de agrariër maakt zich geen enkele illusie. ,,Op vrijwillige basis? Als dat zo is verkoopt in deze polder geen enkele boer een stuk land.’’
