Opperrabbijn Jacobs steekt elk jaar de olielampjes in de menora aan. Foto: Archief/Harry Tielman
Het Joodse feest Chanoeka wordt in de vesting Bourtange op 12 december gewoon gevierd. In alle openbaarheid, in de synagoge en op het marktplein.
Dat streven heeft het bestuur van de Vereniging Vrienden van de Synagoge Bourtange (VVSB).
Opperrabbijn Jacobs
,,We hebben dat aan de politie laten weten en hen de recent gepubliceerde open brief van opperrabbijn Binyomin Jacobs toegestuurd’’, zegt voorzitter Willem Fokkens. ,,In die brief laat hij weten dat als we nu evenementen en vieringen schrappen, dat nog heel lang moeten doen omdat antisemitisme niet zo maar weg gaat. Zo denken wij er ook over.’’
Chanoeka wordt al tientallen jaren in Bourtange gevierd. Het is de enige openbare viering van een Joods feest in Groningen. In de synagoge is een dienst, daarna worden op het Marktplein olielampjes in de grote kandelaar, de menora, aangestoken. Dit doet de opperrabbijn. Tot slot wordt er gegeten en gedronken.
Streep door stille tocht
De viering vindt 12 december plaats. De strijd in Israël en de Gaza-strook zet het Joodse feest onder spanning. Uit angst voor ongeregeldheden en uitingen van antisemitisme werden en worden verschillende activiteiten afgelast. Zo ging dit weekeinde een streep door de stille tocht in Groningen, als onderdeel van de Kristallnacht-herdenking.
Bij de VVSB rezen in de afgelopen weken twijfels. ,,Maar we hebben besloten er voor te gaan’’, aldus Fokkens. ,,We vieren Chanoeka sinds de oprichting van onze vereniging, in 1990, en willen die traditie in stand houden. We hebben geen concrete dreigementen gekregen. Die hebben we in al die jaren één keertje gehad. Contact met de politie heb ik overigens voor al onze activiteiten. Het is jammer dat het zo moet maar het is niet anders.’’
Fikse opsteker
De viering van Chanoeka lijkt voor de komende jaren gered. Bij Fokkens en zijn medebestuurders hebben zich mensen gemeld die het stokje van hen willen overnemen. ,,De gemiddelde leeftijd van de huidige bestuursleden is 80 jaar’’, zegt Fokkens. ,,Om onze vereniging in stand te houden, hebben we nieuwe bestuurders nodig. Negen mensen hebben zich gemeld.’’
De VVSB werd kort na de restauratie van de synagoge in Bourtange opgericht. Ze heeft meer dan 120 leden in heel Nederland (Joden en niet-Joden) zet exposities in de synagoge op, houdt er geregeld diensten en houdt Joodse feesten als Pesach en Chanoeka in ere.
Chanoeka
Met Chanoeka wordt herdacht dat in het jaar 164 de Tempel van Jeruzalem werd heringewijd, na de herovering ervan op de Helleense bezetters. Het wordt 8 dagen lang gevierd, meestal in december, met cadeautjes, spelletjes, eten en drinken. Elke avond wordt een olielampje in de menora aangestoken zodat uiteindelijk 8acht lampjes branden. In Bourtange wordt het feest op een van die acht dagen gevierd.