De stikstofregels en natuurdoelen vragen ook in Groningen ingrijpende maatregelen. Foto: Archief Duncan Wijting
De provincie Groningen heeft de komende jaren 3 miljard euro nodig om alle Haagse doelen op het gebied van stikstof, natuur, water en klimaat te halen. Dat blijkt uit een eerste inventarisatie van wat er aan maatregelen nodig is.
Hoewel Groningen met slechts één beschermd Natura2000-gebied, het Liefstinghsbroek bij Vlagtwedde, aanzienlijk minder wordt geraakt door de Haagse en Brusselse regels dan veel andere provincies, ligt er ook hier ,,een forse opgave’’, zegt verantwoordelijk gedeputeerde Johan Hamster.
‘Fonds van 24 miljard zou wel eens te weinig kunnen zijn voor transitie landelijk gebied’
Daardoor vraagt ook Groningen een forse hap uit de 24 miljard euro die Den Haag opzij heeft gezet voor het zogeheten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). De provincies hebben tot 1 juli tijd om aan te geven hoe ze de stikstofuitstoot willen terugdringen en het herstel van de natuur op gang gaan brengen.
Als alle twaalf provincies hun kostenraming voor deze deadline hebben ingediend, zou die 24 miljard wel eens te weinig kunnen zijn, ziet Hamster. ,,Dat risico is zeker aanwezig.’’ Groningen zit bij de eerste provincies die een claim op tafel leggen. Al eerder becijferde Overijssel de kosten op 5 miljard euro en Friesland op 1,2 miljard.
In een eerste ‘stand-van-zakendocument’ zet de provincie op een rij wat er moet gebeuren om de doelen te halen. Dat loopt van de aanpak van bodemverzilting in het Noord-Groningse kustgebied en het keren van de toenemende uitdroging van veengebieden tot een stop op de ‘uitspoeling’ van stoffen uit mest en bestrijdingsmiddelen naar het grondwater in de Veenkoloniën.
Optelsom aan maatregelen kan ook in Groningen nog fors hoger uitvallen
De optelsom die het provinciebestuur nu indient bij stikstofminister Christianne van der Wal, is ‘zeer voorwaardelijk’, benadrukt Hamster. Groningen is feitelijk nog maar net begonnen met het overleg met landbouw- en natuurorganisaties in de zeven gebieden waarin de provincie is opgedeeld. Pas begin volgend jaar worden uitgewerkte gebiedsplannen verwacht. De rekening zou lager, maar ook fors hoger kunnen uitvallen.
De Groninger gedeputeerde is dan ook ,,echt niet blij’’ met Van der Wals deadline. Die rijdt eigenlijk de planning in de wielen en zou zelfs averechts kunnen werken. Het koersplan van 113 pagina’s dat Hamster nu tegen wil en dank naar Den Haag moet sturen, kan volgens hem een eigen leven gaan leiden, zoals eerder de beruchte ‘stikstofkaart’ die heel agrarisch Nederland bovenin de gordijnen joeg.
,,Veel liever hadden we gewoon doorgewerkt: eerst het proces goed doorlopen en de plannen gepresenteerd waarover we nu in gesprek zijn in de deelgebieden’’, moppert de gedeputeerde. ,,Nu ga je waarschijnlijk toch krijgen dat mensen de kaartjes uit dit stuk erbij pakken. En dan is het natuurlijk vervelend als net rond jouw perceel weer een verontrustend icoontje staat. Dat vraagt van ons veel extra uitleg, duiding en een goed gesprek.’’
Nog veel onzekerheden in Haagse natuur- en stikstofdoelstellingen
Hamster klaagde al eerder over het gebrek aan heldere Haagse doelstellingen en ziet nog steeds grote risico’s op verdere kostenstijgingen. Zo steggelt Den Haag nog volop met Brussel over natuurherstel búiten Natura2000-gebieden. Als daar nieuwe, scherpere doelen uit rollen ,,dan kan dat een extra ‘uitdaging’ worden’’, zegt de gedeputeerde.
Of de 24 miljard die nu op de plank ligt genoeg is, en hoe die moet worden verdeeld over de provincies, wordt dit najaar duidelijk. Dan hakt het kabinet de knoop door. De komende maanden laat minister Van der Wal alle provinciale kostenramingen die voor 1 juli binnen moeten zijn, doorrekenen door de nieuw opgerichte Ecologische Autoriteit.
Als dat adviesorgaan concludeert dat het huidige Transitiefonds te krap is bemeten, zal er volgens Hamster meer geld moeten komen. ,,Dan zal het kabinet een ingewikkelde puzzel moeten leggen: óf ze kiezen ervoor de doelen anders in te vullen óf ze stellen meer geld beschikbaar voor de volgens ons noodzakelijke ingrepen.”
