Een wandeling over het Knuppelpad in 't Roegwold. Jos Bosma (links) en Theo Berends van Routebureau Groningen. Foto: Peter Wassing
Is Groningen straks dé wandelprovincie van Nederland? ,,Daar gaan we aan werken’’, zeggen Theo Berends en Jos Bosma van Routebureau Groningen. Dat bestaat tien jaar. ,,We zijn nog lang niet uitgewandeld.’’
Het jubileum is een mooie aanleiding om met beide mannen op pad te gaan. Dat doen we in het nog jonge natuurgebied ’t Roegwold. Het land van riet en water met zicht op de kerktorens van Schildwolde en Slochteren. Het is een kunstmatig aangelegd natuurgebied. Daarvoor was het landbouwgrond.
Er zijn meer mensen op het idee gekomen. De dag dat er gelopen wordt schijnt voor het eerst in dagen de zon. ,,Heerlijk wandelweer’’, zegt Bosma. Hij is projectleider bij Routebureau Groningen dat het wandelnetwerk in Groningen beheert. Hij stippelde de wandeling uit.
Die loopt onder meer over het knuppelpad. Dat is een 750 meter lang vlonderpad aangelegd in het Dannemeer. ,,Pas op’’, waarschuwt Berends. ,,Op sommige plekken ligt vogelpoep.’’ Vooral aalscholvers weten de vlonder te waarderen. Berends is de voorzitter van het Routebureau.
Hit op TikTok
Het houten pad in het water trekt ook andere vogels. De vlonder is op TikTok een ware hit. ,,Er worden heel wat foto- en filmsessies gehouden’’, weet Bosma.
Verder gaat het, over ondergelopen akkers, over het water als het ware. Er waait een straffe wind. Ganzen vliegen gakkend over. In de verte snort een vliegtuig. Verder is het stil. De buitenwereld lijkt ver weg. Omgeven door manshoog ruisend riet en met de warme muts diep over de oren getrokken, waan je je even in een andere wereld, een onbekend stukje Groningen.
,,Dat is het mooie van deze routes’’, zeggen Bosma en Berends. ,,Wandelend beleef je het landschap totaal anders.’’
Er staan meer dan 15.000 bordjes in Groningen. Foto: Peter Wassing
Niet alleen mensen hebben ’t Roegwold ontdekt. Ook de ’natuur’ heeft het gebied gevonden. Er groeien zeldzame planten als de rietorchis. De roerdomp, salamanders, padden en kikkers zijn er te vinden.
Stevig stappend gaan we verder, tot we een bord tegenkomen: eenrichtingsweg. En nu? ,,Door’’, zegt Berends nuchter. ,,De wandeling is niet andersom te lopen.’’ Voort maar weer.
Onderweg vertellen ze over de vele ommetjes en wandelpaden die er zijn. Over de gesprekken met instanties, overheden en ondernemers om Groningen nog meer als wandelprovincie onder de aandacht te brengen. Dat is één van de doelen van het Routebureau Groningen dat draait op subsidies van de provincie en de Groninger gemeenten.
Bosma: ,,We willen Stad en Ommeland promoten als dé wandelprovincie met duizenden kilometer aan bewegwijzerde routes. Dat doen we met Marketing Groningen, toeristische ondernemers en natuurlijk onze vrijwilligers.’’
Er is meer.
,,Toerisme bevorderen is goed’’, zegt Berends: ,,We richten ons vooral ook op de eigen inwoners. We laten Groningers kennismaken met het moois dat er in hun achtertuin voor het grijpen ligt. Iedereen vindt binnen drie kilometer van thuis een knooppunt.’’ Zelf is de voormalige wethouder in Eemsmond en Haren vaak aan de wandel. ,,Ik ben opgegroeid in Onnen. Als jongetje was ik geregeld in de polder te vinden om vogels te spotten.’’
Fijnmazig netwerk
De twee vertellen dat er in het tienjarig bestaan van Routebureau Groningen over heel Groningen een fijnmazig netwerk is uitgerold. Aan wandelroutes en ook aan fietsroutes en vaarwegenroutes. Die beheert het Routebureau ook.
Over heel Groningen? ,,Bijna’’, zegt Bosma. ,,Er is nog een blinde vlek. In de hoek Pekela/Stadskanaal kan het netwerk worden uitgebreid. En neem dit gebied: ’t Roegwold. Hier breiden we in 2025 het wandelnetwerk behoorlijk uit met wel zo’n 40 tot 50 kilometer. Daarbij trekken we samen op met het project Roege Pad van Marketing Midden-Groningen.’’
Berends: ,,In heel Groningen wordt het wandelnetwerk verbeterd en uitgebreid. In het nieuwe jaar is er genoeg te doen. Dat is puzzelen.’’
Aan de wandel over de houten vlonder. Foto: Peter Wassing
Zo zijn er gesprekken met boeren over het openstellen van boerenpaden. ,,Niet alle boeren staan te springen om wandelaars op hun land’’, zegt Bosma. En er is overleg met de stichting Groninger Kerken. ,,Wandelen is leuk. Niet overal zijn voldoende stops als je onderweg moet plassen of iets wilt eten of drinken. Misschien dat de stichting daar iets in kan betekenen. Routes gaan vaak langs kerken die geregeld de deuren open hebben staan en over toiletvoorzieningen beschikken.’’
Een begrip als ’exclusief wandelen’ komt voorbij. ,,Dat zijn wandelpaden waar de wandelaar het exclusieve recht heeft’’, legt Bosma uit terwijl we bij de Dannmeerweg even moeten wachten op een auto.
,,Daar kom je als wandelaar geen gemotoriseerd verkeer, auto’s, of fietsers tegen. We zijn altijd op zoek naar dit soort toevoegingen op ons wandelnetwerk van genummerde paden.’’
Dat al heel uitgebreid is. ,,We hebben zeker 3000 kilometer aan wandelroutes en 2000 kilometer aan fietsroutes’’, vertelt Bosma. Over de zeedijken, het Westerkwartier en de stad, door veengebieden, bosrijk Westerwolde en de weidse polders.
Er zijn nogal wat bordjes
Al die routes zijn met bordjes, met daarop de knooppunten, aangegeven. Net als bij het landelijk fietsroutenetwerk, legt Bosma uit, terwijl hij in ’t Roegwold speurt naar het juiste bordje om verder te wandelen. Berends: ,,Het is eigenlijk heel gemakkelijk. Tussen de knooppunten volg je de bewegwijzering met witte pijl naar het volgende punt. Wandelknooppuntpaaltje. Wat een woord hè! Goed voor Scrabble.’’
En er zijn nogal wat bordjes. Bosma: ,,Voor beide systemen samen, wandel en fiets, staan er zeker 15.000 in de provincie.’’
Pas op: eenrichtingsweg. Foto: Peter Wassing
,,Hoe we die routes hebben uitgestippeld? In alle gemeenten hielden we bijeenkomsten om informatie op te halen; waar liggen de mooiste wandelpaden. We hebben oude kaarten bestudeerd. Vervolgens moesten alle paaltjes op de juiste plek worden neergezet. Een behoorlijke klus.’’
Geregeld moet er een bordje worden vervangen. Jaarlijks komen er bij het Routebureau meer dan 400 meldingen binnen van verdwenen of beschadigde borden, trajecten die niet meer kloppen of andere knelpunten die zich voordoen. Bosma: ,,Ook vandalen houden blijkbaar van wandelen en fietsen.’’
De organisatie kan een beroep doen op zeker 40 vrijwilligers. Bosma: ,,Dat zijn onze ogen en oren in het veld. De routes worden ieder jaar door vrijwilligers gecontroleerd en bekeken of het nog aantrekkelijk en veilig is om te lopen.’’
Alles digitaal in kaart
Wie onderweg een bordje mist, kan ook de telefoon raadplegen. ,,We hebben alles digitaal in kaart gebracht op www.routesingroningen.nl’’, zegt Bosma. ,,De site kan wat traag zijn als je hem de eerste keer inlaadt, dus even geduld. Dit is één van de redenen waarom wij graag een nieuwe website willen hebben.’’
Er zijn meer wensen. ,,Geld vinden voor een upgrade van het fietsknooppuntensysteem. Dat is ondertussen twaalf jaar oud’’, vertelt de projectleider als we weer op de parkeerplaats staan waar we zijn begonnen.
Berends: ,,Er gebeurt veel achter de wereld van de routebordjes. We doen het graag. Uiteindelijk gaat het erom dat mensen lekker buiten kunnen genieten van het landschap.’’
Bosma: ,,Je bepaalt zelf hoelang of hoe ver je loopt. Je stippelt je eigen route uit. Lopen is gezond, goedkoop en makkelijk: schoenen aan en de deur uit in de grootste ’sportschool’ van Groningen.’’