Jeugdhulp kost gemeenten klauwen met geld. Foto: ANP
Kinderrechters van rechtbank Noord-Nederland hebben felle kritiek op Jeugdbescherming Noord. Regie ontbreekt vaak, medewerkers verschijnen niet op zitting of kennen de ouders en kinderen helemaal niet.
Dat blijkt uit een inventarisatie van DVHN van recente gerechtelijke uitspraken van de rechtbank Noord-Nederland en het gerechtshof in Leeuwarden. Kinderrechters uiten zich daarin in harde bewoordingen over de ondermaatse dienstverlening van Jeugdbescherming Noord (JB Noord) en wat dat voor kwetsbare kinderen en hun ouders betekent.
De onvrede en irritatie komt duidelijk naar voren in diverse rechtbankstukken waar JB Noord bij is betrokken. Zo valt te lezen dat regelmatig jeugdwerkers van JB Noord in de rechtszaal verschijnen die inhoudelijk nauwelijks of niets over de zaak weten.
Jeugdbescherming Noord schiet structureel tekort
Soms is er zelfs helemaal niemand van JB Noord aanwezig. Ook wordt duidelijk dat er in sommige zaken geen of geen vaste jeugdbeschermer is toegewezen aan een gezin. Uit de uitspraken blijkt dat JB Noord structureel tekortschiet en zelfs rechterlijke bevelen negeert, waarmee JB Noord in feite de wet terzijde schuift.
JB Noord laat in een reactie weten de kritiek van de rechters in Assen en Groningen te begrijpen. De organisatie geeft aan momenteel in een moeilijke fase te zitten.
De jeugdzorgorganisatie wordt ingeschakeld als de veiligheid en ontwikkeling van kinderen in Drenthe en Groningen in gevaar zijn. De organisatie ligt al geruime tijd onder vuur. Onlangs verloor JB Noord haar certificaat omdat ze niet aan de normen voldeed. De jeugdbeschermingsorganisatie kreeg wel een tijdelijk certificaat en moet deze zomer orde op zaken hebben gesteld.
Snoeiharde kritiek en afkeurend commentaar rechters
Afgelopen week nog stopte een kinderrechter in Groningen een ondertoezichtstelling van een driejarig kind dat eerder al uit huis was geplaatst. Er bleek al negen maanden geen jeugdbeschermer van JB Noord aan het gezin te zijn gekoppeld. De jeugdbeschermingsorganisatie wist ook niet dat de ouders geen relatie meer hebben.
De betrokken kinderrechter spreekt daar zijn ,,grote zorgen” over uit, vooral omdat een eerdere relatiebreuk een ,,trigger was voor de moeder om terug te vallen in middelengebruik”.
JB Noord ,,miskent” daarbij volgens de Groningse kinderrechter het belang van een kind ,,om een vertrouwensband op te bouwen met een jeugdbeschermer”. Dat JB Noord wel om een verlenging van de ondertoezichtstelling van het kind durft te vragen, terwijl er niet eens een jeugdbeschermer beschikbaar is, kan volgens de rechtbank ,,niet op de wet worden gegrond”.
Deze snoeiharde kritiek staat niet op zichzelf. Er zijn tal van uitspraken waarbij het afkeurende commentaar op de handelswijze van JB Noord niet van de lucht is.
JB Noord: ‘Lukt nu gewoon niet om alle zaken kwaliteit te leveren’
JB Noord erkent aan DVHN dat het momenteel niet lukt ,,om in alle zaken de tijdigheid en de kwaliteit te leveren zoals wij die voor ogen hebben”. De woordvoerder van JB Noord wijst op organisatorische problemen. ,,Daardoor hebben wij al langere tijd te maken met wachtlijsten, een hoog verloop en verzuim en tekort aan medewerkers.”
In de uitspraken klinkt ook begrip door. Rechters begrijpen dat JB Noord met de rug tegen de muur staat. Er zijn te veel kinderbeschermingszaken voor het beschikbare personeel. Maar de rechters benadrukken dat capaciteits- of andere problemen bij JB Noord niet ten koste mogen gaan van kinderen.
In een van de uitspraken gaat het bijvoorbeeld om een meisje dat uit huis is geplaatst. Ze voelt zich volgens haar vader en de instelling niet op haar plek bij de nieuwe woonlocatie. Maar ook hier ontbreekt een vaste jeugdbeschermer. En daar is voorlopig ook geen zicht op.
Geen contact met school of woonplek
Het gevolg: er wordt niet meer gezocht naar een alternatieve plek. Ook is er geen contact meer met haar school of de accommodatie waar ze woont. De zorgen zijn door JB Noord ‘genoteerd in het systeem’. De medewerker die op de zitting verschijnt ‘weet niet of en wat daarmee wordt gedaan’. De kinderrechter geeft JB Noord een ultimatum: binnen drie maanden zorgen voor een vaste jeugdbeschermer. Anders gaat de casus van het meisje naar een andere instelling.
JB Noord werd zelfs van een zaak afgehaald. Vorige week dinsdag was de maat vol voor een van de kinderrechters. Om te kunnen oordelen of een 14-jarig meisje ook echt uit huis geplaatst moest worden, wilde de rechter concrete informatie. Die informatie en een heldere onderbouwing op de waarom-vraag kreeg hij niet van de jeugdorganisatie.
De jeugdbeschermer die op zitting verscheen gaf er volgens de rechter daarnaast blijk van ,,zich niet te realiseren dat wanneer de kinderrechter op grond van de wet iets vraagt, de gecertificeerde instelling [JB Noord, red.] dat heeft te doen”.
Volgens de kinderrechter is er regelrecht sprake van ,,verzuim”, ontbreekt deugdelijke verslaglegging en maakt de manier waarop JB Noord de ondertoezichtstelling uitvoert de maatregel ,,inhoudsloos”. De zaak is nu overgedragen aan het veel kleinere Leger des Heils.
JB Noord: Rechtbank is niet ingegaan op onze uitnodiging
Het gerechtshof in Leeuwarden toont zich ook bezorgd. Zo zijn er bij het hof ernstige zorgen over de fysieke en emotionele veiligheid van een meisje. Op de zitting verklaart JB Noord dat het zeer goed mogelijk is dat er binnen acht maanden geen vaste jeugdbeschermer is aangesteld. Een ‘uitermate zorgelijke situatie die absoluut niet in het belang van de minderjarige is’, schrijft het hof.
Hoewel JB Noord de kritiek vanuit de rechterlijke macht snapt, is de organisatie wel verbaasd over meerdere afwijzingen van kinderrechters om ondertoezichtstellingen te verlengen. ,,Hierbij is de indruk gewekt dat het ontbreken van een vaste jeugdbeschermer invloed heeft op de beslissing om wel of niet te verlengen”, laat de JB Noord-woordvoerder weten. ,,Het is ons niet duidelijk waarom de rechter het ontbreken van een vaste jeugdbeschermer meeneemt in deze beslissingen.”
JB Noord stelt dat de rechtbank Noord-Nederland is uitgenodigd om hierover in gesprek te gaan. ,,Hiervan is geen gebruik gemaakt.”
