Burgemeester Jaap Velema wil niet dat Ter Apel ook nog eens de druk van de derdelanders gaat voelen. Foto: Archief Huisman Media
Het kan en mag niet zo zijn dat binnenkort duizenden zogenoemde derdelanders uit Oekraïne aankloppen bij het asielcentrum in Ter Apel.
Dat stelt burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde.
Bij de derdelanders gaat het om mensen die niet de Oekraïense nationaliteit hebben, maar wel in dat land verbleven toen de oorlog uitbrak en naar Nederland vluchtten. Het gaat bijvoorbeeld om studenten of mensen die in Oekraïne werkten.
Hectiek van afgelopen anderhalf jaar
,,Het asielcentrum kan die extra druk niet aan, zeker niet na alle hectiek van de afgelopen anderhalf jaar’’, zegt hij. ,,Ik heb hierover contact met Den Haag en heb geëist dat ‘Ter Apel’ hier niet mee belast mag worden.’’
Tijdelijke verblijfsvergunning
Zij mochten net als de ‘echte’ Oekraïners in Nederland verblijven, maar hun tijdelijke verblijfsvergunning loopt begin maart af. Als ze toch in Nederland willen verblijven, moeten ze een asielvergunning aanvragen. En normaal gesproken is de plek om dat te doen het aanmeldcentrum in Ter Apel, nog altijd de enige officiële entree voor nieuwe vluchtelingen in Nederland.
,,Er verblijven ruim 7000 derdelanders uit Oekraïne in Nederland en de verwachting is dat zo’n 5000 een asielaanvraag indienen’’, zegt Velema. ,,Het kan dus niet zo zijn dat zij allen in Ter Apel aankloppen.’’
Het asielcentrum daar stond de afgelopen anderhalf jaar volop in de belangstelling, omdat het de aanloop van nieuwe vluchtelingen niet of nauwelijks aankon. Dit mede omdat doorstroming naar andere, ook volle azc’s niet mogelijk was. Het gevolg was dat overal in het land noodopvanglocaties werden gerealiseerd.
Even op adem komen
Momenteel is het betrekkelijk rustig in Ter Apel. ,,Dat is goed voor alle betrokkenen, ze kunnen even op adem komen’’, zegt de burgemeester. ,,Maar normaal gesproken neemt de instroom weer toe als de lente nadert’’ Hij maakt zich daar grote zorgen daar en vreest, ook omdat grote opvanglocaties elders wegvallen, voor een herhaling van 2021 en 2022. ,,Dan kan de extra druk van de derdelanders daar niet bij. Het is absoluut nodig dat die mensen elders terechtkunnen voor het opstarten van hun asielprocedure.’’
‘De hoogste aandacht’
Woordvoerder Etienne Buijs van het ministerie van Justitie en Veiligheid laat weten dat de kwestie rond de derdelanders ‘de hoogste aandacht’ heeft en dat ook staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) inziet dat hiervoor een oplossing gevonden moet worden. Hoe die eruitziet, kan hij nog niet zeggen. ,,We komen daar nog mee naar buiten.’’
Velema benadrukt nog eens de noodzaak om snel twee of meer extra aanmeldcentra elders in het land te realiseren, om zo Ter Apel te ontlasten. Iets dat ook het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in zijn jaarplan voor 2023 aangeeft.