28 augustus 2022: in de rij voor een selfie met mortier van Bommen Berend op de Grote Markt in Groningen. Dit is de grote droom van Tim Smit uit Veendam

Het is de grote droom van Tim Smit uit Veendam die op eigen initiatief een inzamelingsactie is gestart om dit mogelijk te maken. Hij heeft 10.000 euro nodig om een replica te laten maken van een van de twee mortieren die sinds een eeuwtje of drie de entree van havezate Oldengaerde in Dwingeloo, eigendom van Drents Landschap, flankeren. Volgend jaar is het precies 350 jaar geleden dat de bisschop Bernhard von Galen van Münster na een onsuccesvol beleg van Groningen afdroop.

Smit is al jarenlang gegrepen door het Groningens Ontzet en grijpt elke gelegenheid aan het verhaal achter het beleg te vertellen. Hij heeft een lespakket voor basisscholen ontwikkeld en wil als zijn alter ego Duyrt Elema, officier van Rabenhaupt, met de 80 kilo zware replica van school naar school door de provincie trekken. ,,Maar het zou heel mooi zijn als het op 28 augustus een plekje op de Grote Markt zou krijgen.’’

Met een mortier voor een klas staan? ,,Nee, nee, het is geen echt wapen, want het lontgat staat niet in contact met de loop.’’

Groningens Ontzet, hoe zat het ook al weer? In het rampjaar 1672 werd de jonge Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden van alle kanten belaagd: de Fransen vanuit het zuiden, de Engelsen staken de Noordzee over en de gecombineerde legers van de bisdommen van Münster en Keulen trokken met 24.000 soldaten op vanuit het oosten. Het doel van de bisdommen: verovering van oostelijk Nederland, de noordelijke provinciën en de landschap Drenthe, zoals de huidige provincie destijds werd aangeduid. Bisschop Bernard von Galen van Münster, bijgenaamd Bommen Berend, had Coevorden al veroverd voordat hij naar Groningen optrok.

De stad nam Von Rabenhaupt in de arm die de Groningers hielp het beleg te doorstaan. Met succes. Daarna heroverde Von Rabenhaupt binnen een uur Coevorden, met dank aan schoolmeester Mijndert van der Thijnen die de zwakke plekken in de verdediging aanwees. Von Rabenhaupt werd als beloning tot drost van Drenthe en gouverneur van Coevorden benoemd.

Smit vermoedt dat de troepen van de bisschop de mortieren op de terugtocht verloren. Hij twijfelt er niet aan dat ze echt van Bommen Berend waren. ,,Je ziet de letters ‘CB’ staan en dat is de afkorting van zijn voornaam Christoph Bernhard. Ook is in de wapens Episcopus Monaseriensis gegraveerd en dat betekent ‘Bisschop van Münster’.

Naast de inzamelingsactie krijgt hij ook subsidie. ,,Ik kom nog 500 euro te kort, dus ik heb goede hoop dat het me gaat lukken.’’

De replica krijgt na de jubileumviering een plekje bij de Burcht Wedde.