Predikant in ruste uit Appingedam gaat hoofdrol spelen in synagoge Bourtange

Hij heeft het voorzitterschap van de Vrienden op zich genomen. ,,Toen ik vernam dat ze dringend nieuwe bestuurders nodig hadden om door te kunnen gaan, heb ik me gemeld’’, zo vertelt hij. ,,Omdat ik het belangrijk vind dat de vereniging de synagoge blijft uitdragen en zo ook kennis over het Jodendom blijft verspreiden.’’

Lavooij, 67 jaar, doet zijn verhaal in Appingedam. In de kleine stad waar hij zich vorig jaar vestigde. Hij keerde toen terug in het gebied waar hij ooit als predikant begon.

,,Ik ben geboren en getogen in Den Haag, studeerde theologie en mijn eerste dorpen waar ik predikant was, waren Usquert. Kantens, Stitswerd en Rottum’’, blikt hij terug. ,,Ik vond het prachtig om er te werken en te wonen. De ruimte, de luchten, de mensen. Na enkele jaren vertrok ik naar de Noordoostpolder. Mijn laatste standplaats was Vaassen op de Veluwe. Daar besloten mijn vrouw en ik al dat we, als ik zou stoppen met werken, terug zouden keren naar het noorden van Groningen.’’

In Appingedam woont hij vlakbij de voormalige synagoge die nu een cultureel centrum is. Een gebouw dat zijn grote belangstelling heeft. Want de interesse voor de geschiedenis van de Joden en hun lot in de Tweede Wereldoorlog, voor het Jodendom en Israël, zijn al heel lang heel groot. Niet voor niets is hij inmiddels mede-organisator van de 4 mei-herdenking in Appingedam en leidt hij als gids mensen rond door die stad waarbij hij ook vertelt over het Joodse verleden.

Als gids komt hij ook langs de Joodse begraafplaats met zijn metaheerhuis, het pand waarin de doden werden opgebaard. ,,Dat huisje stond er vorig jaar in slechte staat en met enkele andere vrijwilligers heb ik het toen opgeknapt. Ik leerde toen ook de beheerder kennen, Willem Fokkens.’’

Fokkens beheert de meeste Joodse begraafplaatsen in de provincie maar was toen ook nog de voorzitter van de Vrienden van de Synagoge Bourtange. De vereniging die ruim 120 leden heeft, waakt over de synagoge in het vestingdorpje, er exposities opzet en er bovendien de Joodse feesten Pesach en Chanoeka viert.

Vorig jaar was het diezelfde Fokkens die in Dagblad van het Noorden alarm sloeg. Hij, de tachtig gepasseerd, wilde stoppen als voorzitter, andere bestuurders wilden dat ook. Maar ondanks lang zoeken waren er geen opvolgers gevonden en dreigde de Vereniging opgedoekt te worden.

,,Ik vernam die noodkreet en heb me gemeld bij Willem Fokkens’’, aldus Lavooij. ,,Ik heb de synagoge bekeken en besloten het voorzitterschap over te nemen. Door die noodkreet stelden gelukkig meer mensen zich beschikbaar zodat we nu een voltallig bestuur hebben en verder kunnen. Iets wat ik mooi en belangrijk vind.’’

Lavooij is van plan de viering van de Joodse feesten, inmiddels een traditie in Bourtange voort te zetten en exposities te blijven organiseren. ,,Samen met de andere bestuurders uiteraard, ik wil graag de taken onder elkaar verdelen. Zoals gezegd, dragen we zo bij aan het verspreiden van kennis over het Jodendom. Iets dat ik zeker in deze tijd van groeiend antisemitisme heel belangrijk vind.’’