Lies Zondag wil een langjarig onderzoek naar de gezondheid van omwonenden van windparken. Foto: Archief Jaspar Moulijn
Begin deze maand weigerde de Raad van State de rechtszaak tegen het inpassingsplan Windpark N33 te heropenen. De strijdbaarheid van de actievoerders lijdt daar niet onder. ,,Stop met het volplempen van het landschap met zonneparken en windturbines.’’
,,Natuurlijk zijn we teleurgesteld’’, zeggen Lies Zondag en Pieter Muntendam van stichting Platform Tegenwind N33. ,,Maar de Raad van State heeft naar deze uitkomst toe geredeneerd. Ze gooien het op de procedure, op formaliteiten. Aan de inhoud wagen ze zich niet.’’
De gemeenten moeten handhaven
Tweehonderd klachten, onder meer over laagfrequent geluid, zijn bij Dorpscoöperatie Meeden en de gemeenten Veendam, Midden-Groningen en Oldambt binnengekomen over Windpark N33. Handhaven is lastig, omdat het windpark een rijkscoördinatieproject is. Het rijk verleent de vergunning, gemeenten moeten handhaven.
,,Er is een machtsvacuüm ontstaan’’, zeggen Zondag en Muntendam. ,,Het ministerie van Economische Zaken heeft toegezegd voor een meldpunt van klachten te zullen zorgen, maar die toezegging is nooit nagekomen. Aan nazorg is nooit iets gedaan. Mensen weten niet waar ze met hun verhaal naartoe moeten of worden afgescheept.’’
‘Wij hebben geen geld en dus geen macht’
Muntendam: ,,De ene wetenschapper zegt dat windturbines ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, een ander zegt dat dat niet zo is. Wie moet je geloven?’’ Zondag: ,,Als omwonenden van een windpark zitten wij in een onmogelijke positie. Wij bevechten machtige energielobby’s met diepe zakken en wie betaalt bepaalt. Wij hebben geen geld en dus geen macht.’’
Dat de uitspraak van de RvS het einde betekent voor Tegenwind N33, zoals werd gesuggereerd, is bezijden de waarheid. ,,Wij vinden’’, zegt Zondag, ,,dat gestopt moet worden met het landschap vol te plempen met zonneparken en windturbines.’’
Inferieure energieproductie met zon en wind
Een poll op de site van deze krant wees uit dat 60 procent van de respondenten op zich niet tegen een kerncentrale in de Eemshaven is. ,,Maar wat mensen willen en hoe politici dat vertalen, bijvoorbeeld omdat ze een verborgen agenda hebben, ligt mijlenver uiteen’’, zegt Zondag. ,,Als de politiek stopt met het subsidiëren van inferieure energieproductie door middel van zonneparken en windturbines, dan is het meteen klaar.’’
Muntendam: ,,Uit het rapport Verdeling onder hoogspanning van de Noordelijke Rekenkamer van maart 2020 komt naar voren dat de exploitanten van Windpark N33 in het eerste jaar van exploitatie 10 miljoen euro winst maken. Over dezelfde periode bedraagt de subsidie 18 miljoen euro. Volgens datzelfde rapport loopt de winst de komende jaren verder op. Na zestien jaar eindigt de subsidie en vermindert de winst.’’
‘Windmolens staan er en wij moeten daarmee dealen’
Tien jaar vocht Platform Tegenwind N33 tegen de komst van 36 windturbines. ,,Vreemd genoeg ben ik een stuk rustiger geworden nu ze er staan’’, redeneert Lies Zondag. ,,Ik ben er al die jaren van uitgegaan dat we de komst van het windpark konden tegenhouden, als wij maar de juiste informatie naar boven haalden. Nu weet ik dat ik naïef ben geweest. De windmolens staan er en daar hebben wij mee te dealen.’’
,,Wat wij absoluut niet willen, is overlast zoals omwonenden die op dit moment ondervinden. Hoe langer mensen aan laagfrequent geluid worden blootgesteld, hoe gevoeliger ze daarvoor worden’’, betoogt Zondag. ,,Naar de gezondheid van mensen in de directe omgeving van windparken zou langjarig onderzoek gedaan moeten worden. Tot dan moet de overheid het voorzorgprincipe hanteren: bij twijfel niet inhalen.’’
