Mirjam van ‘t Veld (54) is één maand burgemeester van Groningen. 'We moeten als samenleving normen stellen'

Ze denkt dat cameratoezicht in het gebied tussen Hoofdstation en Vismarkt helpt, vindt dat omstanders vrouwen vaker moeten helpen als ze betast worden tijdens het uitgaan en zet het beleid van haar voorganger door als het gaat om FC Groningen en de supporters. Nee, Mirjam van ‘t Veld (54) is niet iemand die ‘even’ op de winkel past. „Ik hou ervan om de mouwen op te stropen.”

Van ‘t Veld werd op 38-jarige leeftijd al burgemeester in Maarssen. Daarna volgden Stichtse Vecht, Amstelveen en het waarnemerschap in Almelo. Ze keek dan ook op van alle aandacht voor het feit dat ze de eerste vrouwelijke burgemeester van Groningen is. Met een grote lach: „Ik vond het grappig dat dit een thema was, want voor mij is het zo vanzelfsprekend.”

Haar agenda is bomvol. Ze mag blij zijn als ze af en toe een weekend thuis is, in de buurt van Utrecht. Maar, benadrukt ze, Groningen is in die heel korte tijd ook als ‘thuis’ gaan voelen.

Al jaren trekt ze zich de problematiek over de gaswinning aan. „Ik vind dat echt een bestuurlijke blamage.” En daarom vindt ze het ook onbegrijpelijk dat Groningen zo lang in beeld was voor munitiedepots van Defensie en nu voor twee kerncentrales in de Eemshaven. „Een wond moet helen en dat duurt heel lang. Ik krijg het gevoel dat de wond hier nog een korst is en daar wordt aan gekrabd. Dat gaat weer bloeden. Je kunt als Den Haag niet rationeel kijken naar dit gebied. Daarvoor is alles nog te vers en pijnlijk.”

Hoewel ze zichzelf niet ziet als een tussenpaus, is dat feitelijk wel zo. Van ‘t Veld is maximaal een maand of negen de burgemeester van Groningen. Maar in de stad spelen dermate grote vraagstukken, dat ze moet handelen. De veiligheid in het gebied tussen Hoofdstation en Vismarkt is zo’n vraagstuk. Dat kan niet wachten tot de zomer. In de gemeenteraad zei Van ‘t Veld al dat ze is geschrokken van wat ze heeft aangetroffen.

„Ik ben in mijn eentje ‘s avonds door dat gebied gelopen en dan zie je dat we een forse uitdaging hebben. Ik heb met studenten gesproken die hun vriendin niet alleen over straat laten gaan. Dat moeten we toch niet willen?”

„Niet prettig. Unheimisch.”

De problematiek in dit gebied aanpakken, vraagt een lange adem. Het moet een compleet plaatje zijn met economische, sociale en veiligheidsoplossingen. „We zetten daar heel veel boa’s en politie in, maar met alleen boa’s en politie los je de problematiek niet op. Je kunt daar niet 24 uur per dag staan en dat weten de drugsdealers ook.”

„Ik kijk naar alle instrumenten die ik kan inzetten, preventief en repressief. Cameratoezicht kan zo’n repressieve maatregel zijn. Het is aan mij om goed te onderbouwen waarom dat nodig is, maar ik denk dat cameratoezicht nodig is. Daarnaast moeten we kijken hoe we omgaan met dakloze en drugsverslaafde mensen. Mensen moeten niet denken dat het probleem voorbij is als er camera’s hangen. Dat is natuurlijk niet zo.”

Het uitgaansgebied van de stad is een ander ‘probleemgeval’ waar Van ‘t Veld mee te dealen heeft. Mishandelingen zijn wekelijks aan de orde, met steek- en schietpartijen als uitschieters. Los van het geweld, is seksueel grensoverschrijdend gedrag een probleem.

Van ‘t Veld waakt ervoor om alleen de problemen te benoemen. Er is ook ‘gewoon’ een heel leuk uitgaansleven, zegt ze. „Ik wil het wel in perspectief zien, maar natuurlijk speelt daar van alles, ook met ongewenst gedrag. Die incidenten moeten we aanpakken.”

„Mijn man en ik hebben helaas geen kinderen. Je krijgt niet alles in het leven wat je wilt. Daarom is mijn werk ook mijn passie. Maar ik vind het te ver gaan om te zeggen dat het hier allemaal dramatisch is. Dat is toch niet zo? Ik wil de incidenten die er zijn en de opgave niet bagatelliseren, maar er gebeuren ook heel leuke dingen.”

„Dat kan toch echt niet. We hebben hier een fantastische stad waar je op heel veel leuke plekken kunt uitgaan, maar dat betekent ook dat je de verantwoordelijkheid hebt om te zorgen dat iedereen veilig uit kan gaan. Je moet elkaar aanspreken. Het kan niet zo zijn dat vrouwen zich niet veilig voelen in de kroeg, omdat ze bang zijn betast te worden.”

„Ja, dat vind ik schokkend. Ik vind niet dat een vrouw het op zo’n moment alleen moet oplossen. Er staan een heleboel mensen omheen. Ik heb het zelf ook een keer meegemaakt, dat iemand mij heel ongewenst ging betasten. Het is al lang geleden, maar iedereen stond er omheen en keek alleen maar. Dat voelt heel raar. Je denkt: er gebeurt toch iets wat niet in de haak is? Maar als niemand reageert, ga je aan jezelf twijfelen. Dat ben ik nooit vergeten.”

„Ja. Dit soort dingen pak je niet aan door alleen maar te handhaven. Dit pak je aan door als samenleving normen te stellen.”

Nog voor de kerst komt Van ‘t Veld met voorstellen aan de gemeenteraad waarin ze uitgebreid ingaat op de veiligheidsvraagstukken in de stad. Het uitgaansgebied hoort daar ook bij, net als het eerdergenoemde door overlast geteisterde deel tussen Hoofdstation en Vismarkt.

Een ander heet hangijzer voor de tijdelijke burgemeester is FC Groningen. De relatie tussen club en stadhuis is onder haar voorganger Koen Schuiling bekoeld geraakt. Hij kreeg het verwijt dat hij ‘niets met voetbal had’ en ‘nooit in het stadion zat’.

„Ik ben in Almelo regelmatig bij de club geweest en ik heb ervaren hoe belangrijk die is voor de trots en de binding. En ik ben het heel leuk gaan vinden. Maar er gebeuren ook dingen waar je niet zo blij van wordt en dan heb je als burgemeester de verantwoordelijkheid om op te treden. Dat ga ik ook doen. Ik ga door op de ingezette weg, want er zijn met de club goede afspraken gemaakt.”

Die worden niet altijd nagekomen. Zo toonden supporters van de club rondom het afscheid van Koen Schuiling kwetsende spandoeken die tegen de huisregels van de club in niet eerst door de clubleiding zijn gezien en goedgekeurd. De club liet het gaan.

„Maar de club heeft ook goede normen gesteld bij mensen die op de trappen staan”, werpt Van ‘t Veld tegen. Dat mag volgens de regels niet. „Het moet gewoon veilig zijn. Als er iets is, moeten de hulpdiensten erbij kunnen. We bedenken dit soort dingen niet met elkaar om supporters te pesten. Het moet te allen tijde veilig blijven en dat moeten we goed uitleggen. Daar ga ik mee door.”

Hoewel nog maar een maand in Groningen, voelt Van ‘t Veld zich al een Stadjer. En ook zeker de burgemeester van de dorpen rondom de stad. Het is haar persoonlijkheid, zegt ze. Ze past zich snel aan en voelt zich snel thuis. Na acht maanden in Almelo hield ze het tijdens haar afscheidstoespraak niet droog. „Ik weet nu al dat ik hier ook ga huilen”, belooft ze. „Je raakt toch snel verbonden met zo’n stad en de mensen waarmee je werkt.”