Waarom daalden de prijzen van huizen in het aardbevingsgebied? Niet alleen door schade, maar ook door taxaties van makelaars

Dat blijkt uit het proefschrift van Nicolas Duran (39). Zeven jaar lang deed hij voor de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek naar de indirecte en onvoorziene effecten van aardbevingen veroorzaakt door gaswinning op de huizenmarkt.

Duran onderzocht meer dan 220.000 verkochte huizen in Groningen, Friesland en Drenthe in de periode 1993-2014. In die tijd moesten inwoners met aardbevingsschade een vergoeding nog met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) regelen.

Een van de oorzaken van de waardedaling met 9,3 procent blijkt te zijn dat aardbevingen taxaties van makelaars beïnvloedden. ,,Als makelaars een huis verkopen, schatten ze de prijs daarvan in op basis van vergelijkbare huizen die in de buurt verkocht zijn. Als dat huizen met schade zijn, daalt de prijs daarvan. De waarde van het huis met schade dat verkocht is, gebruiken ze als indicatie voor een huis dat geen schade heeft. Zo daalt de waarde van die woning’’, legt Duran uit. Hij kwam tot de conclusie dat dit effect in het centrum van het aardbevingsgebied al in 2007 voorkwam.

Een ander gevolg van de aardbevingen in die tijd was dat huiseigenaren hun huizen minder goed gingen onderhouden. ,,De aardbevingen kwamen steeds vaker voor en werden sterker. Daardoor was de verwachting dat de prijzen van huizen in het aardbevingsgebied zouden dalen. Een huis is waarschijnlijk het grootste bezit dat iemand heeft en als je een bezit hebt waarvan je verwacht dat de prijs naar beneden gaat, dan ga je daar geen geld in steken.’’

Ook het lastige systeem van schadeafhandeling onder de NAM speelde mee. ,,Het was voor mensen onduidelijk of ze de vergoeding zouden krijgen en het aanvragen kostte veel tijd en geld’’, zegt Duran. De schadevergoeding moest de waardedaling stoppen. Maar doordat het zo onzeker was voor inwoners of ze wel of niet schadevergoeding zouden krijgen, werden huiseigenaren ontmoedigd om te investeren in hun huis. ,,Daardoor zijn de huizenprijzen nog verder gedaald.’’

Duran vond ook een positief effect van de vergoedingen. Zo blijkt dat wanneer het een huishouden was gelukt om schadevergoeding te krijgen, dat een positief effect had op de andere huizen in de buurt. ,, Als je buurman vergoeding kreeg, was er daardoor meer zekerheid dat als er in de toekomst schade aan jouw huis zou ontstaan dat ook vergoed zou worden. Uit mijn onderzoek blijkt dat er een stijging van bijna 2 procent was van de waarde van huizen die werden verkocht nadat er in de buurt een schadevergoeding was uitgedeeld.’’