Actievoerders van XR spuiten namaak-olie op de vloeren van kledingwinkels in de Herestraat om aandacht te vragen voor (tegen) fast fashion. Foto: Nienke Maat
De actiegroep Extinction Rebellion blokkeert niet alleen snelwegen, maar voert ook actie in winkels tegen fast fashion en komende zaterdag bij de opening van het Zuiderplantsoen tegen het natuurbeleid van de gemeente Groningen. Woordvoerders Cornelie van Kampenhout en Liesbeth Cavé reageren.
In de gemeenteraad van Groningen hebben PVV en VVD er al vragen over gesteld. De actie van Extinction Rebellion (XR) in vier kledingwinkels in de Herestraat vorige week donderdag viel niet bij iedereen in goede aarde. In ondergoed geklede actievoerders besmeurden de ingang van de boetieks met een zwarte smurrie, die moest doorgaan voor teer. Doel van de actie Just Stop Fast Fashion: aandacht vragen voor de negatieve effecten van fast fashion (spotgoedkope, snelwisselende kledingcollecties) op het milieu.
Raadslid Kelly Blauw (PVV) verbaast zich erover dat de politie geen actievoerders in de kraag heeft gevat. Ze vindt het onbegrijpelijk dat ‘een dergelijke verstoring van de openbare orde’ wordt toegestaan, puur omdat deze als ‘demonstratie’ wordt gepresenteerd. Ze noemt het onderbrengen van zulke ‘ontwrichtende acties’ onder het demonstratierecht een ‘gevaarlijk precedent’.
Woordvoerder Cornelie van Kampenhout van XR Groningen is niet onder de indruk van haar kritiek. Ze beroept zich op het demonstratierecht in Nederland. Dat zo’n ‘ontwrichtende actie’ volgens de PVV niet onder het demonstratierecht valt, wuift ze weg. „Ik vind de klimaatcrisis een stuk ontwrichtender dan onze actie. Het feit dat de PVV die negeert is pas een grof schandaal.”
Raadslid Ietje Jacobs (VVD) vraagt zich af wie de schade betaalt. Van Kampenhout verklaart dat de vloeistof voor 99 procent bestond uit water plus ‘wat kleurstof.’ „Dat is heel wat minder schadelijk dan de enorme uitstoot van de fast fashion-bedrijven en de enorme bergen textiel die zij achterlaten op aarde.”
Waarom actievoeren bij vier ondernemers in de Herestraat? Is dat niet erg particulier?
“We hebben al twee keer eerder actie gevoerd tegen fast fashion in Groningen, maar er gebeurt gewoon niks. Zolang de gemeente niets doet en bedrijven de bedrijfsvoering niet veranderen, gaan wij door met actievoeren.”
Maar moet u dan niet eerder bij de politiek zijn of de ceo van een kledingbedrijf?
„Jazeker, we voeren op allerlei plekken actie in Nederland. We oefenen ook druk uit op de politiek. Via allerlei wegen maken wij ons kenbaar.”
Wat hebben winkelende mensen in de Herestraat ermee te schaften?
„We wilden hen op visuele wijze laten zien hoe smerig fast fashion is. Dat is op deze manier goed gelukt.”
Maar als jullie acties weinig opleveren, zoals u zelf beweert, dan heeft of het publiek er geen oren naar of zijn jullie acties niet doeltreffend.
“Er wordt in elk geval over gesproken. Onze acties creëren bewustwording. In de Herestraat kwamen er meerdere mensen naar mij toe, onder wie jongeren. Er waren best veel die positief reageerden. Met name jongeren maken zich zorgen over hun toekomst. Ik vond het bijna ontroerend om aan te horen. Natuurlijk waren er ook mensen die lelijke dingen riepen, maar die zijn tegen verandering.”
Bent u niet bang dat XR door dit soort acties goodwill verliest?
“Wij zijn er om verandering te bewerkstelligen, niet om de populariteitsprijs te winnen.”
Maar actievoeren ver weg van de kledingfabrieken en de besliscentra in de wereld, dat levert per definitie toch bijna niks op?
“Maatschappelijke verandering moet ergens ingezet worden. Alle grote bewegingen hebben vroeger op allerlei manieren actiegevoerd, ook gewoon tussen mensen op straat. Dat is wat wij doen. Alles is nodig voor maatschappelijke verandering.”
Zaterdag heeft XR Groningen ook een actie aangekondigd tijdens de opening van het Zuiderplantsoen. Hoe zit dat?
„Daar ga ik niet over, maar ik zag het al voorbijkomen in onze chatgroep. Wij zijn een brede burgerbeweging. Iedereen die zich conformeert aan onze kernwaarden is welkom. Iedereen is ook vrij om zelf acties te organiseren. Ik zie dat Liesbeth Cavé daar de woordvoering van doet.”
Goedemiddag mevrouw Cavé, gaat XR het openingsfeest van het Zuiderplantsoen verstieren?
„Nou, het was niet de bedoeling om het te verstieren. Maar er zijn wel wat dingen misgegaan. Het Zuiderplantsoen ligt ontzettend dicht bij het Sterrebos. Er is een vergunning om daar 5.000 mensen te laten samenkomen, maar Aanpak Ring Zuid heeft aan de buurt laten weten dat er 7.000 mensen worden verwacht. Dat is niet volgens de regels. Het Sterrebos is daarvoor veel te kwetsbaar. Wij vinden dus dat je dat niet moet toelaten.”
Ook niet eenmalig voor een feest ter opening van het park?
“7.000 bezoekers is echt heel veel. In een democratie moet je je aan de regels houden. Als je zoiets wilt organiseren moet je met natuurorganisaties in gesprek gaan. Het is schering en inslag dat de natuur wordt genegeerd, terwijl de natuur datgene is waarvan we afhankelijk zijn.”
U ageert ook tegen de kap van acht bomen?
“Er is honds met het Sterrebos omgegaan. In 2013 lag er ineens een plan voor een breed pad door een heel zeldzaam bosgebied. Het is een stukje van slechts 300 bij 300 meter. Er zitten acht soorten vleermuizen, allerlei vogels en vlinders die aan dat bos gebonden zijn. Het is een heel bijzonder bosgebied. Dan begrijp ik niet dat daar een pad doorheen moet. Er is respectloos met dat bos omgegaan.”
Maar gaat u het nou om dat feest of die bomen?
“Het gaat ons om dat bos. Een bos is niet een serie bomen, maar een samenleving. Het is heel kwetsbaar. Daar moet je geen extra druk op leggen met het organiseren van grote feesten, want wie zegt dat het eenmalig is.”
