'Toen ik instapte, dacht ik dat ik op een vrijgezellenfeest was.' Zo reed de eerste nachttrein van Groningen naar Schiphol

Ze komen hollend perron 7 van het Groningse Hoofdstation op en zijn op het allerlaatste nippertje op tijd, de drie mensen die bepakt en bezakt en happend naar adem de trein in stappen. ,,Had u al een ticket?’,’ informeert een vriendelijke steward. Nee, nog niet. Ook dat nog. ,,Geen probleem. Ga rustig zitten, dan leg ik het zo uit. We hebben zo lekker wat drinken voor jullie. Dit wordt de leukste rit.’’

Als je een nieuwe trein inwijdt, doe het dan goed, moeten ze bij Arriva gedacht hebben. Tussen vrijdag 20 en zaterdag 21 januari rijdt voor het eerst de nachttrein, waarmee de vervoerder vanaf nu wekelijks tussen Groningen en Schiphol Airport pendelt. De wagons vormen een soort rijdend feestje, vreemd contrasterend met de diepe stille nacht buiten de raampjes. Binnen brengen cateraars hapjesrond, frisdrank en alcoholvrij bier. Er is muziek van Them Dirty Dimes, Esther de Jong, Fred Goverde en Coco Coquelicot, zodat je het Eurosonic-gevoel gewoon meeneemt op reis.

Opstappen kan ook in Assen, Zwolle, Lelystad, Almere of Amsterdam-Zuid. Ongeacht hoe ver je meerijdt kost een kaartje 10 euro. Het is allemaal een beetje uitproberen, vertelt Arriva-woordvoerder Tineke Witteveen.

,,Dit kunnen we doen vanwege een wetswijziging waardoor we ook buiten onze concessie treinen mogen laten rijden’’, legt ze uit. Arriva verzorgt streekvervoer in Noord-Nederland, Gelderland, Flevoland, Zuid-Holland en Limburg; dit traject is normaliter aan de NS voorbehouden. Half december begon de vervoerder ook met een nachttrein van Maastricht naar Schiphol. ,,We vinden het een mooie kans. Ook spannend, natuurlijk, maar we denken dat deze nachttreinen een goeie aanvulling zijn op het netwerk.’’

Daar lijken de eerste passagiers het mee eens. Er zitten tachtig tot honderd van in de trein, naar schatting van Arriva (‘vrijdag overdag hadden we zestig kaarten verkocht, vanavond zijn er nog tientallen bij gekomen’). De meeste zijn op doorreis.

,,We zijn superblij met deze trein’’, zegt Wies Jellema, die met vriendinnen Hilke Schilthuis en Margriet van Valkenburg om 20 voor 6 het vliegtuig neemt naar Lapland. ,,Vanmiddag belde ik even voor de zekerheid en toen kreeg ik te horen dat het niet door zou gaan, door de staking. Gelukkig gaat-ie toch.’’

En toch is de staking van het Arriva-personeel niet helemaal ongemerkt aan de nachttrein voorbijgegaan. Op het perron in Groningen verzamelde zich voor vertrek een groepje machinisten compleet met vakbondsvlaggen om het nieuwe paradepaardje uit te zwaaien.

,,’t Is niet alleen weelde wat er bloeit, dat willen we laten zien’’, zegt een machinist die niet met zijn naam in de krant wil. ,,Dit hier mag wat kosten, maar wij krijgen er geen dubbeltje bij. Toch een beetje gek.’’ Op de nachttrein rijden geen eigen conducteurs en machinisten van Arriva, maar extern ingehuurde krachten. De vervoerder kampt met grote personeelstekorten – en van de medewerkers die er nog wel zijn, staakte donderdag en vrijdag een groot deel uit onvrede over het loon en de arbeidsvoorwaarden. ,,Als het niet beter wordt, loopt straks iedereen weg naar de NS’’, voorspelt de machinist op het perron.

Binnen is van malaise helemaal niets te merken. Singer-songwriter Esther de Jong proost vlak voor station Zwolle ‘op Arriva, op de eerste nachttrein’. Passagiers zijn in hun nopjes met de vipbehandeling.

,,Wij wisten helemaal niet dat dit een bijzondere rit was’’, zegt Jaïra, die samen met haar vriend Axel onderweg is naar Egypte. ,,Toen we instapten en muziek hoorden, dacht ik dat we op een vrijgezellenfeest waren beland. Wel heel leuk.’’

Even verderop zijn Thamar, David en Stijn – die straks naar Abu Dhabi vliegen – verbaasd over wat ze allemaal krijgen voor hun geld. ,,Dit had ik allemaal niet verwacht voor 10 euro’’, zegt Stijn.

Maar nergens is de stemming zo uitbundig als in de coupé van Chantal, Rick, Robert, Ian, Marijn, Kwong Sang, Yannick en Jawaad. Ze komen vanuit het hele land: Alkmaar, Leiden, Drenthe; Jawaad heeft zelfs eerder vandaag op Schiphol gewerkt en is toen naar Groningen gereisd om in deze trein te kunnen zitten. Ze rijden mee om het meerijden. Ze zijn treinliefhebbers.

Kwong Sang laat haar gouden ketting zien. ‘Treinautist’, staat er met sierlijke letters. ,,Dat is een geuzennaam’’, zegt ze lachend. ,,De trein heeft een oubollig imago als hobby’’, weet Marijn. Onterecht, vindt de groep, die elkaar allemaal kent. ,,Je kunt er op allerlei verschillende manieren mee bezig zijn’’, zegt Kwong Sang. ,,De een fotografeert graag, de ander verzamelt stations of speciale ritten…’’

Ritten zoals deze, dus. ,,De eerste nachttrein die vanuit het Noorden naar de Randstad gaat, daar moesten we allemaal bij zijn’’, zegt Yannick.