Ruslandexpert Hans van Koningsbrugge Foto: Corné Sparidaens
Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, geeft elke zaterdag zijn commentaar op de oorlog in Oekraïne. Vandaag aflevering 170.
„De verbluffende zegetocht van de rebellengroep HTS in Syrië moet Poetin rauw op zijn dak zijn gevallen. Rusland heeft in Syrië een marine- en een luchtmachtbasis. In het begin hebben Russische toestellen nog gepoogd de opmars van HTS een halt toe te roepen, maar dat bleef zonder resultaat. De gewapende rebellen raceten rond in pickup trucks. Die waren moeilijk tegen te houden.
Het verlies van Syrië is een gevoelige klap voor Rusland. De grote vraag is nu wat er gebeurt met die twee Russische legerbases in Syrië. Als we de laatste berichten mogen geloven, probeert Poetin die te behouden, maar ik kan me niet voorstellen dat de rebellen dat toestaan. Per slot van rekening stonden de Russen aan de kant van Assad.
‘Val van Assad heeft belangrijke consequenties voor Rusland’
Als Rusland die bases kwijtraakt, heeft dat belangrijke consequenties. Rusland verliest dan zijn enige militaire steunpunten aan de Middellandse Zee. De marinebasis was al sinds 1970 in bezit van de Sovjet-Unie. Het wordt ook veel moeilijker om Russische militairen en huurlingen in Afrikaanse landen te bevoorraden.
Mocht Syrië een stabiel land worden, dan is het mogelijk dat olie en gas straks via een pijpleiding uit de Golfstaten via Syrië naar Turkije en Europa worden vervoerd. De transportkosten daarvan liggen doorgaans lager dan die van olietankers. De Russische olie-industrie krijgt dan te maken met felle concurrentie, waardoor de prijzen zakken.
‘In veel landen zie je de Russische invloed tanen’
Syrië is niet het eerste land waar Poetin sinds de inval in Oekraïne aan invloed verliest. Eerder gebeurde dat ook in Armenië. Dat land wil niks meer met Rusland te maken hebben. Finland en Zweden zijn NAVO-landen geworden, terwijl ze daarvoor neutraal waren. In voormalige Sovjetrepublieken in Centraal-Azië treedt China steeds meer op de voorgrond. In Georgië heeft Poetin nog wel een voet tussen de deur, maar een groot deel van de bevolking geeft zich niet gewonnen. Moldavië en Roemenië hebben de lange arm van Poetin op het nippertje gekortwiekt. In veel landen zie je dus de Russische invloed tanen.
Poetin kon niet anders dan Assad asiel te verlenen. Die is met zijn familie naar Moskou gevlucht. Gewend als hij is aan het mediterrane klimaat van Syrië wacht hem daar een barre winter.”
