De sfeer is opperbest tijdens een debat over landbouw in de Tweede Kamer met ministers Christianne van der Wal en Piet Adema. Foto: Sem van der Wal
De boeren staan in Brussel te protesteren en de tractoren rukken alweer op naar Nederlandse provinciehoofdsteden. Maar Den Haag leeft in zijn eigen tempo. Het wachten op de formatie slaat alle debatten in de Tweede Kamer lam. Zelfs dat over landbouw.
Harm Holman, de oud-melkveehouder uit Roden die zich heeft aangesloten bij Pieter Omtzigt, prijst zijn mede-Kamerleden aan het eind van twee dagen debatteren over de landbouwbegroting. Wat een goede sfeer en prettige verstandhouding!
Links en rechts lijken bereid wat water bij de wijn te doen. Laura Bromet van GroenLinks-PvdA heeft besloten niet meer zo hoog van de toren te blazen. Eline Vedder van het CDA, Thom van Campen van de VVD en Pieter Grinwis van de ChristenUnie bezigen een verzoenende toon. Zelfs de PVV schuift zijn verkiezingsbelofte dat de stikstofregels in de prullenbak moeten maar eventjes aan de kant. Want we moeten toch verder en de Brusselse stikstofregels zijn toch onontkoombaar.
Het kabbelt allemaal rustig voort in Den Haag want iedereen wacht op de formatie van een nieuw kabinet. Hoe het daarmee gaat? Eigenlijk weet niemand het, buiten de vier onderhandelende partijen en Ronald Plasterk.
De Nederlandse media slaan dan maar aan het Kremlin-watchen: de gewoonte van Rusland-correspondenten om bij gebrek aan openheid conclusies te trekken uit hoe de Russische machthebbers naar elkaar kijken en wie naast wie staat op het bordes. Om zo toch íéts te kunnen zeggen over de machtsverhoudingen.
De formerende partijen houden hun kaken stijf op elkaar en de Haagse journalisten hebben weinig ingangen bij de drie nieuwe partijen die nu aan tafel zitten. Elke vergaderdag zit een groepje journalisten te wachten voor de draaideuren in het Tweede Kamergebouw, hopend op die ene zin van Wilders, Yeşilgöz, Omtzigt of Van der Plas. En als er dan één uitspraak komt, verbinden ze daar bij gebrek aan beter maar grote conclusies aan.
,,De sfeer is minder goed’’, wordt dan gezegd. ,,Het wordt spannend, de tijd gaat dringen. Want op 12 februari moet Plasterk met zijn verslag komen.’’ Ook al was die einddatum van deze onderhandelingsfase eind vorig jaar ook al bekend.
Gevolg van dat wachten is dat de wel openbare debatten in de Tweede Kamer compleet zijn lamgeslagen. De vier onderhandelende partijen weigeren in te stemmen met plannen die veel geld kosten, want daarover hopen ze in de formatie knopen door te hakken. En het demissionaire kabinet kan ook bijna niks.
Zo kan een potentieel explosief landbouwdebat, met op de achtergrond toeterende trekkers in Brussel, brandende stropoppen en geblokkeerde snelwegen, in de Haagse bubbel toch een relaxt potje standpunten uitwisselen worden.
Wat vast heeft geholpen is dat de oude en nieuwe Kamerleden van de landouwcommissie gezellig samen op excursie zijn geweest. Met de trein naar de Grüne Woche in Berlijn. Dat heeft de verhoudingen goed gedaan.
Wat ook helpt is dat NSC’er Holman aangeeft dat zijn partij toch ook echt beseft dat het niet anders kan dan dat de veestapel in Nederland moet krimpen. Daar waren de VVD, het CDA en de ChristenUnie al langer van overtuigd en de PVV is nu blijkbaar ook bereid het te slikken. In ieder geval zolang de formatie duurt.
D66, GroenLinks-PvdA en de Dieren vonden dat natuurlijk al veel langer. Tjeerd de Groot van D66 denkt binnenkort bijna tevreden afscheid te kunnen nemen als het zo doorgaat.
De Friese D66’er was onder boeren zo ongeveer de meest gehate politicus van Nederland omdat hij halvering van de veestapel voorspelde. Eigenlijk is hij dit keer niet eens in de Kamer gekozen omdat D66 zo veel verloor afgelopen verkiezingen. Maar hij zit er nu tijdelijk vanwege het zwangerschapsverlof van een collega.
,,Dat geeft me mooi de kans het nog één keer uit te leggen’’, begint hij zijn spreekbeurt. Een bulderend gelach stijgt op uit de Kamerbankjes en ministers Piet Adema en Christianne van der Wal komen helemaal niet meer bij. Over de vertrekkers niets dan goeds dus de collega-landbouwwoordvoerders komen allemaal met hun complimentjes en andere warme woorden naar De Groot, die uiteindelijk toch wel een erg fijne collega was.
Alleen Caroline van der Plas moet het sfeertje toch even bederven. Zij krijgt die complimenten echt niet over haar lippen. De rest van de Kamer kijkt haar verwachtingsvol aan en Tjeerd probeert haar vriendelijk lachend te verleiden. Maar Caroline gaat er niet in mee: ,,Nee, ik ga u niet missen.’’
Arend van Wijngaarden is parlementair verslaggever van Dagblad van het Noorden
