Rondje ereschuld in Woltersum en Ten Boer: 'We moesten het voor de helsdeuren wegslepen'

Ben (76) en Tineke Gelmers (72) wonen ruim een jaar in een wisselwoning in Boersterveld, een aangekleed containerwijkje dat liefdeloos in de weilanden net buiten Ten Boer is neergekwakt. Dat bevalt hen ‘op zich’ goed. Wel missen ze hun eigen spullen. Alles in huis is van flexwoningen-producent Jan Snel, zegt Ben. ,,Zelfs het bestek, het servies, de tafel en de stoelen. Alle woningen zijn van binnen en van buiten identiek. Alleen de bewoners zijn verschillend.’’

Hun eigen woning in Ten Boer - ‘onderdeel van batch 1588’ - is afgebroken. Binnenkort mogen ze verhuizen naar een nieuw huis. Toch sluiten ze hun ogen niet voor mensen die - wat hen betreft - veel eerder aan de beurt mochten zijn, zoals sommige gezinnen met kinderen. ,,Wat dat betreft hebben we nog geluk gehad. We zijn blij met ons nieuwe huis, maar het was een geharrewar om het te krijgen. We moesten het voor de helsdeuren wegslepen.’’

Ook Boudewijn Sas (70) uit Woltersum is geholpen. Zijn woning is net versterkt. Het heeft hem veel moeite gekost tot overeenstemming te komen met het NCG en de gemeente. ,,Het moeilijkste van het hele verhaal is dat ik de regie over mijn eigen leven dreigde kwijt te raken. Wonen is een essentieel onderdeel van je bestaan. Als dat door allerlei procedures ontregeld raakt, dan maakt dat een grote inbreuk op je leven.’’

Hij werkte in het versterkingsproject nauw samen met zijn buren. Tot zijn eigen verbazing is hij de enige die nu een vernieuwd huis heeft. De woning van Laurens Mengerink (65) in het rijtje wordt geflankeerd door stutwerk. Je kunt je hand zo in de scheuren rond de voordeur steken. Toch moeten we via de achterdeur naar binnen. „Door de verzakking zit de voordeur klem.”

De schade springt zo in het oog dat er wel vaker zomaar journalisten bij Mengerink aanbellen. „Zwitserse, Franse en Amerikaanse media, noem het maar op. Ik heb ze geteld. In totaal zijn hier vanwege de aardbevingen al 183 personen over de vloer geweest. Dat zijn allemaal mensen die aan me verdienen. ”

Het huis van Mengerink, die al dertig jaar in Woltersum woont, zou eerst versterkt moeten worden. „Hele muren en vloeren zouden eruit moeten, met overal ankers. Dat is minstens zo veel werk als het bouwen van een nieuw huis, en het wordt er niet mooier op.”

Daarom koos hij voor nieuwbouw. De plannen waren gemaakt met behulp van een bouwingenieur van de NCG. „Een jaar lang kwam die man elke drie weken hierheen, in een dikke Tesla.” Ze maakten een tijdsplan, de begroting was goedgekeurd, zelfs de gemeente had al toegezegd. En toen ging er ineens een streep door. „Ze zeiden dat die man niet beslissingsbevoegd was. Daar hebben we een jaar mee om tafel gezeten - voor niks.”

Gerrie Schotman (50), die een eindje verderop woont, staat bij binnenkomst op het punt naar Garmerwolde te gaan, waar Rutte en Vijlbrief een persconferentie geven. Ze wil hen een cadeau aanbieden: een ‘soort smoelenboek’ van Woltersum. Rutte wil ze ook nog een kaart van de kinderen uit het dorp overhandigen. ,,Dan weten ze wie de inwoners van Woltersum zijn. Zelfs de gebiedsregisseur die hier al twee jaar werkt, weet dat niet eens.’’

De strijdlustige Schotman, die in 2020 haar huis opende voor mensen met aardbevingsstress, zit in een ‘sloop-nieuwbouw-traject dat maar niet van de grond komt’. Het zou al helpen als de NCG de mensen respectvol benadert, vindt ze. En dat ze woord houden. ,,Duidelijkheid is veiligheid. Maak contact en luister. En ook al kunnen ze iets niet oplossen: poets het niet weg. Er is hier zoveel leed achter de voordeur. Mensen zitten verstrikt tussen allerlei organisaties. Wij moeten zelf weer de regisseur van ons leven zijn.’’

Zelf heeft ze een zoon van 19 en twee dochters van in de twintig die allebei buiten de provincie willen wonen. Veel jongeren liggen volgens haar tot hun 30ste thuis op de bank en moeten mee naar ‘die fokking wisseldoosjes’. ,,Mark Rutte, dat is geen Centerparcs! Ga jij daar maar eens vijf dagen logeren.’’

Als het om de ereschuld gaat, pleiten ook Ben en Tineke Gelmers voor meer aandacht voor jongeren én voor cultuur. Wat hen betreft had de vergoeding voor immateriële schade ook wel wat hoger gemogen dan de 3000 euro waarmee ze nu elk worden afgescheept. Ben: ,,Voor wat we allemaal hebben meegemaakt, is dat aan de lage kant. We zijn allebei op leeftijd. Zonder slaapmiddelen doen we ‘s nachts geen oog dicht. Eerlijk gezegd vind ik een bedrag tussen de 25.000 en 30.000 euro per gezin heel wat beter passen bij het onrecht dat ons is aangedaan.’’