Er staat enorm veel druk op de woningmarkt in Drenthe en Groningen. Foto: DvhN
Er staat bijna geen huis meer te koop in het Noorden. Daarmee lijkt na vele jaren een eind gekomen aan de krimp in veel gemeenten.
Zelfs in het aardbevingsgebied is amper nog iets te koop. In de voormalige gemeente Loppersum staan op dit moment welgeteld acht huizen op Funda.
Nog niet zo lang geleden konden bewoners er hun woningen aan de straatstenen niet kwijt. Om het leed te verzachten werd in 2016 een opkoopregeling in het leven geroepen. Door de aantrekkende woningmarkt is de animo daarvoor flink gedaald.
Nog geen twee jaar geleden stond een groot deel van het Noorden bekend als krimpgebied. In september 2019 kwam het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) nog met alarmerende voorspellingen. Alleen Assen, Groningen en Meppel zouden hun inwonertal tot 2035 nog zien groeien. Van de rest van de noordelijke gemeenten zou de bevolking dalen.
De krimp zou het hardst toeslaan in de (voormalige) aardbevingsgemeentes Loppersum (- 17,7 procent), Delfzijl (-15,7), Ten Boer (-13,6), Appingedam (-11,4), Eemsmond (-10,5) en Winsum (-10,3). De gemeenten in Oost-Groningen zouden gemiddeld met 5 procent krimpen. Van de Drentse gemeenten zou Noordenveld (-11) het meest krimpen.
In noemde demograaf Joop de Beer, die is verbonden aan zowel de RUG als het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut), de krimp in het Noorden zeer groot. ,,Deze steekt ver uit boven de andere traditionele krimpgemeenten langs de oostgrens van Nederland en in Zeeuws-Vlaanderen’’, liet hij weten.
De inkt van het onderzoeksrapport was nog niet droog of de krimp verdween binnen anderhalf jaar tijd achter de horizon. Tialda Haartsen, hoogleraar plattelandsgeografie aan de RUG, is nog steeds niet van de verbazing bekomen. ,,De afgelopen tien jaar dachten we dat het Noorden een overschot aan huizen heeft. We organiseerden krimpcafés en stonden op het punt in Den Haag te lobbyen voor een sloopfonds. En nu staat er ineens bijna nergens meer een woning leeg!’’
Haartsen denkt dat het aantrekken van de woningmarkt in krimpgebieden vooral wordt veroorzaakt doordat er in Nederland te weinig huizen zijn gebouwd. Er is een tekort van om en nabij de 300.000 woningen, vooral in het Westen. ,,Dat duwt mensen verder weg. Het is lastig te voorspellen of deze trend tijdelijk of blijvend is. Het is koffiedik kijken. Volgens de nieuwste prognoses blijft Oost-Groningen ook in de meest positieve scenario’s nog krimpen.’’
Tal van voormalige krimpgemeenten ruiken desondanks groei en zinnen alweer op nieuwbouwplannen. Voor plaatsen als Bedum en Winsum vindt Haartsen dat te verdedigen, omdat ze op forenzenafstand van Groningen liggen. ,,Daarmee bedien je lokale en regionale verhuizers. Veel dorpelingen en jonge gezinnen uit de stad willen nu eenmaal graag een nieuwbouwhuis.’’
Haartsen vindt dat dit het moment is om woningen in krimpgebieden kwalitatief te verbeteren en geschikt te maken voor de toekomst. Door krimp is dat achtergebleven. Ook is het volgens haar van belang om de werkgelegenheid in de gebieden te bevorderen. ,,We moeten het opleidingsniveau van mensen beter laten aansluiten bij de vraag op de arbeidsmarkt.’’
Als de krimp echt voorbij is, dan is dat heel mooi, reageert ‘krimpprofessor’ Bettina Bock, die aan de Rijksuniversiteit is verbonden als bijzonder hoogleraar bevolkingsdaling en leefbaarheid voor Noord-Nederland. ,,Dat wil niet zeggen dat alle problemen dan zijn opgelost. Het blijft belangrijk om in het gebied te investeren. Zorg en onderwijs zijn cruciaal voor de toekomst.’’
Het is volgens haar van belang dat er meer onderzoek wordt verricht naar de oorzaken van het verdwijnen van de krimp. Op 22 april organiseert Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) daarover een webinar.
Zaterdag verschijnt in de bijlage van Dagblad van het Noorden en op dvhn.nl het eerste artikel van een 4-delige serie longreads over de toekomst van Groningen.
