Wat is eigenlijk schennis van de eerbaarheid, waarvoor burgemeester Koen Schuiling van Groningen een boete heeft gekregen? Strafrechtadvocaat Niek Heidanus snapt heel goed dat Schuiling via de rechter zijn onschuld wil bewijzen.
Wat is schennis van de eerbaarheid?
Dat is het handelen in strijd met de openbare zeden of gedrag waardoor de openbare zeden of de openbare zedelijkheid kan worden geschonden. In het algemeen gaat het erom dat iemand door een ander wordt geconfronteerd met het naakte lichaam van die ander, of naakte delen van dat lichaam. Bekendste voorbeelden zijn de potloodventer, de man die in het openbaar masturbeert of iemand die in het openbaar de liefde bedrijft met een ander. Zij overtreden dan artikel 239 van het strafrecht. De maximum straf is drie maanden gevangenis of een geldboete van 5150 euro.
Wat gebeurde er met Schuiling?
De burgemeester werd in de provincie Groningen in maart aangesproken in zijn auto door politieagenten na een melding van een medeweggebruiker. Schuiling zelf zegt dat hij door zijn medische situatie last had gekregen van ‘plotseling heftige buikpijn’. Een poging van hem om die pijn te bestrijden is volgens de 65-jarige burgervader door een andere weggebruiker opgevat als ‘aanstootgevend’. Het Openbaar Ministerie (OM) onderzocht de zaak van de aangever en legde Schuiling – via een zogeheten strafbeschikking – een boete op van 250 euro.
Hoe ziet strafrechtadvocaat Niek Heidanus uit Groningen deze zaak?
,,Dat de burgemeester zijn straf die hij van het OM kreeg, aanvecht bij de rechter, is voor mij een indicatie dat hij gelooft dat hij het gelijk aan zijn zijde heeft. Ja, dat hij onschuldig denkt te zijn. Maar het OM gelooft ook dat ze een harde zaak hebben, want anders zet je zo’n kwestie rond een burgemeester niet zo star door. Dan kan het niet anders dan dat in het dossier meer zit, een steunverklaring wellicht. Want één getuige is géén getuige. En de eigen verklaring van Schuiling kan ook een rol spelen. Daarom vrees ik – hoe sneu ik het ook voor Schuiling vind dat dit nu allemaal bekend is – dat er iets meer aan de hand is.”
Koen Schuiling. Foto: Remko de Waal
Hoe erg is zo’n veroordeling?
,,Het gaat wel om een zedenzaak hè. Een seksueel delict, dat is fataal voor een burgemeester, we leven in een keiharde samenleving waar je meteen op dit soort zaken wordt afgerekend. Als Schuiling zijn strafbeschikking van het OM bij de rechter niet van tafel krijgt, heeft hij een strafblad en is hij een veroordeelde zedendelinquent. Dan krijg je normaal gesproken geen goed gedrag verklaring meer, een VOG: Verklaring Omtrent Gedrag. Want een veroordeling wegens schennis van de eerbaarheid wordt altijd geregistreerd op je justitiële documentatie, je strafblad. Schuiling gaat met pensioen maar hij zou nou geen burgemeester meer kunnen worden of leraar, of docent aan de universiteit. Ik heb nog college van hem gehad toen ik rechten studeerde.”
Kan hij dan nog wel burgemeester zijn na zo’n strafbeschikking van het OM?
,,Schuiling heeft nu nog geen strafblad, want hij vecht de door het OM aan hem opgelegde straf aan. Dat zou ik hem ook adviseren. Ik heb wel tientallen malen meegemaakt dat cliënten een strafbeschikking aanvochten en dat een Officier van Justitie tijdens het aanhoren van een verdachte in de OM-zitting aan de Paterswoldseweg de keutel al introk. En ook dat zaken die wel bij de rechter kwamen, dat die oordeelde dat geen sprake was van een misdrijf.”
Wat zou u doen als u Schuilings advocaat was?
,,Haha. Nou, ik denk dat Schuiling helemaal geen advocaat in de arm neemt, maar dat hij deze zaak zelf doet. Hij is deskundig immers. En bovendien, een advocaat erbij geeft toch mogelijk weer extra reuring. Dat is voor hem natuurlijk heel ongemakkelijk. Dat de kwestie überhaupt in de openbaarheid is gekomen is al heel bijzonder en nadelig voor Schuiling. Ik had als ik bij de zaak betrokken was geweest er alles aan gedaan om dit niet in de openbaarheid te krijgen. Maar ik zou hem nu wel adviseren de zaak aan de rechter voor te leggen. Ik zou behalve de medische verklaring die Schuiling geeft voor zijn gedrag, alles over de aangever willen weten, wat was zijn of haar motief, kende de persoon Schuiling? Speelt er meer, is er sprake van rancune, had de aangever eerder iets met Schuiling van doen?”
Legt Schuiling nu zijn taken neer als burgemeester?
Burgemeester Koen Schuiling laat via een woordvoerder weten dat hij geen taken en functies neerlegt. ,,Alle afspraken blijven staan, zowel de publieke als de functionele overleggen die nodig zijn voor zijn werk. Er is niets afgezegd’’, zegt Hans Coenraads. Zo heropent de burgemeester vrijdag de Groninger Archieven na de verbouwing op het Cascadeplein in Groningen.
Het nieuws dat Schuiling van het Openbaar Ministerie straf heeft gekregen vanwege ‘aanstootgevend gedrag’ en veroordeeld is voor ‘schennis van de eerbaarheid’, is op het gemeentehuis het gesprek van de dag. Wethouders waren al enige tijd op de hoogte van de opgelegde straf, de aangegeven redenen daarvoor en de lezing van de burgemeester.
Raadsleden reageerden stomverbaasd. De fractievoorzitters hebben onderling afgesproken dat zij geen reactie geven op de jongste ontwikkelingen. Dat laatste geldt ook voor de wethouders. Schuiling was donderdagavond aanwezig bij twee debatten over de veiligheid in de gemeente, waaronder het uitgaansleven. Hij voerde zoals altijd rustig het woord.
