Jan Jut uit Ten Post wijst naar de schade die als gevolg van lekkage door aardbevingen aan zijn plafond is ontstaan. Hij wacht al zes jaar op een versterkingsadvies van de NCG. Foto: DVHN
Jarenlange onzekerheid, die voorlopig niet lijkt te gaan verbeteren. Veel inwoners van Ten Post wachten al zes jaar of langer op een versterkingsadvies van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG), maakte de gemeente afgelopen week bekend. De frustratie bij bewoners zit diep na zo’n lange periode van onzekerheid. ,,De NCG heeft zoveel regelingen dat ze verzanden in hun eigen moeras.’’
Als je Wiebren Kerkstra (70) vraagt wat hij van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) vindt, hoeft hij niet lang na te denken. ,,Een waardeloze organisatie, die jaren tijd nodig heeft en nauwelijks communiceert. Het duurt zo een half jaar voor je van ze hoort’’, zegt hij met een zucht. ,,Ik ben ondernemer geweest, maar als ik zo traag zou werken was ik allang failliet gegaan.’’
De gemeente Groningen meldde deze week dat 42 woningeigenaren nog altijd geen versterkingsadvies van de NCG ontvangen hebben voor hun door aardbevingen beschadigde woningen. Dat zijn er een stuk meer dan de 19 huiseigenaren waar de gemeente in december nog over berichtte. Sommigen van hen wachten al zes jaar op het advies.
De oorzaken lopen uiteen, maar bij meer dan de helft van de adressen komt de vertraging doordat ze buiten de typologie-aanpak vallen, een snellere en eenvoudige manier van beoordelen dan in het verleden gebruikelijk was. De bewoners moeten in principe nog dit jaar hun advies krijgen, maar de afgelopen jaren kregen ze regelmatig een soortgelijke boodschap.
‘Mensen fatsoenlijk informeren is het minste wat ze kunnen doen’
Kerkstra wacht al sinds 2017 tot zijn woning aan de Tuwingastraat in Ten Post versterkt gaat worden. De NCG kwam aanvankelijk met een versterkingsadvies, maar opperde daarna of sloop en nieuwbouw geen optie was. Daar wilde Kerkstra vanwege zijn hoge leeftijd niet aan. In 2020 vroeg hij een herbeoordeling aan. In april dit jaar volgde eindelijk opnieuw de bevestiging voor versterking, maar wanneer is onbekend.
De NCG hoopt hem voor oktober of november duidelijkheid te verschaffen. ,,Dus dat wordt sowieso niet voor maart. Zo gaat het constant, je blijft maar in onzekerheid’’, zegt Kerkstra smalend. Hij denkt te weten waardoor de NCG zo lang over de adviezen doet. ,,Hans Alders was een goeie, maar de figuren die daarna kwamen zijn marionetten die te veel luisteren naar Den Haag. Mensen fatsoenlijk informeren is het minste wat ze kunnen doen. Dat kan en moet echt een stuk beter.’’
De versterking in een deel van Ten Post in volle gang, zomer 2022. Foto: Kees van de Veen
‘Er gaat veel geld naar bureautjes en consultantjes’
Jan (53) en Janet (48) Jut wonen in een karakteristieke woning aan de Rijksweg. Ze hebben al sinds 2012 aardbevingsschade en wachten al sinds 2017 op een versterkingsadvies. Door lekkage in de badkamer als gevolg van aardbevingen is hun plafond op de begane grond aanzienlijk beschadigd. Jut verontschuldigt zich voor de staat van zijn serre, terwijl hij naar de woonkamer loopt om de schade aan te wijzen. ,,We proberen het hier wel netjes te houden, maar je weet steeds niet waar je aan toe bent.’’
Een concreet advies is er na al die jaren namelijk nog altijd niet. Omdat hun woning buiten de typologie-aanpak valt, zijn er inspecties nodig om de versterkingsprocedure vast te stellen. In mei kwam een inspecteur van een onafhankelijk bureau, maar die was niet goed door de NCG geïnformeerd, zegt Jan. ,,Hij dacht dat hij voor een zichtinspectie moest komen, maar het had een inspectie voor een verzwakte constructie moeten zijn. Hij ging dus weer weg.’’
Jut hekelt de werkwijze bij de NCG. In april kregen hij en zijn vrouw een lijst met aannemers om uit te kiezen. ,,Dat zouden er 10 zijn, maar het waren er 40. En sommige bestonden al niet eens meer. Het is geen onwil van de NCG, maar onvermogen.’’ Janet vult hem aan: ,,Ze hebben zoveel regelingen dat ze verzanden in hun eigen moeras. Er gaat heel veel geld naar bureautjes en consultantjes, maar als bewoner moet je voor elke euro vechten.’’
‘Voor 2025 gaat het niet gebeuren’
Inmiddels hebben de twee een aannemer gevonden die een rapport gaat maken over de versterking. ,,Maar ons is al verteld dat het sowieso niet voor 2025 gaat gebeuren. Dat frustreert enorm. Onze jongste zoon is 14 en weet niet beter. Dit is zijn realiteit.’’
Alex Nijborg (55) wacht al sinds 2016 op versterking van zijn huis aan de Tuwingastraat. Hij koos na een jaar voor sloop en nieuwbouw, maar ook dat is nog altijd niet van de grond. ,,Ik heb vertrouwen in Vijlbrief, maar hij zei dat de burger weer voorop moet staan, terwijl ik recentelijk weer heb ervaren dat je als bewoner vooral mag luisteren. Iedereen praat over mijn huis, ik heb zelf niet veel te vertellen.’’
Nijborg vindt de moeizaamheid van het traject frustrerend. ,,Het gaat altijd eerst om regeltjes, niet om mensen. Mijn buren zijn al verhuisd, ik geef ze groot gelijk. Ik ben een strijder, maar veel bewoners in Ten Post hebben het opgegeven.’’
‘De werkwijze is als dikke stront door een kleine trechter’
Kerkstra heeft er weinig vertrouwen in dat er op korte termijn veel gaat veranderen. ,,Ik denk dat de versterking eindelijk komt als ik 75 ben. De werkwijze van de NCG is als dikke stront door een kleine trechter. Ik wil dat ze eens een keer doorpakken.’’
Ondanks het jarenlange wachten zegt Kerkstra niet zo boos te zijn als hij misschien overkomt. ,,In het begin maak je je er nog druk om, maar nu doe ik dat niet meer. ‘t Jeukt mie de koezen nait meer. Versterken of niet, ik wacht niet meer. We gaan gewoon onze keuken vernieuwen en het huis verduurzamen.’’
Dat doen Jan en Janet Jut ook. ,,We hebben al 12 jaar schade, maar hebben te lang stilgestaan. We hebben sinds kort zonnepanelen en een nieuwe keuken. Op een gegeven moment moet je door.’’
