Een wagen van Omrin leegt containers in Goutum. Foto: Lucas Kemper
De afvalkalender: verdwenen. De afvalapp? Doet het pas sinds vrijdag weer. Klantenservice? Intussen weer bereikbaar. Er is van alles aan de hand bij afvalverwerker Omrin maar het bedrijf deelt slechts summier informatie op de eigen site. Vijf vragen over Omrin.
Wat is er aan de hand bij Omrin?
Op maandag 13 oktober bleven verschillende Estafette-recyclewinkels in de provincie dicht, de afvalapp werkte niet goed meer en de klantenservice was niet bereikbaar. Dat meldde Omrin ook op de eigen website. Later die week gingen de winkels weer open en kon er ook weer met de pinpas betaald worden, aldus Omrin. Maar de afvalapp bleef stuk, en ook de afvalkalender was niet beschikbaar.
Oh, kan dat zomaar gebeuren dan?
Nee. En na een week werd duidelijk dat er meer aan de hand was dan het tijdelijk sluiten van de winkels. ‘Momenteel werkt de Omrin-afvalapp helaas niet als gevolg van de ransomware-aanval’, aldus Omrin op 20 oktober. Maar op vragen van deze krant wilde het bedrijf niet ingaan.
Volgens het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid luidt de definitie als volgt: ‘Ransomware is malware die de databestanden van gebruikers versleutelt, met als doel om deze later te ontsleutelen in ruil voor losgeld. In extreme gevallen blokkeert de ransomware de toegang tot het IT-systeem door ook systeembestanden te versleutelen die essentieel zijn voor de goede werking van het systeem.’ Het NCSC schrijft verder dat dit soort aanvallen iedere organisatie kan treffen die ‘niet de juiste maatregelen heeft genomen’.
Kunnen mijn persoonsgegevens op deze manier gestolen worden?
Dat is de vraag. Volgens een medewerker van de klantenservice van Omrin niet. Voor het ophalen van vuilnis bijvoorbeeld werkt het bedrijf alleen met huisnummers en containers, niet met namen. RTV Noord schrijft over een datalek bij Omrin. Ondanks dat de afvalverwerker pas volgende week vrijdag vragen wil beantwoorden, ontkracht die in een mail dan weer wel dat hiervan sprake is. Of er persoonsgegevens zijn gestolen, wordt volgens Omrin nog onderzocht.
Kan deze situatie gevolgen hebben voor mij, bijvoorbeeld voor wat ik betaal aan afvalstoffenheffing?
Kort gezegd komt het zogeheten diftarsysteem erop neer dat inwoners betalen naar hoe vaak zij de grijze container laten legen en hoeveel hun restafval weegt. Als deze gegevens voor Omrin, en dus de gemeenten, niet meer beschikbaar zijn, dan is het lastig om te bepalen hoeveel inwoners moeten betalen aan afvalstoffenheffing. Het kan ook een probleem voor de gemeenten opleveren omdat er bij het berekenen van de afvalstoffenheffing gewerkt wordt met modellen en verwachte hoeveelheden en legingen van containers. Vrijdagmiddag liet Omrin weten dat de afvalapp het weer doet.