Burgemeesters eisen meer geld voor aanpak zware misdaad. 'Wie criminelen dwarsboomt, krijgt met grof geweld te maken'

Het gezamenlijke manifest is ondertekend door veel noordelijke burgemeesters, onder wie Koen Schuiling van de gemeente Groningen. Volgens hem lukt het de overheid onvoldoende om met politie en justitie corruptie, bedreigingen, intimidatie en het geweld terug te dringen.

,,Tegenover de georganiseerde criminaliteit staat een ongeorganiseerde overheid’’, zegt Schuiling. In het manifest wordt benadrukt dat ondanks alle inspanningen na iedere overwinning ‘de horizon weer een stukje verder weg ligt’. ,,Cynische mensen vragen ons of we uberhaupt deze strijd gaan winnen. Maar daar is het ons niet om te doen. We willen veilige gemeentes.’’

De burgemeesters houden het kabinet een spiegel voor. Ze stellen dat bij gebrek aan middelen de diep verankerde criminaliteit in de samenleving het leven van steeds meer mensen raakt. Meer jongeren lopen met wapens op zak en worden voor dubieuze opdrachten pad gestuurd. De drugshandel verhardt en wie criminelen een strobreed in de weg legt, krijgt te maken met steeds groffer geweld. ,,Dat moet ons in Nederland aan het denken zetten’’, zegt Schuiling.

,,Als je blauwe vaten in een bos in Westerwolde ziet staan, zoeken mensen daar vaak niet zo veel achter. Maar als politieagenten in een weiland overvallers van een waardetransport achtervolgen en er een schietpartij ontstaat, dan ziet men dat als zware criminaliteit. Terwijl beide gevallen wat mij betreft in dezelfde categorie vallen’’, zegt Schuiling. Hij sluit zijn ogen niet voor het feit dat de ‘ondermijnende misdaad’ meer vat krijgt op de samenleving, dus ook op zijn stad.

,,Ook in het Noorden tiert de drugshandel welig en moet het criminele geld ergens landen. Er wordt veel geld witgewassen bij louche bedrijven. Of neem bedrijven die buitenlandse werknemers uitbuiten met slechte werkomstandigheden. Geld dat op een oneerlijke manier wordt verdiend, vindt zijn weg in bijvoorbeeld het vastgoed. Dat ontregelt de steden. Steeds meer crimineel geld wordt in Nederland in legale projecten gestoken.’’ Het is tijd voor georganiseerde waakzaamheid, ook in het Groningse openbaar bestuur, vindt de burgemeester. ,,We moeten achter de zware jongens aan.’’

Burgemeester Eric van Oosterhout van de gemeente Emmen kan zich prima vinden in het manifest. ,,Ook in Emmen maken wij flink werk van de aanpak ondermijning. Daar maken we met de politie en het openbaar ministerie vorderingen mee maar het blijft met beperkte middelen wel voetballen in rul zand.’’ Burgemeester Marco Out van Assen zegt dat misdaad nooit mag lonen. ,,Aanpakken dus en dat lukt alleen als we er allemaal scherp op zijn.’’

Volgens Schuiling is het hoog tijd dat tegen criminelen harder wordt opgetreden. ,,Aan de ene kant steken we veel geld in voorzieningen en aan de andere kant verovert dit soort lui je dorp en je stad.’’ Wanhopen doen de burgemeesters niet. ,, We kunnen er nog net op tijd bij zijn’’, zegt Schuiling.

Hij stelt vast dat de afgelopen jaren bij politie, justitie en de rechterlijke macht ongelofelijk veel is bezuinigd. De boel moet daar dringend versterkt worden willen we effectief kunnen optreden.’’ De burgemeester refereert aan een Italiaanse crimefighter die zich onlangs afvroeg of Nederland zich wel realiseert wat er in eigen land allemaal gaande is.

,,We zijn een onderzoek gestart om het veelkoppige monster dat ondermijnende criminaliteit heet, in Groningen beter in beeld te krijgen’’, zegt Schuiling. ,,We hopen in het najaar naar voren te brengen hoe de vlag er hier bij hangt en wat voor inzichten dat oplevert.’’

Aanleiding voor de noodkreet van de burgemeesters zijn pittige geweldsuitbarstingen die de afgelopen tijd de kop opstaken en niet meer als een incident kunnen worden beschouwd. De moord op advocaat Derk Wiersum, de overval op een waardentransport in Amsterdam-Noord, die eindigde in een klopjacht in Broek op Waterland. Recent dieptepunt is de moord op Peter R. de Vries die op klaarlichte dag werd neergeschoten.

Bijzonder is het vergroten van de waakzaamheid bij burgers. De burgemeesters roepen hen op de telefoon te pakken en Meld Misdaad Anoniem te bellen of contact op te nemen met de wijkagent, als ze denken dat het ergens in de buurt niet pluis is. Kijk niet weg als zich in de omgeving verdachte omstandigheden voordoen. Durf het jeugd- en jongerenwerk te bellen als je zoon of dochter vreemd gedrag vertoont. Wie zich grote zorgen maakt over de eigen veiligheid of die van het gezin, moet niet aarzelen contact op te nemen met de burgemeester’, aldus het manifest.