Nienke's zoon stak een jongen dood. Nu deelt zij haar verhaal: 'Ik kon alleen maar gillen'

Haar Thom, zegt Nienke, is een moederskindje. ,,Hartstikke lief, rustig, hing nooit bij de straat. Hij zat veel liever thuis.’’

Nu is hij al maanden niet thuis in Groningen; hij zit jarenlang jeugddetentie uit plus jeugd-TBS. Twee jaar geleden stak de toen minderjarige Thom een leeftijdsgenoot dood.

Hij heet in het echt anders. Nienke zelf ook. De toedracht, de redenen, de precieze details van het gebeurde, die wil ze allemaal niet in de krant hebben. Het liefste zou ze hier helemáál niet over vertellen. ,,Ik zeg het af, ik wil dit niet, dacht ik vanmorgen nog’’, bekent ze aan haar zonovergoten keukentafel.

Maar ze moet haar verhaal delen, vindt ze. Ze moet al die andere jonge Groningse jongens en hun ouders waarschuwen, in de hoop dat ze tot hen doordringt. ,,Als er nou maar één sulletje tussen zit met een goed hart’’, zegt ze, ,,één jongen die denkt: dit kan ik mijn moeder niet aandoen.’’

Vrijdag start de gemeente Groningen met de campagne YouChoose, in samenwerking met de politie en bureau Halt. Die loopt twee jaar en moet jongeren bewust maken van het enorme gevaar dat messen met zich meebrengen. Kickboksers, een voetballer en een rapper zijn ambassadeurs en dragen op posters, in video’s en op internet de boodschap uit: laat je niet in met wapens, kies ervoor om iets anders met je leven te doen.

Steekpartijen met zeer jonge daders komen de laatste jaren veel voor in de stad. En ruzie of dreigementen verspreiden zich via social media heel snel. Burgemeester Koen Schuiling hoopt dat YouChoose zowel jongeren aan het denken zet als hun ouders. ,,Die hebben vaak geen idee van waar hun kinderen allemaal mee in aanraking komen’’, zegt hij. ,,Denk nou niet te snel: ik weet bij die van mij wel hoe het zit.’’

Ook Nienke wist niet dat Thom überhaupt een mes had. ,,Ik wist wel dat hij ruzie had met een andere jongen. Toen heeft hij blijkbaar een mes gekocht en in het achtervak van zijn tas verstopt. Hij voelde zich niet veilig.’’

Die ene fatale avond dacht Thom ook dat hij gevaar liep. Dat hij maar twee opties had: steken of gestoken worden. In hooguit enkele seconden tijd koos hij voor optie één.

,,Daarna begon ik berichtjes te krijgen: je zoon heeft iemand gestoken’’, zegt Nienke. Ze geloofde er niets van. ,,Misschien gaat het om een andere Thom, dacht ik nog. Want de mijne doet zoiets niet.’’

Toen ze thuis kwam en hem in tranen op de bank aantrof, toen hij zei dat hij het écht gedaan had, geloofde ze het eigenlijk nog steeds niet. ,,Ik kon alleen maar gillen’’, zegt ze stilletjes. Vijf minuten later stond het arrestatieteam al op de stoep.

,,De eerste paar dagen was ik een soort zombie. Thom ook. Als ik hem opzocht in de cel, zaten we in een soort shock tegenover elkaar te huilen. Na een tijdje ga je het er toch over hebben, hij is overal eerlijk over geweest. Hij heeft er zo verschrikkelijk spijt van.’’

Nienke zelf lag ondertussen klaarwakker ‘s nachts, dromend over dat andere kind, de jongen die niet meer leeft. Ze overwoog serieus om een eind aan haar eigen leven te maken. Het hoefde eigenlijk niet meer voor haar, het was vanaf nu toch allemaal kapot. ,,Ik doe het niet, want dat kan ik mijn ouders en mijn man en mijn zoon niet aandoen. Maar dit gaat nooit meer weg. Dit blijft altijd.’’

Als ze nu zo’n jongen of meisje tegenover zich had, zo’n kind dat een mes draagt - wat zou ze dan zeggen? Nienke denkt even na. ,,Drie dingen’’, begint ze dan. ,,Eén: je maakt de ouders van je slachtoffer kapot, die verder moeten zonder hun kind - het grootste gemis dat er bestaat. Niemand verdient dat. Twee: je maakt je eigen ouders kapot, want ik zit voor altijd met het schuldgevoel. En drie: je maakt jezelf kapot. Je kan wel denken dat je even in de cel moet en het daarna klaar is, maar zo werkt het niet. Je moet altijd leven met wat je gedaan hebt.’’