Kosten afhandeling aardbevingsschade IMG schrikbarend hoog: 1,42 euro per toegekende euro

Afgelopen jaar keerde het schadeloket 268,6 miljoen euro uit aan mijnbouwgedupeerden voor fysieke schadevergoeding, blijkt uit het onlangs gepubliceerde jaarverslag. Het IMG is verantwoordelijk voor het afhandelen van schades die zijn ontstaan door mijnbouw. Dit gaat veelal om aardbevingsschade veroorzaakt door gaswinning uit Groningen.

Bovenop die vergoedingen was IMG 192,4 miljoen euro aan uitvoeringskosten kwijt, waarvan het grootste deel (bijna 100 miljoen) uitgegeven werd voor het inhuren van bijvoorbeeld schade-experts, aannemers en opnemers van schade die daar rapporten over schrijven. Voor elke toegekende euro aan vergoeding, moest IMG ook 72 eurocent betalen aan dergelijke kosten.

Dat was in 2021 ook al zo hoog. Toen kwam bij elke euro die werd uitgekeerd om een scheur in de muur aan te pakken er 74 eurocent bovenop voor bijvoorbeeld de deskundigen die dat vooraf beoordelen en daar rapporten over schrijven. In 2020 was dat nog 54 cent.

Die hoge kosten zorgde toentertijd voor veel commotie. Dat getal van 74 cent wordt ook nog te pas en te onpas gebruikt als mensen hun onvrede uiten over de scheve verhouding tussen de uitvoeringkosten en wat er daadwerkelijk aan schadeherstel wordt uitgekeerd.

Het IMG, waar eind vorig jaar 805 mensen werkten, beloofde er hard aan te zullen gaan werken om dat hoge gemiddelde omlaag te krijgen. Dat lukte ook, maar zeer beperkt. De uitvoeringskosten bij fysieke schade zijn maar twee cent omlaag gegaan. Dus voor elke euro die wordt uitgekeerd aan een aardbevingsgedupeerde, is IMG 72 eurocent kwijt voor het betalen van bijvoorbeeld experts van bureaus die de schade moeten beoordelen.

En dat het gemiddelde bedrag is gedaald, komt vooral door de vaste vergoeding voor schadeherstel van 5000 euro. Gedupeerden in het aardbevingsgebied met eenvoudige en kleine schade aan hun huis kunnen sinds eind 2021 een vaste eenmalige vergoeding van 5000 euro krijgen. Daar maken veel - en steeds meer - inwoners van de provincie Groningen en Noord-Drenthe gebruik van.

De kosten daarvan liggen met 9 cent per aanvraag (405 euro per keer) ook laag. Dat is ook logisch want hiervoor is geen deskundige-beoordeling nodig. Ook blijft een adviesrapport achterwege. Maar wanneer gedupeerden geen gebruik maken van deze populaire regeling, schieten de uitvoeringskosten (juist vanwege de beoordeling en het opstellen van rapporten) voor afhandeling van schade via maatwerk schrikbarend omhoog: 1,42 euro per toegekende euro. Een maatwerkprocedure kost per besluit zo’n 7780 euro.

Het IMG constateert dan ook zelf dat ,,de positieve invloed van de vaste vergoeding op de totale uitvoeringskosten nagenoeg teniet is gedaan”. Om de verschillen in de beoordeling van fysieke schade in zogenoemde maatwerktrajecten te verkleinen, is door IMG 11,6 miljoen euro geïnvesteerd in de ,,ontwikkelkosten voor deze kwaliteitsverbeteringen”.

Bestuursvoorzitter Bas Kortmann kondigde onlangs aan de vaste vergoedingsregeling te willen uitbreiden, waarbij gedacht wordt aan hogere bedragen (10.000 euro). De verwachting is dat dit op termijn - niet al dit jaar, maar in 2024 - zal zorgen voor een ,,verbetering in de verhouding tussen uitvoeringskosten en toegekende schadevergoeding”.

Het IMG stelt dossiers binnen een half jaar af te handelen. Ook hier biedt de vaste eenmalige vergoeding de helpende hand. De gemiddelde doorlooptijd van een dossier daalt aanzienlijk omdat de meeste eenmalige vergoedingen binnen 34 dagen kan worden afgevinkt. Dat is allesbehalve het geval wanneer schade aan het huis maatwerk vraagt. Dan is IMG gemiddeld (!) 262 dagen kwijt. Daarbij is het ook nog zo dat er 1441 dossiers al meer dan twee jaar openstaan. Ook zijn er ruim 4000 dossiers die al een jaar wachten op een oplossing.