Critici over Ringweg in Groningen: 'Niks bereikt, maar veel geleerd en voor een deel gelijk gekregen'

Het is geen wonder dat je niet veel meer van de mensen van Groningen Verdient Beter hoort: voor de zomer trokken ze de stekker uit het bewonersplatform.

Ze volgden de plannen en de bouw van de nieuwe Zuidelijke Ringweg jarenlang met een kritische en nu blijkt vooruitziende blik. Want een flink deel van de kritiek is inmiddels uitgekomen: meer verkeer in woonwijken, kosten die de pan uit rijzen en de bouw duurt jaren langer. Ook zijn de zorgen over de (inmiddels weer wat gestegen) grondwaterstand bij het Sterrebos en de verkeersafwikkeling ‘onder’ het Julianaplein inmiddels officieel erkend.

Voormalig voorzitter Pieter Sauer wil best toegeven dat bouwer Combinatie Herepoort binnen de indrukwekkende, ruim 10 kilometer lange bouwput knappe staaltjes techniek etaleert. Maar het resultaat zal menigeen straks tegenvallen, voorspelt hij nog steeds.

,,Nog meer verkeer in de wijken en een verdiepte ligging die bestaat uit een gevaarlijke combinatie van smalle rijstroken, bochten, hellingen en aansluitingen. Dat hebben wij niet bedacht hoor. Het staat gewoon in een onafhankelijk rapport dat Rijkswaterstaat heeft genegeerd.’’

Milieutechnisch had de drukke weg nooit tussen woonwijken in mogen liggen, zegt hij. Dat het verkeer nog steeds redelijk doorstroomt, is voor hem het bewijs dat de ingrijpende ombouw onnodig was. ,,Als het dan toch moest, dan onderdoor. In een echte tunnel, met techniek die de vervuilde lucht filtert. Nu komt alle vuiligheid straks bij de open stukken bij het Sterrebos naar buiten. Daar moet je met je kinderen dus niet zijn.’’

Sauer, die het platform inrolde uit bezorgdheid over extra autoverkeer over de Helperzoom (,,met al die fietsende kinderen’’), zegt dat Groningen Verdient Beter alles heeft gedaan om de plannen te verbeteren. Dat mislukte volgens hem door toedoen van politici en de Raad van State.

,,Van de Raad van State mocht de minister afwijken van eigen voorschriften omdat er weinig ruimte is. Wij dachten: zo’n weg kun je hier dus niet aanleggen. Als er één ding is wat ik heb geleerd, is dat de politiek niet naar burgers luistert.’’

,,Raadsleden en statenleden probeerden mij ervan te overtuigen dat het projectbureau, Rijkswaterstaat en de verantwoordelijke bestuurders heus weten waarmee ze bezig zijn. In plaats van deze te controleren, zoals het hoort’’, zegt Sauer. ,,Ze deden dat zelfs nog niet toen bleek dat het Tracébesluit op drijfzand was gebaseerd (er was veel te weinig vooronderzoek naar de bodem gedaan, red).’’

De onderzoekscommissie van Johan Remkes legde dit jaar twee grote tekortkomingen bloot, zegt Sauer. ,,De provincie nam te makkelijk financiële verantwoordelijkheid uit handen van Rijkswaterstaat en het ontbrak op een cruciaal moment aan de juiste sturing. En wat zeiden statenleden? Het was netjes gedaan, er zou een mooie weg komen.’’

Sauer had willen weten hoe het precies zit met de met geheimzinnigheid omgeven financiële afwikkeling. ,,Remkes spaarde de kool en de geit. Hij leidde de aandacht af van de projecten die nu niet doorgaan. Eerder bleef de provincie beweren dat de aanleg binnen budget bleef, terwijl aan alle kanten al duidelijk was van niet.’’

Groningen Verdient Beter discussieerde na ‘Remkes’ of het de stikstofregels in de strijd kon werpen om de bouw alsnog stilgelegd te krijgen. ,,Maar dan waren de kosten alleen maar toegenomen. We concludeerden dat een bewonersplatform niks bereikt als de overheid niet wil luisteren.’’

Spijt heeft de gepensioneerd hoogleraar kindergeneeskunde van het UMCG niet van zijn inspanningen. ,,We hebben weinig bereikt, maar genoeg steunbetuigingen gekregen uit de wijken.’’ Dat weinigen mee optrokken in het protest, wijt Sauer deels aan de noordelijke mentaliteit. ,,Actievoeren zit niet zo in Groningers. Kijk naar het gasdossier. Het zat ook niet in onszelf, al bestond het merendeel van Groningen Bereikbaar uit import en sta ik zelf niet bekend als iemand die zijn mond houdt.’’

Zijn conclusie: wie alleen op basis van argumenten in actie komt bereikt niks. ,,We hadden veel meer met sociale media moeten doen of een keer een harde actie moeten voeren. We dachten wel eens aan een blokkade, maar wij zijn geen boeren die met trekkers kunnen oprukken. En wilden ook geen dingen doen die niet mogen.’’