Spandoeken als protest tegen zoutwinning door Nobian in Winschoten hangen nog steeds langs wegen. Archief: Huisman Media
Als het aan demissionair minister Sophie Hermans (VVD) ligt krijgt Nobian toestemming om zoutwinning bij Heiligerlee tot 2035 te continueren. De stichting Bewonersbelangen Lanengebied/Zuiderveen slijpt opnieuw de messen. ,,Hoe kun je besluiten nemen op basis van aannames?”
Natuurlijk kwam het voornemen van de minister niet onverwacht. In juni kreeg Nobian al groen licht voor het verlengen van de zoutwinning bij Zuidwending. Ook hier gaat het om een verlenging voor een termijn van tien jaar. ,,De economie, het grote geld, gaat weer voor de veiligheid van bewoners”, foetert Harm Vos.
De voorzitter van de stichting Bewonersbelangen is echter nog lang niet moegestreden. ,,Onze actiebereidheid neemt alleen maar toe. En ondanks deze ongelijke strijd verhardt de strijd zich. Er komen meer spandoeken te hangen in en rondom Winschoten. We willen duidelijk maken dat de bewoners in het gebied er helemaal klaar mee zijn.”
Harm Vos bij een zoutwinningslocatie van Nobian in Westerlee. Archief: Huisman Media
Vos trekt een parallel met het gasgebied in Groningen. ,,Daar trokken mensen ook al tientallen jaren geleden aan de bel over de problemen die gaswinning veroorzaakt. Die waarschuwingen werden in de wind geslagen met alle gevolgen van dien. Ministers bieden excuses aan, er komen bakken geld naar Groningen, maar het kwaad is geschied. Moet Oost-Groningen dezelfde ellende meemaken?”, vraagt Vos zich hardop af. ,,Ook in ons gebied zakt de bodem met gevolgen voor de veiligheid van de bewoners. Waarom ze onze zorg doodzwijgen is mij een raadsel.”
Gemeente staat in feite buitenspel
Zeker is dat de stichting Bewonersbelangen een zienswijze op het ontwerpbesluit indient. Daarvoor heeft ze tot 8 oktober de tijd. Burgemeester en wethouders van de gemeente Oldambt, waar Heiligerlee en Winschoten deel van uitmaken, bespreekt het voornemen van de minister volgende week.
Wethouder Ger Klein van Gemeentebelangen Oldambt (GBO) zegt dat de inhoud van de brief, die donderdag openbaar is geworden, wordt bestudeerd. ,,Ik ken de ins en outs niet, maar voor ons staat de veiligheid van onze bewoners voorop. Die kan nog steeds niet voor honderd procent gegarandeerd worden, naar ik heb begrepen. Nobian staat niet voor niets onder verscherpt toezicht van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Of het economisch belang belangrijker geacht moet worden betwijfel ik op dit moment. Maar nogmaals, ik moet de inhoud van de brief nog bestuderen.”
Klein wijst er op dat de gemeente in feite buitenspel staat. Het ministerie gaat over de ondergrond. Toch blijven B en W bij het ministerie hameren op honderd procent veiligheidsgarantie voor haar inwoners en het gebied. ,,Of we als college en raad een gezamenlijke zienswijze indienen, bepalen we binnenkort.”
Aanvullende onderzoeken
De politieke partij GBO heeft inmiddels vragen gesteld over het onderwerp en wil weten of het college met het onderwerp en verlening van de vergunning voor Nobian aan de slag gaat. Het liefst wil GBO dat B en W en gemeenteraad gezamenlijk een statement maken.
Nobian laat in een persbericht weten dat de vergunning voor zoutwinning niet zomaar wordt verlengd. ,Er moeten ook aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd. Gericht op het opstellen van een definitief afsluitplan en actualiseren van de bodemdalingsprognoses na 5 en 10 jaar’, staat in het bericht. Hoe Nobian aanvullend onderzoek wil uitvoeren, wordt afgestemd met SodM en TNO.
Al deze partijen zijn donderdag 11 september present tijdens een inloopbijeenkomst in de HarbourClub in Winschoten. ,,Daar hadden we zelf ook met een informatiestand willen staan”, vertelt Vos van Bewonersbelangen. ,,Maar ons is meegedeeld dat we daar niet welkom zijn.”
Waar gaat het om?
Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) heeft laten weten in te stemmen met een verlenging van de zoutwinning bij Heiligerlee vanaf 20 november 2025 tot en met 31 december 2035. Deze verlenging betreft de zoutproductie vanuit vier van de oorspronkelijke elf cavernes bij Heiligerlee, die hiermee de laatste fase van hun economische levensduur ingaan. Op deze manier wordt een stabiele overgang naar een nieuw zoutwingebied mogelijk.
Voor dat nieuwe zoutwingebied heeft Nobian nieuwe winningsgebieden bij Zuidwending en Zuiderveen op het oog. De huidige cavernes bij Heiligerlee en Zuidwending raken geleidelijk uitgeput of zijn al buiten bedrijf gesteld, waardoor Nobian voor de continuïteit van haar leveringen op zoek moest naar nieuwe, geschikte zoutlagen.
Als de proefboringen en analyses van de ondergrond positief uitvallen, wil Nobian op die plekken verdergaan met zoutwinning. Ook daartegen heeft Bewonersbelangen al bezwaar aangetekend. Dat is volgens voorzitter Harm Vos van de stichting vorig jaar juni al gebeurd. ,,Daarop hebben we nog steeds geen antwoord gekregen. En nu hebben we tot 8 oktober de tijd om tegen het voornemen van de minister een zienswijze in te dienen. Maar Nobian krijgt wel toestemming om al in november van dit jaar verder te gaan met zoutwinning in Heiligerlee. Onbestaanbaar.”
Het afsluiten van de cavernes als zoutwinning in Groningen stopt, kan al jarenlang niet op goedkeuring rekenen van het SodM. Al een decennialang staat Nobian daarom onder verscherpt toezicht.
SodM vond tot dusver dat Nobian beter haar best moet doen om de cavernes veilig af te sluiten. Er waren met name zorgen over instabiliteit en financiële borging voor nazorg. De minister is het daar niet helemaal mee eens, maar wil dat Nobian extra onderzoek doet naar het veilig afsluiten van niet meer gebruikte cavernes.
