Actievoerders Extinction Rebellion gooien ‘olie’ op de vloer van kledingwinkels in Groningen. ‘Volgende week staan de mensen gewoon weer in de winkel’
Matthijs SorgdragerStad
Klanten van vier modezaken in de Herestraat in Groningen moesten donderdagavond door plassen nep-olie heen de winkel in. Actievoerders van Extinction Rebellion (XR) goten het goedje op de grond om te protesteren tegen de mode-industrie.
De actie vond plaats op donderdagavond, koopavond. Daardoor was er meer publiek op de been dan gewoonlijk. De vloeistof werd onder meer gegoten bij winkelpanden van Superdry, The Sting, Costes en Vero Moda. Het spul is, volgens XR, gemaakt van plantaardige ingrediënten en makkelijk uitwasbaar. Vier activisten gingen in ondergoed op de drempel van de winkel zitten.
Met de actie protesteert XR tegen fast fashion. Hiermee wordt kleding bedoeld die een extreem korte doorlooptijd heeft en na één seizoen alweer ‘uit’ is en dus afgedankt wordt. In juni publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport een rapport waarin de dienst becijferde dat de kleding en schoenenindustrie verantwoordelijk is voor ongeveer twee tot acht procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
‘Ga nog meer uitkering trekken’
De actie in de drukke winkelstraat trok veel publiek. Veel voorbijgangers reageerden negatief. „Ga nog meer uitkering trekken!”, „Het stinkt hier!” „Dus omdat jullie hier willen zitten moet ík mijn schoenen vies maken?!”, klinkt het rondom de activisten.
„Maar”, zegt Cornelie van Kampenhout, één van de actievoerders, „we spreken ook mensen die wél geïnteresseerd zijn in ons verhaal.”
Prompt duikt Jesper (37) uit Groningen voor haar neus op. „Waarom is het nou zo slecht”, wil hij weten. Van Kampenhout somt op. „De productie kost energie, het transport kost energie, we worden steeds weer verleid om nieuwe dingen te kopen.” Jesper ziet er wel wat in. Zelf draagt hij al nauwelijks polyester meer.
‘Intentie is goed’
Of neem Laurent (19) uit Hoogeveen. Hij had truien besteld en wilde ze ophalen, maar hoe moet hij de Superdry in als er een plas zwarte smurrie met een actievoerder op de grond ligt? „De intentie is wel goed”, zegt hij. „Mensen praten er even over, maar volgende week staan ze gewoon weer in de winkel.”
Hij zelf ook. „Als ik iets zie wat enorm goedkoop is vraag ik me wel even af hoe dat kan, maar even later koop ik het toch.” Even later waadt hij toch de winkel in en stapt naar buiten met een tas.
Bedrijfsleiders van de winkels willen niet reageren op de actie. Allemaal verwijzen ze naar ‘het hoofdkantoor’. Een bedrijfsleider van The Sting laat weten dat klanten via de nooduitgang de winkel uit konden.
Grimmig
Om kwart over zeven, kort nadat de activisten zijn gaan zitten, verschijnt de politie. Agenten zien de demonstratie en de activisten in de winkels en grijpen niet in.
Als de activisten om half negen nog steeds voor de winkels zitten wordt de sfeer rondom modezaak Costes grimmiger. Jongeren beginnen te schelden, bekogelen de actievoerder die daar zit met kartonnen verpakkingen en trekken het bord uit zijn handen. Agenten en handhavers dringen de menigte naar achteren. Om negen uur, sluitingstijd, pakken de activisten hun spullen weer in en vertrekken.
Boterzuur
Eerder wilde XR ook al actievoeren tegen fast fashion in Groningen. In april stak de burgemeester van Groningen een stokje voor een actie waar XR boterzuur wilde verspreiden in kledingwinkels. Dit is een stinkende stof die onder meer hoofdpijn en misselijkheid kan veroorzaken. Volgens XR ging het om een 1 aprilgrap, maar in januari werd de stof wel gebruikt bij een actie in Naaldwijk. Dit leidde tot paniek, aanhoudingen en enkele shoppers werden onwel.
