Artistieke impressie van de in aanbouw zijnde warmtecentrale van WarmteStad (links), en de digitale tweeling (rechts).
WarmteStad in Groningen heeft een landelijke primeur met een nieuwe vorm van onderzoek naar optimale inpassing van duurzame warmte. Het nutsbedrijf van de gemeente Groningen en Waterbedrijf Groningen ontwikkelt samen met onderzoeksinstituut KWR een ‘digitale tweeling’ (virtuele kopie van de werkelijkheid) van de warmtecentrale in Groningen.
‘We bouwen een computersimulatie waarmee we duurzame bronnen als restwarmte, zonnewarmte en seizoensopslag slimmer kunnen gebruiken, en daarmee onze warmte nog duurzamer kunnen maken’, licht business developer Theo Venema van WarmteStad in een persbericht toe.
WarmteStad-directeur Dick Takkebos is blij met de samenwerking met KWR, omdat dit instituut al ervaring heeft met het bouwen en gebruiken van een digital twin op drinkwatergebied. ‘Daar maken we gebruik van in deze nieuwe tool, waarmee we onze bestaande en toekomstige duurzame warmtebronnen nog beter in kunnen zetten. De resultaten van ons onderzoek delen we met de rest van Nederland.’
‘De samenwerking biedt KWR de kans om al tijdens de bouw van de warmtecentrale door WarmteStad, óók de digitale variant op te bouwen. WarmteStad kan maar één versie van de warmtecentrale bouwen. Met een digital twin kunnen we in principe eindeloos variëren’, weet Marette Zwamborn, senior onderzoeker bij KWR.
‘Daardoor kunnen we samen met WarmteStad onderzoek doen naar ontwerp en sturing van deze complexe warmtesystemen. Bij dit project komen onderzoekslijnen van KWR rond warmteopslag, digitalisatie en duurzame systeemoplossingen samen.’
Restwarmte datacenters
WarmteStad gaat voor de verwarming van het warmtenet in de stad onder meer gebruik maken van restwarmte van datacenters. Theo Venema: ‘Ook toekomstige warmtebronnen – zoals warmte uit oppervlaktewater of het riool, zonnewarmte en restwarmte uit industrie – zijn mogelijke opties. We gaan de warmte die in de zomer over is, ondergronds opslaan voor gebruik in de wintermaanden.’
De combinatie van meerdere duurzame warmtebronnen en ondergrondse opslag van warmte binnen warmtenetten is complex en nog relatief nieuw.
Venema: ‘Met een digital twin kun je bekijken welke warmte je het beste kunt opslaan: zonnewarmte of restwarmte. Daarbij spelen onder meer energieprijzen en zelfs de weersverwachting een rol. Het geeft ons inzicht in hoe we diverse warmtebronnen, de opslag en warmtecentrale optimaal kunnen combineren en inzetten. En minstens zo belangrijk is natuurlijk dat onze klanten er zeker van kunnen zijn dat ze altijd warmte krijgen, tegen een gunstige prijs.’
RVO-subsidie
De ontwikkeling van de digital twin, waarvoor WarmteStad en KWR een driejarige samenwerkingsovereenkomst sloten, is mede mogelijk dankzij een subsidie van Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) in het kader van Demonstratie van Energie en Klimaatinnovatie (DEI+).
WarmteStad en KWR delen de bevindingen publiekelijk, om zo het inzicht in het functioneren van ondergrondse warmteopslag en inzet van meerdere warmtebronnen te vergroten.
