Noorderpoort gaat dronepiloten opleiden. ‘We ontmoeten veel enthousiasme, ook vanuit het bedrijfsleven’

Het is eigenlijk simpel. De wereld rond drones is een ongekende groeimarkt, dus daar is in toenemende mate personeel voor nodig. Maar dan moeten die mensen er wel zijn. Om die reden start Noorderpoort komend jaar in Groningen met de mbo-opleiding drone-operations specialist. De school werkt samen met andere scholen in de regio, zoals Firda in Emmeloord, waar vergelijkbare opleidingen starten. Door deze gezamenlijke inzet van onderwijsinstellingen speelt het Noorden breed in op deze ontwikkeling.

,,Je krijgt bij drones misschien het idee dat ze geheel autonoom vliegen, maar dat is dus niet zo’’, vertelt Sjaak Visser. Hij is de docent die de studenten gaat opleiden. ,,Om een drone goed zijn werk te kunnen laten doen, moet je met van alles rekening houden. Er moet een vluchtplan zijn, je moet begrijpen hoe zo’n drone zich gedraagt, hebt te maken met wet- en regelgeving. Maar het gaat er ook om dat je met een drone kunt werken. Inspecties van dijken doen bijvoorbeeld, of andere metingen verrichten, dingen oppakken en elders neerzetten, noem maar op.’’

Visser weet waarover hij praat. Niet alleen is hij zelf een liefhebber van het besturen van drones, hij geeft ook al een paar jaar zogeheten keuzedelen rond dronetechniek. Studenten kunnen dat vak kiezen als onderdeel van hun opleiding. ,,Dat gaat over de techniek, over hoe zo’n drone werkt en hoe je het kunt repareren en onderhouden. We zoomen nu ook verder in op de echte besturing van allerlei typen drones. Dat moet je ook echt leren.’’

Noorderpoort richt zich in eerste instantie op drones bestemd voor de industrie, de energie, maritieme en agrarische sector en beveiliging. ,,Dat zijn de sectoren waarvan we denken dat in het Noorden de meeste behoefte is”, zegt Henk Lukken. Hij werd als projectleider aangesteld om de opleiding voor elkaar te krijgen. ,,We ontmoeten veel enthousiasme, ook vanuit het bedrijfsleven en andere organisaties.”

„Zoals het Medisch Drone Netwerk Noord Nederland, waarin we met een aantal zorgorganisaties en kennisinstellingen samen met de ANWB en Groningen Airport Eelde druk bezig zijn met de verdere ontwikkeling van medische drones, waarbij je kunt denken aan vervoer van geneesmiddelen. Maar ook vanuit partijen die zich bezighouden met inspectie van windmolens en dijken is er al een vraag om samenwerking met de opleiding en de toekomstige studenten.”

Dat is logisch. Om een professionele drone te mogen vliegen, moet je goed opgeleid zijn. De regels vanuit Europa zijn behoorlijk streng en het besturen van de onbemande vliegtuigen ontwikkelt zich daarom steeds meer van een ‘taak erbij’ tot een volwaardig beroep. Daar speelt de Groningse mbo-instelling in samenwerking met Alfa College en DCTerra (DNA) op in.

Visser werkt nu aan het curriculum dat de studenten in drie jaar opleidt tot professionele piloten. ,,40 procent van de tijd zijn ze bezig met het besturen van drones, in allerlei soorten en maten. Kijk, ze moeten een klein exemplaar onder controle hebben voor bijvoorbeeld inspectie in een magazijn. Maar voor het optillen van zware objecten in een haven zijn veel grotere drones nodig, die zich echt anders gedragen. Onze studenten kunnen het straks allemaal. Ik probeer goed naar het bedrijfsleven te luisteren bij het ontwikkelen van de opleiding. Dat is belangrijk.’’

Het gaat ook over fun. Een opleiding moet nuttig en leuk zijn. Dus beginnen de studenten straks meteen al met het besturen van kleinere drones, om het gevoel te krijgen en inzicht in hoe zo’n machine zich gedraagt in de lucht. Lukken: ,,Ik sluit zeker niet uit dat de opleiding op den duur ook aandacht besteed aan andere type drones, zoals rijdende en (onderwater)drones.’’

Daarnaast gaat veel tijd zitten in het leren maken van vluchtplannen, het onder de knie krijgen van de navigatie, data verzamelen en valideren en onderhoud, en het doorgronden wet- en regelgeving. En ook ethiek en privacy krijgen een belangrijke plek in het curriculum. Lukken: ,,Je ziet wat drones kunnen, wij willen dat de studenten zelf nadenken over wat ze wel en niet willen en goed vinden. Kijk, of ze uiteindelijk bij Defensie aan de slag gaan, is hun keuze. Het gaat erom dat het een bewuste keuze is. Afgezien daarvan werken veel drones met camera’s dus is privacy meteen een belangrijk onderwerp.’’

De opleiding wordt deels gegeven op de locaties van Noorderpoort bij Groningen Airport Eelde en aan de Muntinglaan in Groningen, maar verplaatst zich zeker ook naar buiten, hoewel dat nog niet zo eenvoudig blijkt. In heel Nederland wemelt het van de zones waar professionele drones niet zomaar de lucht in mogen. Maar daar is al wat op gevonden. De studenten kunnen onder meer terecht op het terrein van amateurvliegers in Drenthe, dat al een ontheffing voor de no-fly zone heeft.

Daarnaast ligt het in de lijn der verwachting dat de studenten een deel van hun vliegvaardigheidslessen krijgen in een hangar op Groningen Airport Eelde. Dat is belangrijk, denkt Visser. ,,Ik heb gemerkt dat drones door veel jongeren worden gezien als speelgoed. Maar als je op het vliegveld bent en je kijkt om je heen, dan realiseer je je dat dit serieus is. Zeker als we een kijkje in de verkeerstoren nemen, waar het radioverkeer net zo goed over vliegtuigen als over drones kan gaan.’’

Groningen is één van de tien plekken in Nederland waar momenteel wordt gewerkt aan zo’n drone-opleiding. Mede dankzij financiering uit het Nationaal Programma Groningen is Noorderpoort er nu mee aan de slag. De eerste aanmelding is inmiddels binnen, komend jaar is er plek voor twintig studenten, daarna wordt het aantal uitgebreid. In 2029 stromen de eerste volleerde dronepiloten dan de arbeidsmarkt op.