Lector Visser uit Groningen: 'Rest van de wereld zegt nu: wij willen ook meedoen aan die ambitieuze plannen van Europa. Maar we mogen wel meer vaart maken'

„Verdrievoudiging van elektriciteit door zon en wind komt ongeveer overeen met wat Europa al van plan is. Nederland is dat dus ook al van plan”, aldus Visser. Dat moet dan allemaal nog wel gebeuren. Dat valt niet mee met een vol stroomnet en stikstofproblematiek, maar de plannen liggen er.

,,De grootste winst van de slotverklaring uit de Klimaattop is dat de rest van de wereld nu zegt: wij willen ook meedoen aan die ambitieuze plannen van Europa”, aldus Visser. Opvallend is overigens dat er nog geen structureel klimaatbeleid voor arme landen op tafel ligt. Hoe die landen zulke doelstellingen dus moeten halen, blijft onduidelijk.

„Als je weet dat alle landen in de wereld zich hieraan committeren, dan is dat economisch ook fijn voor ons”, zegt Marten van der Laan, lector systeemintegratie in de energietransitie op de Hanzehogeschool Groningen . „Dat betekent dat Nederland en Europa concurrerend blijven op de wereldmarkt. Als andere landen iets anders gaan doen, is het heel moeilijk om je groene doelstellingen te halen.”

De slotverklaring die woensdagochtend bekend werd, verraste Floris Boogaard, lector klimaatadaptatie van de Hanzehogeschool en onderzoeker bij Deltares. Hij was aanwezig bij de klimaatconferentie in Dubai. „Dit had ik niet verwacht na de redelijk pessimistische berichten over deze Klimaattop.” Daarmee doelt Boogaard op de uitlatingen van voorzitter Sultan Al Jaber en op de brief die de OPEC (vereniging van olie-exporterende landen) rondstuurde om zich te verzetten tegen de uitfasering van fossiele brandstoffen.

Toch staat Boogaard nog niet te juichen om de afspraken. „Vanuit klimaatadaptatief standpunt zijn we al te laat. Zelfs als we nu volledig zouden stoppen met fossiel dan heeft dat nog een lang na-effect. Ik maak me zorgen: hoe zijn we klaar voor de komende jaren?”

„Stormen en klimaatextremen zorgen in Nederland voor schade, maar in het buitenland tellen we mensenlevens.” Het klimaatfonds voor armere landen, dat op de eerste dag werd aangenomen, vindt Boogaard daarom wel een groot succes.

De ambitie om weg te blijven van fossiele brandstof, is volgens Visser een „mooie politieke volzin” en minder effectief dan het voornemen hernieuwbaar te verdrievoudigen.

Hij wijst erop dat Nederland en Duitsland vorige winter de kolencentrales weer aanzwengelden vanwege de gascrisis. Fossiel brandstofgebruik is een kwestie van vraag en aanbod, zegt Visser. ,,Want je ziet ook: in de zomer produceert zon en wind zoveel energie, dat de Nederlandse kolencentrales vanzelf uitschakelden. Dus als je meer hernieuwbare energie promoot, zakt fossiele energie automatisch in.”

We zullen de gevolgen van de Klimaattop ook in Noord-Nederland merken, zegt Visser. Vooral vanwege de nadruk die is komen te liggen op de jaren na 2030, want dan moet onze CO2-uitstoot nog veel verder naar beneden. Zo ligt in Europa het doel op tafel voor 90 procent reductie in 2040. „Daar zal nog heel veel voor moeten gebeuren en dat moet nu wel in gang worden gezet, om na 2030 stagnatie te voorkomen.”

„Daarvoor moet er meer snelheid in de plannen komen”, zegt Visser. Nu duren duurzame energieplannen vaak te lang. ,,Kijk maar naar de windmolens boven de Waddeneilanden. Hoe lang zijn we al niet bezig met die kabels?”

Ook wijst hij op het uitstel van het grote groene waterstofproject op het Chemiepark Delfzijl door initiatiefnemer HyCC. Dat gaat nu op zijn vroegst in 2028 van start, omdat de ontwikkelingen op de waterstofmarkt trager gaan dan voorzien en de kosten voor waterstofprojecten en hernieuwbare stroom de laatste jaren flink gestegen zijn. „Ondertussen verdoen we kostbare tijd waarin we ervaring op hadden kunnen doen met dit soort installaties en het gebruik van waterstof.”

„De politiek moet besluiten nemen en niet zitten afwachten.”