Temidden van de chaos in Ter Apel voerden Nederlandse en Duitse boeren donderdag ook nog kort actie voor het asielcentrum. Foto: ANP/Vincent Jannink
Asielzoekers in Ter Apel zijn verbijsterd over de slechte organisatie van de asielopvang in Nederland. Na wekenlang van sporthal naar sporthal gesleept te zijn, is hun situatie nog steeds volstrekt onduidelijk. ,,Nergens laten ze kleine kinderen en zwangere vrouwen buiten liggen. Hier wel.”
Onder een witte wegwerpdeken van schuimrubber slaapt een man dwars door de drukte voor het asielcentrum in Ter Apel. Rondom hem dringen mensen bij het gesloten hek die met papieren in de hand proberen om door de spijlen heen de aandacht te trekken van de medewerkers van het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers). Sommige schreeuwen, sommige praten geduldig, anderen wachten zwijgend.
De man blijft maar slapen.
Hij is gewond, weten ze bij het COA. Aan zijn benen. Toch ligt hij buiten in de chaos, want mensen naar binnen halen gebeurt alleen in echte noodgevallen. Deze man slaapt, maar hij bezwijkt niet, zo is de inschatting.
Aangeklampt door mensen die antwoord willen op hun vragen
,,Als we één iemand naar binnen halen, wil iedereen”, zegt COA-woordvoerder Jacqueline Engbers, die even buiten het hek direct wordt aangeklampt door allerlei mensen die eindelijk een keer antwoord willen op hun vragen.
De situatie in Ter Apel lijkt sprekend op die van een maand geleden, toen de nationale crisis werd uitgeroepen omdat het volgens het kabinet zo niet langer kon, maar is in werkelijkheid nog ernstiger. Dat er nog altijd geen zicht is op iets van organisatie in de chaos, voedt de frustratie bij uitgeputte asielzoekers en medewerkers in Ter Apel. Wie eerst aan de beurt is, wie moet wachten, wie naar een sporthal gaat, wie naar een hotel, wie een stoel krijgt in het aanmeldcentrum: het is willekeur.
,,Wij kunnen het ook niet meer uitleggen”, zegt Engbers.
Ze zijn overal geweest
De stateloze Palestijnse Bayan kwam een maand geleden met haar 70-jaar oude moeder Sameera in Nederland aan. Ze zijn overal geweest: Heerlen, Nijmegen, Veendam, Utrecht, Emmen, Stadskanaal en tussendoor steeds weer in Ter Apel. ,,Dan word je hier ‘s ochtends gebracht, moet de hele dag hier buiten wachten, en dan om tien uur ‘s avonds ga je naar een of andere sporthal. Waarom niet meteen in de ochtend?”
Bayan geeft haar moeder zo’n schuimrubberen dekentje aan om wat zachter te zitten. Sameera slikt ibuprofen tegen de pijn. Gewoon een stoel, zegt ze. Dat zou al heel veel helpen. Dat je als zeventigjarige niet op de grond hoeft te zitten.
Behalve de grote tentdoeken die het COA woensdag heeft opgezet als bescherming tegen zon en regen, en de wasbakken met stromend water, zijn er buiten het hek geen voorzieningen. Er staan vier dixies, mobiele toiletten. Ze zijn smerig. Vol met poepresten, papier, lege waterflesjes.
De onduidelijkheid zit in alles
,,Ze worden wel geleegd”, zegt Bayan. ,,Maar niet schoongemaakt.” Ze is naar het COA gegaan. Als jullie het niet schoonmaken, zei ze, dan doe ik het zelf wel. Ze kreeg schoonmaakmiddel en papier mee. Maar met honderd tot tweehonderd mensen die hele dagen wachten, waaronder veel jonge kinderen, is er zo geen beginnen aan.
Behalve de slechte voorzieningen is het de onduidelijkheid. ,,Als we gewoon wisten waar we aan toe waren, als ze zouden zeggen: ‘je hebt over een maand een afspraak bij de IND’ tot die tijd verblijf je in een sporthal, dan zou het echt niet zo’n probleem zijn”, zegt Bayan. ,,Maar niemand van het COA weet hoe het zit.”
De onduidelijkheid zit in alles. Neem deze donderdagmiddag: plotseling haalde het COA de dranghekken weg die de asielzoekers gebruikten om, behangen met dekentjes, beschutting en privacy te zoeken. ,,Hadden we even iets tegen de koude tocht, halen ze het weg”, zegt Bayan.
‘Ik lig al dagen op de grond, daarom heb ik pijn’
Het COA wil de dranghekken uiteindelijk gebruiken om duidelijkheid te scheppen in wie wanneer aan de beurt is, laat woordvoerder Engbers desgevraagd weten. Zodat mensen niet meer voor het hek hoeven te dringen. Maar aan de asielzoekers vertelt niemand iets.
De man van een Syrisch stel waarmee Bayan bevriend is geraakt vertelt hoe zijn zwangere vrouw bot werd behandeld toen ze pijn had en hulp vroeg aan een beveiliger. ,,Ga maar liggen, zei hij. Mijn vrouw zei: ik lig al dagen op de grond, daarom heb ik pijn.” Bayan en Maher zien medewerkers in Ter Apel door de stress ook veranderen. ,,Een maand geleden waren ze aardiger.”
De zes maanden zwangere vrouw van Maher ligt naast hem onder een dekentje te rusten in het gras. ,,Nergens laten ze kleine kinderen en zwangere vrouwen buiten liggen”, zegt hij. ,,Hier wel. In Nederland.”
