De zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde vanuit de lucht gezien. Foto: DVHN
Dagblad van het Noorden blikt terug op het afgelopen jaar. Vandaag de maand april: waarin undercover beelden van zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde heel Nederland schokten.
Had Alberto Stegeman met zijn programma Undercover in Nederland geen geheime opnames gemaakt, dan waren Paul W. en Michel K. hun horrorboerderij in Wedde mogelijk op dit moment aan het uitbreiden. Uit documenten die deze krant opvroeg via de Wet open overheid, blijkt dat de familie haar praktijken dolgraag wilde uitbreiden. De gemeente Westerwolde keek met een ‘frisse blik’ naar de aanvraag. Van de gemeente wilde Aurora Borealis bovendien geld zien.
Gordijnen zijn dicht en in de tuin staat een makelaarsbord. De grote boerderij met gele kozijnen is verlaten en staat te koop voor 1,25 miljoen euro. Binnen de muren en in de grote tuin werden stelselmatig zeer kwetsbare gehandicapten mishandeld. Ongewenst gedrag werd keihard afgestraft, zowel fysiek als mentaal, stelt Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Bewoners en medewerkers werden met camera’s in de gaten gehouden.
De zorgboerderij in Wedde staat te koop. Foto: DVHN
Klopjacht op verdachten
Op de korrelige undercoverbeelden is in april te zien hoe een wasmand over het hoofd van een cliënt wordt getrokken, waardoor hij gewond raakt. Medewerkers en Paul W. en Michel K. praten laatdunkend, liefdeloos en lachend over de cliënten. Hoe ze hen straffen en dat ze maar niet moeten gillen, want dan zetten ze ‘de koude straal’ erop. Cliënten krijgen soms geen eten, moeten in de sloot staan als straf of krijgen een vieze luier om hun hoofd getaped.
De uitzending slaat in als een bom. Online wordt een klopjacht gehouden op de eigenaren en het personeel, bij de boerderij verzamelen zich kwade Groningers, in de Tweede Kamer worden vragen gesteld.
Met ‘frisse blik’ naar plannen van zorgboerderij kijken
Het duo moet de toekomst vorig jaar anders hebben gezien. Op 14 november 2022 bespreken ambtenaren van de gemeente een aanvraag voor nog onduidelijke plannen om de zorgboerderij uit te breiden tijdens een woonzorgoverleg. De ambtenarij kan nog niet bevroeden wat voor misstanden daar dan allemaal plaatsvinden en geeft aan met een ‘frisse blik’ naar de plannen te kijken.
Twee dagen later is er contact tussen de politie en ambtenaren van de afdeling openbare orde en veiligheid van de gemeente. Stegeman heeft de undercoverbeelden overgedragen aan de politie en de IGJ. Met stoom en kokend water starten zij een onderzoek.
Agenten willen die maandag al een spoedoverleg op het gemeentehuis. Maar de politie moet eerst een rapport schrijven van het Openbaar Ministerie, waardoor het overleg wordt uitgesteld. Het rapport komt op 28 november. Op 1 december heeft ook de burgemeester die. Een week later zit de gemeente met de politie om tafel. Op 14 december brengt de inspectie haar eerste bezoek onaangekondigd aan de boerderij in Wedde.
Verbijstering
Hoewel het onderzoek in volle gang is, hebben de ambtenaren daar al die tijd geen idee van. De misstanden bij Aurora Borealis zijn een blinde vlek. Zij hebben niet de bevoegdheid of verantwoordelijkheid om te controleren bij Aurora Borealis, dat doet de IGJ.
De Westerwoldse ambtenaren kunnen alleen kijken of de plannen van Paul W. en Michel K. binnen het gezondheidsbeleid van de gemeente passen. Op 28 november wordt een afspraak gemaakt dat er een ‘seintje’ naar Aurora Borealis gaat en dat het plan volgens deze regels wordt beoordeeld.
Als op 19 december een inval plaatsvindt en Paul W. en Michel K. worden gearresteerd op verdenking van ernstige mishandeling, mailen ambtenaren elkaar verrast. „Er is twee weken geleden teruggekoppeld dat we hun toekomstige plannen met een open blik zullen beoordelen. Dit werpt natuurlijk een iets ander licht op de zaak’’, schrijft één van hen. ,,Zij zijn nu aan zet, alhoewel gezien de ontwikkelingen zal dit wel lange tijd op zich laten wachten. Zo niet nooit meer gebeuren.’’
Zorgboerderij wilde geld van de gemeente
Uit de stukken blijkt bovendien dat Aurora Borealis al veel langer uitbreidingsdrang had. In de zomer van 2022 diende de zorgboerderij een verzoek in om tot een ‘minnelijke oplossing’ te komen. Er moest geld op tafel, want een eerder plan van hen om zes zorgappartementen in de Koekjesfabriek te bouwen werd in 2018 afgewezen.
Later werden de regels veranderd, waar een andere ondernemer op insprong. Hierdoor miste de familie W. inkomsten, vond ze. Per appartement een omzet van 70.000 euro per jaar, becijferde ze. Aurora Borealis schakelde een advocaat in, die een brief schreef. De gemeente wees iedere vorm van aansprakelijkheid af en betaalde niet.
Rond de zomer moeten verdachten Paul W. en Michel K. voorkomen. Het onderzoek duurt langer dan verwacht.