Molen De Leeuw in Zeerijp. Foto: Archief Peter Wassing
In Den Haag worden de besluiten genomen. Het Groningenveld kan over een half jaar ‘op de waakvlam’ meldde staatssecretaris Hans Vijlbrief vrijdagmiddag. Hij noemde dat ‘goed nieuws voor Groningers’. Vrijdagavond knalde het in Zeerijp en ver daarbuiten.
Het was een beste, zegt Annet Waringa. Haar dorpsgenoot Stoffer Reiffers beaamt dat. ,,De boeken in de kast stonden te trillen.’’ Robert Jan Schelling heeft er flink wat scheuren bij.
Het KNMI meldde de beving vrijdag om elf minuten over zeven. Kracht: twee-punt-zeven. Zeerijp werd aangewezen als het epicentrum, de plek waar een beving het best voelbaar is. Later werd dit bijgesteld. Niet Zeerijp, maar het een paar kilometer verderop gelegen Loppersum was weer eens de pineut. Veel verschil maakt het overigens niet.
De waakvlam van over een half jaar, zoals de staatssecretaris die voor zich ziet, zal de veiligheid voor de Groningers op korte termijn verbeteren en op de langere termijn zelfs garanderen. Meer goed nieuws: ter glorie van de leveringszekerheid hoeft er niet 4,6 miljard kuub gas uit de Groningse bodem te worden gehaald, maar kan worden volstaan met 4,5 miljard. Nog veiliger.
Dat zijn de praatjes.
Zaterdagochtend. Zeerijp. Annet Waringa laat de hond uit en maakte een praatje met haar straatgenoot die met een tuinslang en jonge aangroei in de weer is. Ze wonen aan de Borgweg waar zware vrachtwagens overheen denderen die de huizen ook laat trillen.
De Nam locatie even buiten Zeerijp. Foto: Peter Wassing
Vooral het gedoe om alles heen
Waringa voelt zich niet onveilig in haar huis. Waar ze last van heeft is vooral het gedoe om alles heen. ,,Al die ellende en onzekerheid. Er zijn hier mensen in het dorp die al jaren wachten.’’ Haar straatgenoot wijst naar de woning naast de zijne. ,,Die wordt versterkt, de mijne niet. Zelfde woning. Snap jij het?’’
Annet Waringa zat vrijdagavond in de keuken, haar man in de kamer. Los van elkaar meldden ze tegelijkertijd de knal en de daarop volgende beving bij de bevingsmelder van RTVNoord. Schade? ,,Ik weet het nog niet. Vanmiddag of anders morgen gaan we het rondje om en door het huis maken. De ervaring leert dat er even wat tijd overheen moet gaan.’’
Tijdelijke woning achter het voetbalveld
Pieter Fokkens heeft het rondje wel gemaakt. Vrijdagavond direct al. Vooralsnog: ,,Het valt mee.’’ Hij bewoont een huis aan de Molenweg dat in 1884 is gebouwd. Zijn huis wordt versterkt. Binnenkort moet hij zijn woning uit, dan moet hij naar zo’n tijdelijke woning achter het voetbalveld. Althans, dat is de bedoeling, maar helemaal zeker is het nog niet. Die tijdelijke woningen, 26 stuks, moeten ook nog worden gebouwd. Fokkens ziet wel.
De klap en de beving heeft hij vrijdagavond gehoord en gevoeld. ,,Het was ditmaal een klap naar voren en toen opzij. De vorige keer ging het op en neer. Nu heen en weer.’’
De Jacobuskerk in Zeerijp. Foto: Peter Wassing
Bang dat ze ons een beetje laten zitten
Stoffer Reiffers brengt huis-aan-huis briefjes rond. Het zijn uitnodigingen voor de kinderen. Paaseierenzoeken. Zijn boeken schudden vrijdag in de boekenkast. ,,Het was me d’r wel eentje.’’ Even schrikken, maar geen paniek. ,,De eerste keer, bij die eerste flinke beving, toen ging ik direct naar buiten. Weet je wat het is, het went een beetje.’’ Zijn boekenkasten laat hij tegen de muren staan. ,,Wat daar achter zit, ik heb geen idee.’’ Hij bewoont een huurwoning. ,,Dan zit je in een wat ander situatie. De woningbouw pakt het geld, maar ik zie niet dat ze dat geld in hun woningen investeren. Ik ben wel eens bang dat ze ons laten zitten.’’
Niet iedereen hoorde vrijdagavond de knal of zag muren heen en weer gaan. Tjarda van Hulsen van het befaamde Atelier van Hulsen (edelsmederij) was in de tuin bezig. ,,Maar mijn man wel. Hij was binnen en is flink geschrokken. Hij keek alsof hij van een andere planeet kwam.’’ Ze bewonen een monument en het pand staat op de lijst om te worden versterkt. Wanneer? ,,Volgens mij zijn we pas over een jaar of vijf aan de beurt. Geen probleem. We hebben er bewust voor gekozen om ons niet meer druk te maken. We leven gewoon door en laten ons niet meer gek maken.’’
Eisen van de tijd en aarbevingsschade
Tegenover de imposante Jacobuskerk ligt het dorpshuis (‘voor Riepsters en passanten’) waar op zaterdagochtend hard wordt gewerkt. Het dorpshuis wordt gesloopt, evenals de aangebouwde gymnastiekzaal. Het spul voldoet niet meer aan de eisen van de tijd. En er was aardbevingsschade. Opgeteld: nieuwbouw.
Sloper Robert Jan Schelling van het gelijknamige bedrijf in het dorp, zat vrijdagavond aan de keukentafel. ,,Ik voelde het huis trillen. En ja. Flink wat scheuren erbij.’’
De bouwlocatie voor tijdelijke woningen net buiten het dorp. Foto: Peter Wassing
Vooral daarom is er veel frustratie
Dorpshuis en gymzaal moeten in week 18 niet meer bestaan. Schelling denkt dat het wel even puzzelen wordt om dat voor elkaar te krijgen. Twee houten klimrekken staan nog tegen de muur (,,belang bij?’’), de houten ringen hangen nog aan het plafond. Op het dak liggen de zonnepanelen.
Schelling: ,,Ik zit er een beetje dubbel in. Ik heb ook werk van de aardbevingsellende. Over zestien weken moet ik mijn huis uit vanwege de versterking. Ik heb mijn bedrijf aan huis, dus dat wordt allemaal nog knap ingewikkeld. Partijen werken ook niet samen. De een houdt zich bezig met versterking, de andere met schade. Dat gaat mis. Het duurt allemaal lang. Ze laten ons zitten in onzekerheid. Ze laten ons stikken. Vooral daarom is er veel frustratie.’’